پروفسور «هانس ابینگ» عکاس، نقاش و استاد هنر دانشکده فرهنگ و هنر دانشگاه اراسموس روتردام و نویسنده کتاب «چرا هنرمندان فقیرند؟ درآمدی به اقتصاد استثنایی هنر» چهارشنبه 13 اسفند در تالار استاد امیرخانی خانه هنرمندان سخنرانی کرد.
پروفسور «هانس ابینگ» با توجه به موضوع اثر تالیفی خود با عنوان «چرا هنرمندان فقیرند؟ درآمدی به اقتصاد استثنایی هنر» گفت: با توجه به فضای نامناسب اقتصادی، هنرمندان نیز در این فضا با مشکل روبرو می شوند. هنرمندی که نمی تواند با خلق اثر هنری برای خود درآمدی داشته باشد، به ناچار به دنبال شغل دوم می رود. اما این مسئله باز کمکی به وضع اقتصادی هنرمند نمی کند چراکه هنرمند به موضوع دیگری در ذهن خود می اندیشد و نمی تواند به معنای واقعی درگیر شغل دوم خود شود، در نتیجه هنرمند در شغل دوم موفق نیست، اگر این هنرمند ازدواج کند و صاحب بچه نیز شود، هزینه های زندگی برای او سخت تر می شود به طوری که نمی تواند به فعالیت هنری خود بپردازد یعنی تمرکزی برای خلق اثر هنری ندارد. کار هنری نیاز به دقت و تمرکز دارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: البته باید در اینجا به این نکته توجه داشته باشیم که درآمد پایین یک هنرمند برای مثال با درآمد پایین یک کارگر متفاوت است. در جامعه اروپایی اکثر هنرمندان به طبقه متوسط تعلق دارند، به همین منظور فقر آن ها با فقر گروهای پایین جامعه متفاوت است، به طوری که اگر هنرمندی فقیر باشد ولی باز این امنیت خاطر را دارد که مشکل خاصی برایش پیش نخواهد آمد.
پروفسور «هانس ابینگ» در ادامه صحبت های خود با اشاره به پایداری هنرمند در تولید اثر هنری گفت: روابط اقتصادی حکم می کند وقتی شرایط مالی یک هنرمند بد می شود، یعنی هنرمندی که هیچ درآمدی ندارد، کار هنری را رها کند و به دنبال کار دیگری برود، ولی در عرصه هنر و برای هنرمند این امر اتفاق نمی افتد، هنرمند اگر در شرایط بد اقتصادی هم قرار بگیرد، باز تلاش می کند تا به خلق اثر هنری و تولید آن بپردازد، چراکه یک هنرمند واقعی نمی تواند انتخاب دیگری داشته باشد.
وی افزود: این تصور ذهنی در جامعه همواره وجود داشته است که هنرمند باید برای جامعه باشد و خود را فدای جامعه کند، یک هنرمند همواره با این تصور زندگی می کند، این تصویر برای هنرمند نیز التزام اخلاقی ایجاد می کند، این التزام اخلاقی به نوعی جبری می شود که نمی گذارد هنرمند در مواجه با مشکلات، عرصه هنری را رها کند. برای هنرمند در جامعه هنر یعنی ایستادگی و تلاش، پس نمی تواند به راحتی از وادی هنر دور شود. در این فضا هنرمند خود را مدیون جامعه و حکومت می داند چراکه این تصور در او وجود دارد که هنرمند مدیون جامعه است.
پروفسور «هانس ابینگ» با اشاره به کم رنگ شدن این تصور در جامعه امروز گفت: ایند تصور یعنی التزام اخلاقی در حال کم رنگ شدن است. چراکه امروز هنرمند با توجه به شرایط بد اقتصادی نیاز به درآمد دارد و باید زندگی کند و این زندگی به درآمد اقتصادی نیاز دارد. اگر در گذشته رابطه بین تجارت و هنر امر نامیمونی بود، ولی امروز کم کم این دو با یکدیگر کنار آمده اند، چراکه به وضعیت امروز حکم می کند این دو باید در کنار هم باشند.
پروفسور «هانس ابینگ» در بخش دیگری از صحبت های خود افزود: امروز برای یک هنرمند فروش آثار بسیار اهمیت دارد، هنرمندان امروز تلاش می کند رابطه خود را با بازار حفظ کنند، بازار برای هنرمند فضایی را فراهم می کند که هنرمند به واسطه آن اثر هنری خود را به فروش برساند تا با درآمد آن زندگی کند. البته این امر به معنای بی ارزش شدن اثر هنری نیست، اثر هنری برای هنرمند هم چنان ارزشمند هست چراکه بخشی از وجود هنرمند است، هنرمند حاضر نیست به آثار خود به عنوان کالا نگاه کند. هنرمند هم چنان آثاری را برای میل خود خلق می کند و حاضر نیست این آثار را به فروش برساند.
پروفسور «هانس ابینگ» با اشاره به تغییر منش اخلاقی جامعه در رابطه با هنر گفت: منش اخلاقی جامعه امروز در رابطه با هنر، هنرمند را با نام کارآفرین فرهنگی می شناسد، کارآفرینی که همزمان که به خلق اثر هنری می پردازد، درگیر اقتصاد نیز هست و نمی تواند آن را نادیده بگیرد.
ابینگ در سال 1995 جایزه (werkbeurs) را از بنیاد هنرهای زیبای هلند برای آثار نقاشی‌اش و همچنین جایزه (basisstipendium) بنیاد هنرهای تجسمی به خاطر آثار عکاسی‌اش دریافت کرده است
