به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز، هفته پژوهش بهانه‌ای برای تجلیل از پژوهشگران و اقدامات انجام شده در این عرصه است. یکی از ارکان اساسی دانشگاه پژوهش است، طبیعتا پویایی و نشاط یک سیستم علمی در تحقیقات و فعالیت‌های پژوهشگران موثر می‌شود. از سوی دیگر بسیاری از پژوهشگران از این موضوع که نتایج پژوهش‌هایشان در جامعه توسط مسئولان استفاده نمی‌شود، شکایت دارند و می‌گویند عدم توجه به این مسئله باعث بی‌انگیزه شدن آنها می‌شود. آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح گفت‌وگوی خبرنگار دانشگاه ایسکانیوز با مهدی زواری، دانشیار رشته برق الکترونیک، معاون سابق پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان غربی و پژوهشگر برتر سال ۹۸ است.
دانشجو مهارت چندانی نمی‌آموزد
اقدامات پژوهشی در کشور از سوی دانشگاه‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ برخی از کارشناسان بر این باورند که آموزش‌ها در کشور ما چندان پژوهش محور نیست.
این مساله را از دو جنبه آموزش و پژوهش می‌توان مورد بررسی قرار داد. در نظام آموزش و سرفصل‌های موجود بسیاری از رشته‌های تحصیلی تغییر ماهیت داده و همین مقوله در سرفصل‌های درسی مشاهده نمی‌شود. برای مثال سرفصل‌های درسی ۳۰ سال قبل در دانشگاه‌ها امروز هم ارائه می‌شود. در این شرایط دانشجو آنطور که باید نمی‌تواند خود را با علم روز دنیا وفق دهد. در دانشگاه به دانشجو مهارت چندان آموزش داده نمی‌شود و اغلب آموزش‌ها تئوری است. برای دانشجو مهارت آموزی و راه اندازی کسب و کار از اهمیت برخوردار است. برای مثال تاکنون رشته‌های فنی و مهندسی و علوم پایه جایگاه خود را آنطور که باید کسب نکرده‌اند. برای مثال محصلان در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی می‌توانند به راه‌اندازی کسب و کار امیدوار باشند، اما در رشته‌های غیرپزشکی این مهم چندان محقق نیست. این مقوله نشان دهنده ایرادات در نظام پایه آموزشی است. از سوی دیگر در نظام آموزشی کشور پژوهش وجود ندارد و در این میان دانشگاه آزاد اسلامی حرکتی را در قالب نظام پایش آزاد راه اندازی کرده و با هدفمند کردن پژوهش تاثیرات آن را برای هیات علمی و دانشجو ملموس و هم به لحاظ اولویت‌بندی مشکلات بومی و ملی را مورد بررسی و حل و فصل قرار داده است. برای مثال اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و دانشجویان بر روی حل مساله با صرف وقت در نظام پایش آزاد و نگرش‌های نظام تغییر پژوهش را مدنظر قرار می‌دهند، این مقوله می‌تواند برای جامعه علمی پویایی به‌دنبال داشته باشد.
بکارگیری پژوهش‌های دانشجویی در مسائل مختلف به ویژه حل مشکلات بومی و محلی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پژوهش‌ها برای حل مشکلات بومی و منطقه‌ای را می‌توان به شکل مناسب مطرح و موثر دانست. دانشگاه‌های پیش‌رو در امر پژوهش را می‌توان از طریق شرکت‌های دولتی، غیردولتی و تحقیقات در ابعاد مالی و غیرمالی حمایت کرد. برای مثال اختصاص بودجه برای یک سازمان در امر پژوهش موثر نیست، بلکه باید نتایج پژوهش‌ها مورد استفاده قرار بگیرد. برای مثال در صورتی که پژوهش‌ها درباره مشکلات یا اقدامات عمرانی مورد توجه قرار بگیرد، طبیعتا نتایج تحقیق مورد استفاده و بهترین عملکرد در کارهای تحقیقاتی را می‌تواند به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر برای دانشگاهیان مشاهده نتایج تحقیقات در صنعت دلگرمی محسوب می‌شود. باید درخواست‌های تحقیقاتی بیش از پیش به جامعه عرضه شود تا از دل سازمان‌های دانشگاهی بتوان رسالت خدمات علمی در جامعه به شکل احنست را در دستور کار قرار داد.
ارزیابی‌ها درباره عملکرد طرح پایش نیازمند صرف زمان است
در سال‌های اخیر طرح‌هایی همچون طرح پایش از سوی دانشگاه آزاد اسلامی اجرا شده است، این پژوهش‌ها می‌تواند در ارتقای بکارگیری پژوهش‌های علمی در دانشگاه‌ها موثر باشد؟
بنده از آغاز اجرای طرح پایش در بطن فعالیت‌ها حضور داشته و ارزیابی در این زمینه زود است، چون از ابتدای سال ۹۸ این طرح اجرا شده است. وقتی پروژه‌ای در مرحله پایش قرار بگیرد و چالش‌ها به زیرساخت‌های متعدد تقسیم‌بندی می‌شود، هر یک از مسایل همچون تکه‌های یک پازل در کنار یکدیگر قرار گرفته تا راهکاری برای چالش لحاظ شود. ارزیابی درباره عملکرد طرح پایش نیازمند صرف زمان و بررسی است. طرح پایش بر نظام تحقیقاتی منطبق است. دانشگاه آزاد اسلامی در بین بسیاری از دانشگاه‌های کشور به عنوان دانشگاه پیش قدم حرکت مناسبی انجام داده و امیدواریم نتایج این اقدام برای حل چالش‌های جامعه مناسب باشد.
روند همراهی صنعت و دانشگاه جای تامل دارد
یکی از اهداف این طرح بومی گزینی بوده تا دانشجویان هر منطقه برای حل چالش‌های موجود به ارائه راهکارهای مناسب بپردازند. در عمل تحقق این مقوله را مناسب ارزیابی می‌کنید؟
تاکنون روند همراهی صنعت و دانشگاه جای تامل دارد. اقدامات متعدد و تحول محور ارائه شده و درباره طرح پایش هم سیستم این چنین است. در تدوین چالش‌ها و موضوعات بخشی از سوی دانشگاه و بخش دیگری از سوی نهادهای خارج از دانشگاهی مربوطه همچون بررسی اقتصاد مرزی در آذربایجان غربی مطرح و از دیگر نهادها برای بررسی این طرح دعوت شده است. اغلب افراد در بیرون از طرح چالش‌ها را برطرف کرده، دیدگاه عملیاتی داشته و دغدغه‌های خود را مطرح می‌کنند. همکاران دانشگاهی به شکل پژوهشی تحقیقاتی تدوین و کتابچه نظام پایش برای برنامه علمی تدوین می‌کند. بی‌شک تاثیرات روند اجرا این طرح در طولانی مدت مشخص می‌شود. این طرح برای دانشجو علاقه ایجاد می‌کند. برای مثال تمامی دانشجویان به شکل بومی و منطقه‌ای در جریان چالش بوده و برای حل مشکلات تمایل دارند.
بودجه پژوهش کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد
یکی دیگر از نقدها عدم اختصاص بودجه مناسب به امر پژوهش است. از سوی دیگر تمامی سازمان‌ها و نهادهای یک واحد پژوهش داشته که با بررسی عملکردها باید به این امر اذعان داشت که خروجی مطلوبی از این اقدامات به رغم اختصاص بودجه مناسب مشاهده نمی‌شود.
تخصیص بودجه برای پژوهش به‌دلیل تهیه تجهیزات آزمایشگاهی و روند تحقیقات هزینه دارد. این بودجه‌ها کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد و روند ارائه تحقیقات را با مشکلات متعدد همراه می‌کند. از سوی دیگر با بررسی خروجی واحد پژوهش در سازمان‌های مختلف باید به این نکته تاکید کرد که استاد دانشگاه یا مسئولان طرح‌ها در دانشگاه خبره کارهای پژوهشی هستند با این تفاسیر پروژه‌ها باید به نهاد دانشگاه و نهادهای علمی سپرده شود. در سال‌های اخیر نهادهای دانشگاهی با کمترین امکانات و بدون فعالیت علمی مجوز فعالیت یافته و همین مقوله فضای علمی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. باید در زمینه فعالیت این نهادها تصمیم‌گیری کرد تا تمامی اقدامات در چارچوب خاص تدوین شود تا نظام دانشگاهی بتواند رسالت خود را در فضای سالم جلو ببرد.
انتهای پیام/
نظر شما