به گزارش خبرنگار سینمایی ایسکانیوز، نوروز امسال، سینمای ایران با رکوردهای عجیبی توانست جان تازه ای به گیشه ای بدهد که تقریبا در دو سال گذشته وضعیت ثابتی را پشت سر گذاشته است این درحالی است که 4 فیلم از 5 فیلمی که توسط شورای صنفی نمایش برای اکران نوروزی انتخاب شدند تیزرهای تبلیغی خود را در شبکه های سازمان صدا و سیما پخش نمی کنند.
تعهدنامه ای که کسی آن را جدی نگرفت
تعدادی از فیلم های سینمایی در سال گذشته یا نتوانستند تیزر تبلیغاتی در رسانه ملی داشته باشند و یا اگر هم داشتند با ممیزی تبلیغاتشان مواجه می شدند. به طور مثال؛ «جامه دران» به کارگردانی حمیدرضا قطبی و تهیه کنندگی سید جمال ساداتیان سال گذشته اکران شد، تیزر این فیلم با حذف تصاویر بازیگران اصلی این فیلم یعنی باران کوثری و پگاه آهنگرانی پخش شد و یا فیلم «یحیی سکوت نکرد» به کارگردانی کاوه ابراهیم پور تیرماه 94 در گروه «هنر و تجربه» به روی پرده رفت، اما تیزر تبلیغاتی آن با حذف فاطمه معتمدآریا، بازیگر اصلی این فیلم در رسانه ملی منتشر شد.
اینگونه بررخوردهای سازمان صدا و سیما در کنار هزینه سنگین پخش تبلیغات سینمایی از رسانه ملی باعث می شود تا سینماگران رغبت چندانی برای پخش تیزرهای فیلمشان در شبکه های تلویزیون ایران نداشته باشند.
از سوی دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آذر ماه سال 94 پخش تیزرها در شبکه های ماهواره ای را ممنوع کرد. حبیب ایل بیگی، معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی از خلاف قانون بودن پخش تیزرهای سینمایی فیلم های ایرانی در شبکه های ماهواره ای خبر داد. او در این زمینه، گفت: اینگونه اقدامات غیر قانونی است و با آنها بر اساس مصوبه شورای امنیت ملی که پخش آگهی کالاهای ایرانی در شبکه های معاند با جمهوری اسلامی ایران را ممنوع کرده، برخورد می کنیم.
پس از این گفتگو تعدادی از تهیه کنندگان سینما به سازمان صدا و سیما فراخوانده شدند و تعهدنامه ای را امضا نمودند. در متن این تعهدنامه آمده است: «اینجانب که جهت اخذ تیزر تبلیغاتی فیلم خود به اداره کل بازرگانی سازمان صدا و سیما مراجعه نموده‌ام، بدینوسیله متعهد می‌گردم که قصد پخش آگهی‌های مربوط به تبلیغات فیلم مزبور را در هیچ یک از شبکه‌های ماهواره‌ای معاند نداشته و ندارم و در صورت پخش هرگونه تبلیغات در هر یک از این شبکه‌ها توسط اینجانب و سایر عوامل مربوطه یا خریداران احتمالی بلافاصله امتیاز پخش آگهی‌های بازرگانی مربوطه از شبکه‌های سازمان صدا و سیما لغو شده و کلیه خسارات وارده از این حیث را چه به لحاظ معنوی یا مادی با تشخیص سازمان صدا و سیما بر ذمه خود دین دانسته و بلافاصله پرداخت می‌نمایم و همچنین اقرار می‌نمایم کلیه حقوق قانونی مربوط به هر گونه اعتراض به تصمیم اداره کل بازرگانی سازمان صدا و سیما و با ایراد هر گونه دفاعیات احتمالی در این خصوص را از خود سلب نموده و تابع دستورات صادره می‌باشم. همچنین تمامی فیلم‌های آتی نیز غیرقابل حمایت از سازمان صدا و سیما خواهد بود.»
در متن این تعهدنامه اشاره ای به ممنوعیت پخش تیزرها از شبکه های ماهواره ای نشده است و تنها حقوق سازمان صدا و سیما در نظر گرفته شده. همین مساله و بسیاری موارد دیگر باعث شد تا فیلمسازان با شروع سال جدید ترجیح دهند تیزرها را در شبکه های ماهواره ای منتشر کنند و توجهی به تعهدنامه های رسانه ملی نداشته باشند.
چرا فیلمسازان با شبکه های ماهواره ای همکاری می کنند؟
اما چرا سینماگران ترجیح می دهند در خصوص پخش تیزرهای تلویزیونی فیلم هایشان با شبکه های ماهواره ای همکاری کنند تا رسانه ملی؟
در این رابطه شاید بهترین فیلمی که بتوان مثال زد، «من سالوادور نیستم» باشد، این فیلم با اینکه در رسانه ملی تبلیغات ندارد اما توانست پرفروش ترین فیلم اکران نوروزی باشد. حتی روز دوازدهم فروردین موفق شد رکورد فروش روزانه را از آن خود کند و با فروش بیش از یک میلیارد در روز شگفتی بیافریند.
این در حالیست که بسیاری از منتقدان «من سالوادور نیستم» را فیلمی ضعیف به شمار می آورند.
جبار آذین، منتقد و مدرس سینما، درباره تکراری بودن سوژه «من سالوادور نیستم» می گوید: این فیلم یک طنز اجتماعی است و در آن از تمام عوامل و عناصری که قابلیت سرگرم سازی و خنداندن تماشاگر را داشته اند استفاده شده است؛ چهره های مطرح و پولساز سینما و ورزش همچون «رضا عطاران» و «ریوالدو»، لوکیشن چشم نواز کشور برزیل، شوخی های مرسوم و تکراری این قبیل آثار و عطاران و طنازی های غیر مرسوم با آدم ها و موضوع ها از جمله تمهیداتی است که فیلمساز در فیلمش از آن ها بهره گرفته است.
او معتقد است: در عرصه سینما و ادبیات ایران تاکنون چندین فیلم و مجموعه و داستان با چنین سوژه ها و ماجراهایی ساخته شده است. اشتباه گرفته شدن شخصیت اصلی فیلم با کسی که بی شباهت به او نیست سوژه نخ نما شده صدها فیلم خارجی و فیلمفارسی های قبل و حتی بعد از انقلاب است.
آذین خاطرنشان می کند: استفاده از چنین موضوعی که از همان آغاز، تکلیف پایان قصه را برای مخاطب روشن می کند و اینکه سرانجام این اشتباه برطرف می شود آنقدر تکراری است که یکی از نویسندگان و کارگردانان بزرگ سینمای جهان آن را نقطه ضعف بزرگی برای قصه سازی، داستان پردازی و فیلمسازی در سینما می داند. از همین رو ماجراهای تصنعی «من سالوادور نیستم» هم نتوانسته در قالب یک داستان جذاب و فیلمنامه سینمایی حرفه ای بگنجد و تمام مناسبات و روند کشدار قصه نیم بند آن متأثر از این جا به جایی شده است.
با توجه به اظهارات آذین و بسیاری منتقدان دیگر سینما درباره «من سالوادور نیستم» شاید تنها نتیجه ای که حاصل شود این باشد که این فیلم می تواند به خاطر موضوعی که دارد به یک فیلم پرفروش تبدیل شود اما اینکه سینماها دو روز پیاپی بدون وقفه این فیلم را اکران کنند دور از ذهن است. آنچه باعث می شود تا دور از ذهن بودن این امر به واقعیت نزدیک شود، تبلیغات «من سالوادور نیستم» در شبکه های ماهواره ای است. حال این تبلیغات چه وجه تمایزی با آنچه در رسانه ملی پخش می شود دارند که باعث اقبال بیشتر مخاطبان از فیلم ها می شود؟!
جذاب بودن تیزرهای تبلیغاتی که در شبکه های ماهواره ای به نمایش درمی آیند باعث کشش مخاطبان به سینما می شود از آن جهت که این تیزرها ممیزی های موجود در رسانه ملی را نداشته و به راحتی می توانند از تصاویر بازیگران زن و صحنه های جذاب فیلم در ساخت تیزرها استفاده کرد.
وظیفه صدا و سیما است که فیلم‌های روی پرده را به مردم معرفی کند
از دیگر سو بسیاری از شبکه های ماهواره ای اعلام کرده اند که تبلیغات فیلم ها را به شکل رایگان انجام می دهند.
حبیب ایل بیگی در بخشی از گفتگویی که اواخر سال 94 در این باره انجام داده است، به گران بودن تعرفه های صدا و سیما برای تبلیغات تلویزیونی اشاره کرده است، او در این باره می گوید: به نظر من مسئله اصلی این است که صداوسیمای جمهوری اسلامی باید از سینمای ملی ما حمایت بیشتری انجام دهد. همان‌طور که مقام معظم رهبری بحث اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید داخلی را مطرح کردند، صداو سیما هم باید از فیلم‌های سینمایی تولیدی جمهوری اسلامی حمایت کند و آنها را به مردم معرفی کند.
من با تاکید می‌گویم این وظیفه صدا و سیما است که فیلم‌های روی پرده را به مردم معرفی کند و اینگونه نیست که آنها فکر کنند با نمایش تیزرهای تلویزیونی منتی بر سر سینماگران گذاشته‌اند. تعرفه‌های تبلیغاتی تلویزیون آنقدر بالاست که وسع سینماگران نمی‌رسد تیزرهای خود را به صداوسیما بدهند. وقتی ما می‌گوییم که باید با تهاجم فرهنگی مبارزه کنیم، یکی از راه هایش این است که در تلویزیون ملی که متعلق به حکومت و نظام است، امکانی را فراهم کنیم که فیلم های سینمایی به شکل صحیح به مردم معرفی شوند.
در همین خصوص کیومرث پوراحمد، کارگردان «کفش هایم کو؟!» که فیلمش در برنامه اکران نوروز به نمایش درآمده است در گفتگو با خبرنگار سینمایی ایسکانیوز، می گوید: برای فیلم «کفش هایم کو؟»، تبلیغات آنچنانی نداشتیم چون بسیار گران است. بعضی از فیلم ها پشتوانه دارند و می توانند تبلیغات مناسب داشته باشند.
پوراحمد درباره تبلیغات در شبکه های ماهواره ای نیز می گوید: تبلیغاتی هم در شبکه های ماهواره ای داریم، چند تیزر برای صدا و سیما درست کردیم اما به دلیل اینکه ایرادات زیادی برای پوشش خانم های بازیگر فیلم داشتند، از تبلیغ فیلم در شیکه های صدا و سیما منصرف شدیم. در واقع همکاری با صدا و سیما پروسه زمان بری است که ترجیح دادم عطای تلویزیون را به لقایش ببخشم زیرا فرصتمان برای تبلیغات هم بسیار کم بود.
درمقایسه آماری بین پرفروش های اکران نوروزی سال 94 و 95 شاید نتایج جالبی حاصل شود، «ایران برگر» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی، فیلم پرفروش اکران نوروزی 94 بود که بیشترین میزان فروش آن در یک روز 120 میلیون تومان بود، این فیلم هم در جشنواره فیلم فجر حضور داشت و هم فیلمی پر بازیگر بود که اکثر بازیگران آن از بازیگران محبوب مردم هستند اما در نهایت تا روز 13 فروردین یک میلیارد و پانصد میلیون تومان فروخت در حالی که «من سالوادور نیستم» تا روز13 فروردین به فروش 7 میلیارد تومان دست یافت.
503502
