به گزارش خبرنگار ادبیات ایسکانیوز، این امر در راستای افزایش کتابخوانی، انتشار کتاب و حفظ حقوق کپی رایت کتاب است. اولین مناسبت میان 23آوریل و کتاب در سال 1923 بود که توسط کتابفروشان برای گرامیداشت نویسنده‌ای به نام میگل د سِروانتِس ساآودرا نویسنده اسپانیایی که در این روز درگذشته بود در کاتالونیا ایجاد شد.
در این میان بحثی که شاید به کشور ما بیشتر ارتباط داشته باشد معضل کپی‌رایت است که در سالیان اخیر بخصوص مسایل و مشکلات زیادی برای ناشران و همینطور جامعه کتابخوان به وجود آورده است. کپی رایت کتاب و حقوق ناشران در همه جهان موضوعی بسیار مهم است که در کشور ما به دلیل وجود ممیزی و سانسور کتاب‌ها هیچ‌وقت جدی گرفته نشده است. در این خصوص نظر شهلا لاهیجی مترجم، نویسنده و از ناشران مطرح کشورمان که مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان است را جویا شدیم.
لاهیجی در این خصوص به خبرنگار ادبیات ایسکانیوز گفت: ما که عضو کپی‌رایت نیستیم، بنابراین در نمایشگاه‌های خارجی هیچ فعالیتی نمی‌توانیم انجام دهیم، بعضی از ناشران خودشان را گول می‌زنند و می‌گویند ما با نویسنده قرارداد خصوصی می‌بندیم اما قرارداد کپی‌رایت توسط دولت‌ها باید حمایت شود. در کپی‌رایت این دولت است که باید خاطی را مجازات کند که در این شرایط این ممکن نیست.
وی ادامه داد: سال اولی که من به عنوان مهمان ویژه از طرف بخش آزاد و مدیر انتشارات چشمه که در آن زمان دبیر اتحادیه ناشران بود در نمایشگاهی شرکت کردیم که به اصطلاح آشتی‌کنان ایران با فرهنگ مکتوب و نمایشگاه‌های دنیا بود، حتی نامه‌ای زدیم و در آن قید شده بود که بعد از 10 سال ممنوعیت حضور ایران در نمایشگاه فرانکفورت به دلیل ماجرای سلمان رشدی اکنون می‌خواهیم از شما دعوت کنیم تا آشتی‌کنان باشد و مشکلات مرتفع شود.
این ناشر افزود: در آن جلسه من و مدیر نشر چشمه بیش از سه ساعت با رییس نمایشگاه فرانکفورت که معمولا برای هرکسی بیش از یک ربع زمان نمی‌گذاشت، به دلیل مشغله زیاد، درباره مسٔله کپی‌رایت صحبت کردیم، و در جلسه‌ای دیگر که ما را دعوت کرده بودند علنا گفتند که شما دزدان فرهنگی هستید برای اینکه کتاب‌ها را از ناشران مختلف جهان می‌گیرید، در آن تغییر می‌دهید و سانسور می‌کنید.
این ناشر راه حل مشکل کپی‌رایت در کشور را اینگونه بیان کرد: تا زمانی که ما بررسی داریم نمی توانیم عضو کپی‌رایت شویم چون هیچ نویسنده‌ای راضی نمی‌شود کتابش سلاخی شود.خب دولت می گوید برای ما صرف ندارد. حتی در جلسه ای بحث شد ما می تانیم به طور سمبلیک بگوییم از شما یک دلار یا ده لار بگیرند، اما قانون کپی‌رایت را رعایت کنیم، اینجا می گویند برای ناشر ایرانی صرف ندارد، درصورتی که برای دولت صرف ندارد چون در آن صورت اجازه نخواهد داشت کتاب‌ها را سانسور کند.این قراردادها باید محترم شمرده شود.
براساس این گزارش ، درسال 1995 یونسکو تصمیم گرفت که روز جهانی کتاب و کپی‌رایت نیز در روز23 آوریل گرامی داشته شود. البته 23آوریل سالروز درگذشت نمایشنامه‌نویس مشهور انگلیسی ویلیام شکسپیر نیز هست. از سال 1995نیز این مراسم در سراسر جهان روز جهانی کتاب نام گرفت. تاریخ این مراسم نیز از آنجا نشات می‌گیرد که در کاتولینا، از سال 1436روزی به نام روز رز جشن گرفته می‌شد و در این روز عاشقان به هم هدیه و گل هدیه می دادند و یا به افراد قابل احترام هدیه داده می‌شد که کم‌کم به جای گل کتاب در این روز هدیه داده شد و از این رو این روز، روز کتاب و کپی‌رایت نام گرفت.
