دیوید ایگانتیوس در واشینگتن پست نوشت: در حالی که درگیری های منطقه ای در عراق و سوریه شدت گرفته و مذاکره کنندگان هسته ای نیز تا 24 نوامبر(3آذر)، فرصت دارند به توافق هسته ای دست یابند، چهره ای در دولت ایران به قدرت رسیده که توجه ها را به خود معطوف کرده است.

به گزارش ایسکانیوز، ایگناتیوس در ادامه نوشت: او علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران است. او تابستان گذشته نقشی کلیدی در خروج نوری المالکی از کاخ نخست وزیری عراق ایفا کرد. در هفته های اخیر، مقامات عراقی، ایرانی، لبنانی، اروپایی و آمریکایی در مصاحبه های خود به نام شمخانی به عنوان یک بازیگر سیاسی در حال قدرت گرفتن اشاره کرده اند.

حسین موسویان، مذاکره کننده سابق هسته ای ایران که هم اکنون در دانشگاه پرینستون مشغول تدریس است، می گوید: او مردی است در میانه با روابط نزدیک با حسن روحانی ، رئیس جمهور و مقام معظم رهبری. به گفته موسویان ، شمخانی می تواند نقشی موثر در مدیریت بحران در جهان عرب ایفا کند. چرا که او از منطقه ای از جنوب ایران می آید که عرب زبان است.

این درحالی است که با ادامه مذاکرات هسته ای، توازن سیاسی در تهران اهمیت زیادی دارد. ظهور شمخانی بدون تردید نشانگر این واقعیت است که او می تواند بین نیروهای معتدل و رادیکال در ایران پل بزند. آن هم در زمانی که آنها در مورد توافق هسته ای دچار اختلاف نظر هستند. در نهایت این مقام معظم رهبری است که توافقی که روحانی و وزیر خارجه اش به آن دست یافته اند را تایید یا رد می کند.

کریم سجادپور، کارشناس امور ایران در موسسه کارنگی می گوید: بر خلاف مقامات وزرات امور خارجه ایران، شمخانی یک فرمانده سابق سپاه پاسداران است.یک مقام سرویس اطلاعاتی اروپا بر این باور است که شمخانی فردی مورد اعتماد برای رهبری و روحانی به شمار می رود.

یک مقام آمریکایی نیز که تحولات ایران را به طور دقیق رصد می کند، بر این باور است که از تابستان امسال، شمخانی نقش برجسته تری در سیاست منطقه ای ایران به خصوص سیاست ایران در عراق بر عهده گرفته است. نقشی که تا پیش از این بر عهده سپاه و سردار قاسم سلیمانی بود. او می گوید، ستاره شمخانی در حال درخشش است. البته این به معنی کمرنگ شدن نقش سردار قاسم سلیمانی و فعالیت های سپاه قدس نیست.

نقش شمخانی در کناره گیری مالکی از قدرت موضوعی است که دو مقام عراقی نیز آن را تایید می کنند. آنها می گویند ایرانیان در ماه جولای به نجف سفر کردند و با آیت الله سیساتی، رهبر شیعه این کشور ملافات کردند. پیام سیستانی نیز این بود که اکنون زمان کناره گیری مالکی است. در نهایت نیز حیدر العبادی ، نخست وزیر عراق شد که هم ایران و هم ایالات متحده نظر مساعدی نسبت به او دارند.

نقش مهم شمخانی در امور منطقه ای در جریان سفر ماه سپتامبر او به بیروت، روشن تر شد. جایی که شمخانی ایده حمایت ایران از ارتش لبنان را مطرح کرد. هرچند مقامات لبنان مدعی شدند این کمک را نمی پذیرند اما نکته جالب این بود که آمریکا نیز مهمترین تامین کننده تسلیحات برای ارتش لبنان است.

شمخانی که در زمان جنگ ایران و عراق یکی از فرماندهان برجسته بود، در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی، در راس وزارت دفاع قرار گرفت و سپس در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد به عنوان نماینده رهبری وارد شورای عالی امنیت ملی ایران شد.

در حالی که مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5(آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) به اوج خود نزدیک می شود. مقامات ایرانی و آمریکایی کانال های محرمانه را برای دستیابی به فرمولی قابل پذیرش برای توافق هسته ای، به کار گرفته اند. این یک روند معامله ای کلاسیک است، به خصوص در مورد مسائل حساسی مانند تعداد سانتریفوژها و ظرفیت غنی سازی اورانیوم. گزارش ها حاکی از آن است که ایران خواستار 22 هزار سانتریفوژ است در حالی که آمریکا می خواهد تعداد سانتریفوژها را به 2 هزار دستگاه محدود کند. در عین حال گفته می شود این شکاف به طور قابل توجهی در حال کمرنگ تر شدن است. بنا بر این گزارش ها ایران پیشنهاد حفظ 9 هزار و 400 سانتریفوژ فعال خود را داده و آمریکا نیز نشبت به حفظ 4 هزار سانتریفوژ در ایران برای بازه زمانی 3 تا 5 ساله چراغ سبز نشان داده است.

در صورتی که ایران با کاهش ذخایر اورانیوم غنی شده خود -از 10 هزار کیلوگرم به چند صد کیلوگرم- موافقت کند، شاید آمریکا نیز در مورد تعداد سانتریفوژها مصالحه کند. این درحالی است که خواسته های آمریکا برای هرگونه توافقی زیر ذره بین فعالان ایرانی قرار دارد.

موسویان می گوید: اگر دو طرف نتوانند تا 3 آذر به توافق برسند، باید از آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین بخواهند بر مبنای تشخیص خود از نیاز عملی ایران برای انرژی هسته ای غیر نظامی، برنامه های هسته ای تهران را محدود کند. به گفته موسویان آنها به یک قاضی نیاز دارند تا تصمیم بگیرد.