تهران- ایسکانیوز: از چند سال پیش سازمان میراث فرهنگی با چالش های متعددی روبرو بوده است از تعدد مدیران و عمر کوتاه ریاست آنها بر سازمان گرفته تا گم کردن اولویت ها و گرفتار شدن در دام آمار و ارقام ازمهمترین این چالش ها بود که بیشترین نمود را در دولت نهم و دهم داشت .
با سید محمد بهشتی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی از هر دری گفتگو کردیم و رسیدیم به صدماتی که در دولت قبل بر میراث فرهنگی کشور وارد شد. آنچه در پی می آید مشروح این گفتگوست:
وضعیت میراث‌فرهنگی را در دولت یازدهم چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تشکیلات مربوط به میراث فرهنگی و مباحث گردشگری در دولت گذشته مشکلات اساسی پیدا کرد و صدمات جبران ناپذیری به آن وارد شد و اگر در دولت فعلی شرایطی به وجود آید که بتوان وضعیت این نهاد را به سال 84 و قبل از دولت‌های نهم و دهم برگرداند هنر بزرگی کرده‌ایم.
به نظر شما مهمترین صدماتی که به سازمان وارد شد کدامند ؟
صدماتی که به موضوع میراث‌فرهنگی وارد شده است غیر قابل جبران است. برای مثال در شهر کاشان ما37مورد آثار حصار دوره سلجوقیان را داشتیم درحالی که، درحال حاضر این آثار به 17 اثر تقلیل یافته و 20 مورد از آن از بین رفته است. شهرها و استان‌های مشابهی هم درکشور وجود داشت که از نظر بافت تاریخی نابود شده‌اند و اینها قابل بازگشت نیست.
برخی از سایت‌ها و روزنامه‌های منتسب به طیف‌های خاص در یک سال گذشته هر گاه خواسته‌اند از دولت انتقاد کنند به انتقاد از سازمان میراث‌فرهنگی پرداخته‌اند که نمونه آن را می‌توان درانتقال جام شیردال به کشور عنوان کرد. چرا این انتقادات صورت می‌گیرد و به چه دلیل این سازمان آماج حملات و انتقادات شده است؟
حوزه میراث فرهنگی سیاسی شده است. این حوزه نباید سیاسی می‌شد و زمانی که این اتفاق افتاد صدمات زیادی به آن وارد شد. این سیاسی بازی‌ها چه موافق و چه مخالف باعث می‌شود این سازمان از هدف اصلی و خط مشی واقعی خود دور شود و نتوان براساس واقعیت درمورد مشکلات فرهنگی وگردشگری در کشور به حل معضلات پرداخت. رسانه‌ها نقش اساسی در این میان ایفامی کنند. رسالت رسانه‌ها آگاهی‌بخشی و روشن‌سازی در کشور است و نباید با جار وجنجال و تلاش برای کسب گیشه این فعالیت مخدوش شود. حوزه میراث فرهنگی نباید با جار و جنجال حفظ شود و باید بدون غرض‌ورزی درمورد آن بحث شود.
تخریب آثار باستانی در کشورما چه وضعیتی دارد؟
در طول 35 سال گذشته برای اولین بار نسبتی میان شهرداری‌ها و وزارت راه وشهرسازی برقرارشده است که شایان تقدیر است. در گذشته این نهادها مشکلاتی برای سازمان میراث فرهنگی آن ایجاد می‌کردند اما به‌تازگی برای بافت تاریخی ارزش زیادی قائل می‌شوند و به عنوان یک ثروت ملی به آن نگاه می‌کنند. رویکرد‌های اصلی که در این نهادها وجود دارد درحال حاضر بر حفظ و حراست از این ارزش‌های تاریخی استوار است.
برای حفاظت از بناهای تاریخی چه اقداماتی انجام شده است؟ در ماه‌های گذشته شاهد نابودی تعدادی از این بناها بودیم که افرادی بدون مجوز یا با مجوز، خانه‌ها و بناهای تاریخی که ثبت ملی نشده بود را تخریب کردند تا به جای آن خانه و بنای جدیدی بسازند. برای حفاظت از آنها سازمان چه برنامه‌ای دارد؟
اقدامات مختلفی برای شناسایی، مستند‌سازی و ثبت این آثار در حال انجام است. سازمان تلاش‌های زیادی دارد برای اینکه دانشگاه‌ها، شهرداری‌ها و کلیه نهادهای مرتبط فعالیت‌هایی را برای مستندسازی و ثبت این آثار انجام دهند و در این زمینه با سازمان گردشگری همکاری کنند. این یک ظرفیت خوب قانونی است. یک زمانی ما تلاش داشتیم نشان دهیم در مرمت آثار تاریخی منافع اقتصادی وجود دارد و به‌دنبال بار مالی و بهره‌وری بودیم. امروز در شهرهای تاریخی نظیر یزد و کاشان اقداماتی برای احیا و مرمت این آثار با حفظ آن ایجادشده است. یعنی سازمان‌ها و افراد متوجه شده‌اند با حفظ و درنهایت مرمت این آثار منافع اقتصادی بیشتری نصیب افراد می‌شود و از این طریق چرخه اقتصادی بیشتری به جریان می‌افتد.