به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، در روش سنتی نظام آموزشی معلم گوینده بود و دانشآموز شنونده. مشارکت فعالی از طرف دانشآموزان وجود نداشت و تنها دریافتکننده مطالب درسی از سوی معلم بود. در حالیکه نظام آموزشی رفته رفته به سمت مشارکت فعال دانشآموز( که در اصطلاح به آن دانش آموز محوری گفته میشود) پیش رفت؛ هنوز در ایران روش سنتی آموزش یکهتاز میدان نظام آموزشی است.
معایب و ناکارآمدی این روش یکی دوتا نیست و میتوان به اندازه یه کتاب درسی از آن گفت و نوشت؛ کاری که صاحبنظران حوزه آموزش انجام دادند و متاسفانه حرفشان خریدار ندارد و مسئولان آموزشی توانایی فراهم کردن بستری برای تغییر سبک آموزشی ندارند. وقتی ارتباط معلم با دانشآموزانش یکسویه است، وقتی ارزیابی دقیقی از عملکرد دانشآموزان وجود ندارد، وقتی آزمون پایان ترم تنها ارزشیابی قابل اتکای معلمان شده میتوان رای به ناکارآمدی نظام آموزشی سنتی داد.
از همه این موارد گذشته صاحبنظران معتقدند باید به سمت روشهایی پیش رفت که با کمک آن بتوان علاوه بر یادگیری مطالب درسی در ساخت مهارتهای فردی و شخصیت دانشآموز نیز موثر باشد. تفکر خلاق و انتقادی و رشد اعتماد به نفس را میتوان جزو نقطه هدفهای نظامآموزشی مدرن دانست که از قضا در آینده دانش آموزان و جامعه نیز موثر است و طبق پژوهشها باعث کاهش ناهنجاریهای اجتماعی میشود.
محسن کردلو دانشآموخته دکترای فلسفه تعلیم و تربیت در گفتوگو با ایسکانیوز با بیان اینکه به الگوهای سنتی انتقادهای بسیاری وارد است، گفت: روشها و الگوهای سنتی آموزش، تفکر خلاق و انتقادی دانشآموزان و دانشجویان را پرورش نمیدهد.
وی با اشاره به این که در الگوهای جدید دانشآموز در فرآیند یادگیری فعال است، گفت: در این روش دانشآموز کشف میکند، تجزیه، تحلیل و نقد میکند در حالی که در روشهای سنتی رابطهای یک سویه بین معلم و دانشآموز وجود دارد.
کردلو رابطه یک سویه معلم و دانشآموز را به معنای متکلم وحده بودن معلم دانست و گفت: در رابطه یکسویه، دانشآموز فقط گیرنده است و فعال نبودن دانشآموز سبب میشود انواع مختلف تفکر به ویژه تفکر خلاق و انتقادی در دانشآموزان ایجاد نشود.
ارزشیابی دانشآموزان نباید به پایان ترم محدود شود
کارشناس تکنولوژی گروههای آموزشی ابتدایی به مشکلات روشهای ارزشیابی در آموزش سنتی اشاره کرد و گفت: در روشهای سنتی ارزشیابی به صورت مرحلهای یا فرآیندی انجام نمیشود و ارزشیابی به امتحان پایان ترم محدود میشود. به همین دلیل امروز در مقطع ابتدایی دیگر روشهای ارزشیابی سنتی استفاده نمیشود و به روشهای توصیفی و کیفی تغییر یافتهاند.
وی با بیان این که ارزشیابی باید از ابتدا تا پایان سال تحصیلی ادامه داشته باشد، گفت: روشهای جدید فرایندی بوده و ارزیابی را از ابتدا تا پایان سال انجام میدهند اما در روشهای قدیمی، معلم همهکاره است و تنها ارزیابی پایانی سال مهم است.
کردلو با تاکید بر این که ابزارهای مختلف توصیفی مانند پوشه کار و آزمونک نمیتوانند در روشهای سنتی پیادهسازی شوند، گفت: با توجه به کتاب الگوی تدریس سال ۲۰۰۰، نمیتوان در روشهای سنتی گامهای مختلف یاددهی–یادگیری شامل انگیزه، برقراری ارتباط بین هدف، داشتن محرک قوی، جستجو برای یافتن راهکار را پیادهسازی، ارائه و ارزشیابی کرد.
این دانشآموخته دکترای فلسفه تعلیم و تربیت ارزشیابی دانشآموز در روش سنتی را غیردقیق دانست و گفت: به دلیل فعال نبودن دانشآموز در روش سنتی و استفاده نکردن از ابزارهای مختلف مثل قیچی و دوخت، پرتاب و پریدن، نمیتوان او را به صورت دقیق ارزیابی کرد.
در روش سنتی دانشآموز هیچ دستاوردی عملکردی ندارد هرچند ممکن است دانش و اطلاعات زیادی داشته باشد.
وی نداشتن دستاورد را از دیگر اشکالات روش سنتی معرفی کرد و افزود: در روش جدید از دانشآموز خواسته میشود کشف کند، تحلیل کند، بسازد و در پایان دستاوردی مانند روزنامه دیواری داشته باشد اما در پایان یاددهی-یادگیری در روش سنتی دانشآموز هیچ دستاوردی عملکردی ندارد هرچند ممکن است دانش و اطلاعات زیادی داشته باشد.
کردلو با بیان این که دانشآموز در روش سنتی نقشی فضایی به معلم میدهد، گفت: معلم در روش سنتی رابطه دوستانه و نزدیکی با دانشآموز ندارد و آنقدر از معلم دور است که فکر میکند آیا معلم غذا هم میخورد در حالی که در روشهای جدید رابطه معلم و دانشآموز نزدیک و دوستانه است و به خوبی یکدیگر را میشناسند.
کارشناس تکنولوژی گروههای آموزشی ابتدایی با اشاره به این که در روش سنتی معلم از دانشآموز اطلاعات نمیگیرد چرا که خودش همه کاره است و همه اطلاعات را او به دانشآموز میدهد، گفت: اما با توجه به هجوم اطلاعات و رسانهها و به وجود آمدن امکانات تکنولوژی و آموزشی و چند رسانهای، روشهای سنتی دیگر کاربردی ندارند و نمیتوانند جوابگو باشد.
وی به اهمیت همخوانی شیوه تدریس و کتابهای آموزشی اشاره کرد و گفت: آموزش سنتی با رویکرد کتابهای تازه تالیف همخوانی ندارند. مثلا در روشهای قدیم چون معلم متکلم وحده بود و ارتباط یکسویه بود طراحی کتابها هم با این شیوه همخوانی داشت.
کردلو ادامه داد: در سالهای اخیر کتابهای جدیدی متناسب با رویکرد کیفی طراحی شدهاند مانند پوستر در کتاب فارسی که در آن هر دانش آموز یک پوستر دارد و در موردش صحبت میکند.
این دانشآموخته دکترای فلسفه تعلیم و تربیت آزمایشگر بودن دانشآموزان در روشهای جدید را مثبت ارزیابی کرد و گفت: در روش سنتی معلم خودش آزمایشها را انجام میداد و تنها نتیجه را به دانشآموز اعلام میکرد.
در روشهای جدید آموزش دانشآموز کشف کرده، بررسی و تحلیل میکند و به همین دلیل میتواند به اطلاعاتی فراتر از اطلاعات کتاب برسد.
وی محدودیت در حجم مطالب ارائه شده را دیگر ایراد روش سنتی دانست و گفت: در روش سنتی به دلیل این که معلم همه کارها را میکرد، حجم مطالب محدود بود اما الان خود دانشآموز کشف کرده، نتایج را بررسی و تحلیل میکند و به همین دلیل میتواند به اطلاعاتی فراتر از اطلاعات کتاب برسد.
کردلو به گسترش فضای تدریس در روشهای جدید اشاره کرد و گفت: در روشهای قبلی بیشتر از کلاس استفاده میشد اما در روشهای جدید نمیتوان تنها به کلاس اکتفا کرد و به فضاهای مختلف مثل حیاط مدرسه، نمازخانه، مسجد و ... نیاز است.
کارشناس تکنولوژی گروههای آموزشی ابتدایی با بیان این که در روش سنتی نحوه نشستن دانشآموزان مشکل داشت، گفت: در روش سنتی دانشآموزان همدیگر را نمیدیدند اما نحوه نشستن روشهای جدید U شکل است و ارتباط حضوری چهره به چهره دارند.
رویکرد سنتی در آموزش مانع شکلگیری اعتمادبهنفس در دانشآموزان میشود
وی با اشاره به این که فعال نبودن دانشآموزان مانع شکلگیری اعتماد به نفس در آنها میشود، گفت: منبع اطلاعات بودن معلم و فعال نبودن دانشآموز در روش سنتی سبب میشود اعتماد به نفس به درستی در دانشآموزان شکل نگیرد.
کردلو نداشتن روابط بین فردی برای دانش آموزان را دیگر ایراد آموزش سنتی دانست و گفت: نبود گروهبندی و روشهای گروهی در آموزش سنتی سبب میشد دانشآموزان تعاملات اجتماعی نداشته و نتوانند به خوبی ارتباط برقرار کنند.
این دانشآموخته دکترای فلسفه تعلیم و تربیت با تصریح بر این که روش آموزش سنتی، روشی از پیش تعیین شده بود، گفت: به این معنا که معلم پشت سر هم صحبت میکرد اما در روشهای جدید از روشهای ترکیبی استفاده میکنند و از آغاز تا پایان سال تحصیلی تنها از یک روش استفاده نمیشود.
وی درباره مشکلات دیگر روش سنتی گفت: روشهای سنتی به تفاوتهای فردی توجه چندانی نداشتند اما امروز برای هر دانشآموز میتوان یک روش تدریس به کار گرفت و تفاوتها را مدنظر قرار داد. همچنین در روشهای سنتی فرایند اهمیت نداشت و تنها نتیجه مهم بود اما امروز فرایند مهم است.
کردلو با بیان این که در روش سنتی، تلفیق با توجه به محتوا کاربرد نداشت یا در دسترس نبود، افزود: اما در روشهای جدید معلم میتواند درسها را با یکدیگر تلفیق کند و مخصوصا به مهارتهای زندگی، حقوق شهروندی و ... درس را ربط دهد. البته یکی از شرایط اصلی آن توانمندی معلمان است تا بتوانند این روشهای تدریس جدید را به کار بگیرند.
انتهای پیام/
نظر شما