در این مراسم که با حضور مجید ملانوروزی، مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دکتر مجید سرسنگی، مدیرعامل خانه هنرمندان ایران برگزار شد، از آیدین آغداشلو، کامبیز درم‌بخش، ابراهیم حقیقی، محمد فرنود، محسن راستانی و احمد معینی جم تقدیر شد.
در ابتدای این مراسم «سیف‌اله صمدیان» دبیر جشن تصویر سال و جشنواره‌ی فیلم تصویر، درباره برنامه جدید تصویرسال یعنی تقدیر از آثار و رویدادهای شاخص هنرهای تجسمی سال 93 سخن گفت و تاکید کرد: امسال پنج رویداد با قدردانی از شش هنرمند انجام می‌شود. اسمش را «تجلیل» نمی‌گذاریم، چراکه ما فقط در حد امکانات خود از هنرمندان قدرانی می‌کنیم. این برنامه‌ی تقدیر از حرکت‌های شاخص هنری در واقع جمع‌بندی بهترین‌های سال است که به‌عنوان رویدادهای مهم سال در عرصه هنرهای تجسمی بازبینی و قدرشناسی می‌شوند.
کامبیز درم‌بخش به‌خاطر انتشار کتاب «مینیاتورهای سیاه» که از سوی نشر تاش منتشر شده است، محسن راستانی به‌خاطر انتشار کتاب «زمان سخت» که از سوی نشر انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس منتشر شده است، ابراهیم حقیقی برای نمایشگاه مروری بر پوسترهای چهل سال گذشته‌اش، آیدین آغداشلو به‌خاطر نمایشگاه نقاشی‌هایش بعد از چهل سال و محمد فرنود و احمد معینی‌جم برای گزارش تصویری جداگانه‌شان از جام جهانی2014 برزیل ثبت کرده‌اند، تقدیرشدند.
در این مراسم مالتی مدیاهای جداگانه‌ای برای هر یک رویدادهای منتخب سال توسط مرکز فیلم تصویر ساخته شده بود.
در ادامه «هادی حیدری» با اشاره به آثار کامبیز درم بخش، آثار او را امید بخش، حرکت آفرین و سرشار از نوآوری دانست و گفت: سخن گفتن درباره شخصیتی که تمام زندگی و کارش امید بخش و حرکت آفرین و سرشار از نوآوری بوده بسیار سخت است. استاد درم‌بخش در طول این سالیان، شعر و شعور و خط و حرکت را در آثارش به جاودانگی رسانده و هم بال با کمال هنری، منظره‌ای از کمال شخصیتی و حرفه‌یی را به تصویر کشیده است. او در اوج کمال حرفه‌یی و هنری، فروتنی و افتادگی و صمیمیت را چنان در کنار یکدیگر نشانده‌اند که برای هم نسلان او و برای نسل های بعد، آموزنده و دلنشین است.
حیدری یادآور شد که درباره آثار درم‌بخش بسیار گفته و نوشته شده است و چه خوب که بعد از سال‌ها مهاجرت، فصل تازه‌ای از خلاقیت هنری او آغاز شد.
این کارتونیست، درم‌بخش را از جمله هنرمندانی دانست که نسل آنها که از دور کارهایشان آشنا بودند در آرزوی دیدارشان بودند و شناخت نزدیک‌تر او را غنیمتی برای هم نسلانش دانست.
او همچنین درباره کتاب مینیاتورهای سیاه به این موضوع اشاره کرد که سنت استفاده از زبان استعاره در دوره های مختلف تاریخ کارتون در ایران و کشورهای نظیر ایران متداول بوده است.
حیدری این اثر را نمونه درخشانی از این شیوه دانست و افزود: زبان استعاره میراثی است که از ابتدای ورود هنر کارتون در ایران نسل به نسل چرخیده و به کارتونیست‌های نسل نو رسیده است. زبانی که هنوز کارایی خویش را دارد و راه حل موثری است برای گریختن از چنگال سانسور.
او تاکید کرد: طراح ژرف اندیش ما وقتی فضا را برای بیان دیدگاه‌ها و انتقادات صریح و شفاف محدود می‌بیند، قالب معروف مینیاتور را انتخاب می‌کند و ایده‌های انتقادی خود را از قدرت حاکم در این ظرف ریخته و عرضه می‌کند.
مینیاتورهای سیاه درم‌بخش در واقع به فضای سیاسی و اجتماعی دهه 50 در ایران باز می‌گردد که گفته حیدری آن دوران زمانی بود که درم‌بخش دوران شور و بی پروایی جوانی را تجربه می‌کند از همین روست که خلاقیت و نگاه انتقادی تند و تیز نسبت به قدرت در خطوط و مفاهیم این آثار خودنمایی می‌کند.
به گفته‌ی حیدری این اثر از لابه لای اوراق رنگ پریده روزنامه آیندگان که در اوایل دهه پنجاه منتشر می‌شد شکل گرفت. درم‌بخش در دهه پنجاه ستون ثابتی تحت عنوان مینیاتورهای سیاه را به راه انداخته بود و مفاهیم و اندیشه های انتقادی اش را با زبان مینیاتور ارائه می‌کرد. ایده نخستین انتشار این مجموعه از کارهای درم‌بخش را حسن کریم‌زاده با نشر تاش در میان گذاشت و بعد از آن کارها جمع‌آوری شد.
به گفته‌ی حیدری، یکی از معضلات کار این بود که هیچ آرت ورک و نسخه با کیفیتی از کارها در دسترس نبود. تعدادی زیراکس و آرشیو رزونامه آیندگان تمام چیزی بود که آنها در اختیار داشتند و با همیاری درم‌بخش و بازتولید بعضی کارها این کار به انتشار رسید.
در بخش دیگری از این مراسم مالتی مدیای مربوط به گزیده‌ی چهل سال پوسترهای ابراهیم حقیقی پخش شد و سپس امیر اثباتی درباره او و پوسترهای سینمایی‌اش سخن گفت .
«امیر اثباتی» طراح صحنه و لباس سینما، حقیقی را هنرمندی چند وجهی دانست و به سال‌های آشنایی‌اش با این هنرمند در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران اشاره کرد.
نمایشگاه پوسترهای چهل ساله حقیقی بهمن‌ماه امسال در گالری برج میلاد تهران برگزار شد و اثباتی با تقسیم‌بندی کارهای او به دو دوره قبل و بعد از انقلاب و همچنین تفکیک موضوعی آثار این هنرمند گفت: کارهای او از نظر موضوعی به فیلم‌های بلند و پوستر فیلم‌های کوتاه و همچنین پوسترهای جشنواره‌ها تقسیم می‌شود. در دوره اول حضور شاخص آقای حقیقی را در دوجنبه می‌توان دید؛ یکی آنجا که در کانون پرورش فکری در کنار هنرمندان و طراحان مطرح، پوسترهای زیبایی طراحی کرد و مجموعه نفیسی رقم زد و دیگری دوره ای بود که پوسترهایی را برای سینمای آزاد ارایه کرد که در آنها می‌توان نگاه تازه‌ای را دید.
این مدیر هنری کمپین تبلیغاتی در سینمای ایران، همچنین به پایه‌گذاری گرافیک مدرن توسط مرتضی ممیز اشاره کرد و گفت: پوسترهایی که زنده‌یاد مرتضی ممیز طراحی کرد در ذائقه‌ی علاقه‌مندان سینما تاثیرگذار بود و یکی از کسانی که آن را پی‌گرفت حقیقی بود. بعد از انقلاب قدری به تبلیغات سینما توجه شد و بنیاد سینمایی فارابی به گرافیک در سینما توجه بیشتری نشان می‌داد.
به گفته‌ی اثباتی، حقیقی قبل از انقلاب پوستر فیلم سینمایی طراحی نکرد. چرا که در آن دوره، طراحی پوستر گونه‌ی خاصی بود و به گرافیست‌های تحصیل‌کرده میدان داده نمی‌شد و در این میان فقط ممیز با شیوه خاص خود طراحی‌هایی داشت. در این دوره هم پوستر فیلم‌هایی که در ایران تولید می‌شد و یا فیلم‌های خارجی که در ایران به نمایش در می‌آمد توسط طراحان گرافیک توانایی طراحی شدند که به اعتقاد اثباتی این پوسترها ذائقه‌ها را تغییر داد.
او حقیقی را یکی از کسانی دانست که در این موضوع تاثیرگذار بود و به این اعتبار حقیقی را جانشین شایسته‌ای برای زنده‌یاد مرتضی ممیز دانست.
اثباتی با اشاره سیاست‌گذاری‌های متفاوت در عرصه‌ی مدیریت سینمایی کشور گفت: یکی از آسیب‌های گرافیک سینما بی‌توجهی به پوسترهای سینمایی بود، به‌همین خاطر بیشتر پوسترهای سینمایی یکدست شدند و نسل جدید که از امکانات جدید استفاده می‌کرد؛ دیگر کارهایشان هویتی که در پوسترهای حقیقی و ممیز وجود داشت را ندارند. تز نرم‌افزار تصویر ناخوشایندی از گرافیک ایجاد کرده است و به دلیل همین جریان، در حوزه پوسترهای سینمایی، حقیقی کم کارتر شده است، زیرا تهیه کنندگان می‌دانند او از اصول خود کوتاه نمی‌آید و اگر پوسترهایی در سال‌های اخیر طراحی کرده به اصولش پایبند بوده است.
او به نسل جدید طراحان گرافیک توصیه کرد که تسلیم جریان حاکم نشوند و خلاقیت را مد نظر داشته باشد.
در ادامه این مراسم «مجید سرسنگی» مدیرعامل خانه هنرمندان ایران ضمن تسلیت ایام فاطمیه؛ با اشاره به اخلاق مداری که از مهم ترین ویژگی های حضرت فاطمه (س) بوده است، گفت: امروز سال‌روز درگذشت حضرت فاطمه (س) است، امیدوارم که در همه ایامی که مربوط به شخصیت‌های بزرگ است توجه بیشتری به زندگی و شیوه زندگی‌شان کنیم و به سیره ائمه و شخصیت‌های بزرگی مثل ایشان توجه کنیم و از ایشان یاد بگیریم.
وی افزود: حضرت فاطمه (س) زنی است که ما قطعا همسان او را نخواهیم دید الگویی که ما هرگز در تاریخ مانند او نداشته‌ایم. یکی از نکاتی که ایشان همیشه به عنوان یک الگو برای ما مطرح می‌کند بحث اخلاق و اخلاق‌گرایی است چیزی که در جامعه ما در این سال‌ها یا مفقود است یا کمرنگ شده است. اساسا در مذهب تشیع چند اصل مهم است که زندگی بشر را تضمیمن می‌کند یکی از آنها اخلاق است. حضرت رسول می‌فرمایند من مبعوث شدم که اخلاق شما شکل دهم.
این استاد دانشگاه در ادامه، اضافه کرد: چه جامعه اسلامی باشد چه غیر اسلامی باشد چه در غرب باشد و چه در شرق، شیرازه زندگی سعادتمند در هر قوم، رسیدن به اخلاق و اخلاق‌گرایی است. این اخلاق‌گرایی به نظر می‌رسد باید از سوی کسانی ترویج شود که الگوی جامعه هستند. مردم به هنرمندان و فرهیختگان نگاه ویژه‌ای دارند بنابراین نقش هنرمندان برای ترویج اخلاق ویژه است. ما در طول تاریخ هنرمند زیاد داشته‌ایم؛ بسیار کسانی بوده‌اند که آمده‌اند و کار هنری انجام داده‌اند اما به نظرم کسانی در تاریخ و فرهنگ و هنر ما به جای مانده‌اند که این اصل اخلاق‌گرایی را حفظ کرده‌اند. کسانی در این تاریخ ثبت شده‌اند که شأنیت اخلاق‌گرایی را به ثبوت رسانده‌اند.
سرسنگی سپس با اشاره به اوضاع امروز جامعه ایرانی، اظهار داشت: نگاهی به این که در چه جایگاهی هستیم نشان می‌دهد که جامعه ما از اخلاق فرهنگی فاصله گرفته است و هنرمندان می‌توانند در تبلور مجدد اخلاق‌گرایی کمک کنند. اگر نگاهی در تاریخ دین‌مان داشته باشیم داستان‌های زیادی در این باره وجود دارد. به عنوان مثال، حضرت محمد (ص) آزارهای زیادی می‌دیدند ولی وقتی مکه را فتح کردند کسانی که ایشان را آزار داده بودند از سوی حضرت عفو شدند. این نمونه‌ای از اخلاق سیاسی و حکومتی است. حضرت علی (ع) وقتی در یکی از جنگ‌ها دشمن خود را به زمین می‌زند، دشمن‌اش آب دهانش را به روی ایشان می‌ریزد، حضرت لحظاتی قدم می‌زند و دوباره برای مبارزه بر می‌گردد. وقتی از او می‌پرسند چرا، می‌فرمایند که نمی‌خواستم که غضب شخصی من بر وظیفه دینی‌ام غالب شود.
مدیرعامل خانه هنرمندان ایران در ادامه عنوان کرد: چند روز پیش یکی از هنرمندان تئاتر ما، بهرام ریحانی درگذشت. برخی که پشت او حرف می‌زدند که او مریض نیست و تمارض می‌کند، الان چطور با وجدانشان کنار می‌آیند یا کسی که نام خودش را استاد گذاشته و وظیفه اش تربیت دانشجویان است، کسی را اجیر می کند که صدای استاد دیگری را ضبط کند تا علیه او استفاده شود. آیا این شأن معلمی در هنر است؟ اگر امروز برخی از هنرمندان در قلب‌ها محبوب هستند فقط به خاطر طراحی یک پوستر، گرفتن یک عکس یا خلق یک نقاشی نیست بلکه اخلاق‌مداری آنها باعث شده که سر احترام مقابل آنها فرود بیاوریم.
سرسنگی در ادامه با اشاره به فعالیت چشمگیر جشن تصویر سال در حوزه فرهنگ و هنر، گفت: خوشحالم که در دوازدهمین ماه سال میزبان دوازدهمین دوره جشن تصویرسال هستیم حرکتی که نشان داده که اگر با سلامت و مدیریت خوب همراه باشد، می‌تواند سال به سال گسترش یابد و فعالیت‌های جدیدی به زوایای هنری هنرمندان اضافه کند. به دست‌اندرکاران این حرکت خسته نباشید می‌گویم که چراغ این جشن را با وجود همه سختی‌ها روشن نگه داشته است.
مدیرعامل خانه هنرمندان ایران ادامه داد: میراث فرهنگی ما صرفا چند اثر هنری و چند بنا نیست. میراث فرهنگی ما خود هنرمندان هستند و همانطور که پیش‌تر هم پیشنهاد کردم، به نظرم سازمان میراث فرهنگی ما باید جایی را برای حمایت بیشتر از هنرمندان و خالقان آثار باز کند.
مشاور هنری شهردار تهران در پایان سخنان خود، اظهار داشت: ما تقریبا از اواخر سال اولی که به عنوان خدمتگزار شما در خانه هنرمندان حضور پیدا کردیم، طرحی داشتیم و آمادگی خود را اعلام کردیم که بتوانیم ماحصل یک سال فعالیت هنرمندان را در یک واقعه هنری بزرگ، برگزار کنیم. این آمادگی اولیه را اعلام می‌کنم و جزییات این برنامه را بعد از هماهنگی با شورای عالی محترم خانه هنرمندان به اطلاع خواهم رساند.
در بخش دیگری از این مراسم مالتی مدیا از عکس‌های جام جهانی 2014 که محمد فرنود، نمایش داده شد و بعد از آن «سیدعباس میرهاشمی» رییس انجمن عکاسان دفاع مقدس سخن گفت و به صمدیان به خاطر گردهم‌آوردن هنرمندان در این شرایط سخت، تبریک گفت.
او با اشاره به تاسیس انجمن عکاسان دفاع مقدس در 12 سال پیش توضیح داد: به خاطر غفلتی که در دهه 50 و 60 در حوزه عکس حوزه دفاع مقدس شده بود این انجمن خود را موظف دانست که واردعمل شود و آثاری که مورد غفلت واقع شده و در معرض نابودی بود را جمع آوری کند. در نتیجه دوستان دور هم جمع شدند و در گردآور و ساماندهی آثار تلاش کردند. تعداد زیادی از نگاتیوهای دوره جنگ و انقلاب را جمع شدند.
میرهاشمی توضیح داد: بر اساس وظیفه‌ای که این انجمن داشت، روی پروژه‌های عکاسان کار کرد. یکی از مباحثی که در کنار جمع‌آوری آثار توجه می‌شد نگاهی به تولیدات عکاسان هم بود. در این راستا محسن راستانی یکی از کسانی بود که عکس‌هایی در شرایط سخت داشت. علاوه بر جنگ بوسنی از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران هم عکس‌های درخشانی داشت که در هیات مدیره این موضوع مطرح شد و راستانی هم پذیرفت. آثار جمع‌آوری شد و قرار بود که در سال 1389 همزمان با نمایشگاه کتاب، این کتاب هم رونمایی شود. با وسواس‌هایی که او داشت در ابتدا بحث قطع کتاب، طراحی و چیدمان عکس‌ها پیش آمد. اگر تجربه جنگ نبود نمی‌توانستیم با محسن راستانی، کتاب را در منتشر کنیم. آن سال و سال بعد موفق نشدیم هر سال در نمایشگاه کتاب یک بنر داشتیم که «کتاب محسن راستانی منتشر می‌شود»؛ این نشان از وسواس زیاد راستانی داشت ولی در نهایت امسال کتاب «زمان سخت» منتشر و رونمایی شد.
به گزارش دبیرخانه تصویر، پس از سخنرانی میرهاشمی، مالتی مدیای مربوط به نقاشی‌های آیدین آغداشلو بدون حضور این هنرمند که این روزها در خارج از کشور به سر می‌برد پخش شد.
صمدیان با اشاره به این مسافرت گفت: مطمئنم چسب آغداشلو از جنسی نیست که به تن خارج از ایران بچسبد؛ مطمئنم که او به‌زودی بازمی‌گردد، شاملو در مصاحبه‌ای گفته بود، «من اینجایی‌ام / چراغم در این خانه می‌سوزد». یک روز در «دهکده» به او گفتم این حرف‌ها اصلا به شما نمی‌آید، همه فکر می‌کنند که شما می‌بایست یک جهان‌وطن تمام‌عیار باشید و مرز و طبیعتا وطن‌تان به‌وسعت تمام جهان است و قطعا باور نخواهند کرد که شما اینقدر وابسته به آب و خاک خودتان باشید. در پاسخ گفت، در دوران نقاهت بعد از عمل جراحی‌ام در آمریکا، با علم به اینکه می‌دانستم که پستخانه‌ی نزدیک محل اقامتم راس ساعت نه صبح باز می‌شود، بی اختیار و از سر شوقی مطمئن از ساعت هشت صبح خودم را جلوی در بسته آنجا می‌یافتم که شاید نامه‌ای یا یادداشتی از ایران برایم آمده باشد، آن روزها تمام دلخوشی من به اتصالم به ایران به همین نامه‌ها بود که در اکثر موارد به دست خالی به خانه برمی‌گشتم! شاملو با آن وسعت نگاه و جهان شمولی عواطف و احساساتش این‌گونه در مقابل قدرت و کشش وطن گیر می‌کند و من هم به با محسن راستانی هم عقیده‌ام که برای بسیاری از ما هویت ایرانی با هنرمندی مثل آیدین آغداشلو معنادار می‌شود. مطمئنم آیدین به خانه برمی‌گردد.
در ادامه «ابراهیم حقیقی» هنرمند طراح گرافیک، پس از صحبت‌های صمدیان پشت تریبون رفت و درباره‌ی آیدین سخن گفت: آیدین کارشناس نقاشی، منتقد، سخنور، معلم و طراح است که در همه این توانایی‌ها یکی است. به روایت بیضایی استادکار نقاشی چه می‌کند که معاصر را کهن و کهن را معاصر می‌کند؟ چگونه است که این ساخته‌ها به هماهنگی می‌رسند.
او اضافه کرد: خود آیدین می‌گوید منتقد باید با سواد باشد و سواد بسیط است، همان سوادی است که این روزها مهجور مانده است. منتقد باید نمونه‌های متعدد را دیده باشد و در آن رشته خاص بر فرهنگ و دوران منطقه‌اش تسلط داشته باشد.
این هنرمند یادآور شد: بسیاری از آثار و کتاب‌هایش حادثه‌ای در سال‌های پر رنگ حضورش بوده است. اگر او امروز نقاش مهمی است دوران سختی را در آتلیه‌های نقاشی گذرانده است. اگرچه تمام آثار پوسترش را نقاشانه خلق کرد، اما آنها را بسیار نوگرا و هم‌سو با جهان مدرن کرده است.
حقیقی گفت: تمام جلدها کتاب‌هایی که برای بیضایی و شاعران معاصر یا چهره‌های پیکاسو، باخ، احمدی و اخوان یا جلد کتاب‌ها یا پوستر جشنواره فیلم طراحی کرده که در همه‌پرسی در خاطر مانده و بیشترین رای را آورده است ماندگار هستند.
در پایان این مراسم سیف‌اله صمدیان با حضور «مجید ملانوروزی» مدیر کل هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران و... با اهدای لوح تقدیر و هدایایی از سوی شرکت دایاسیستم از این شش هنرمند تقدیر کردند.
