تهران-ایسکانیوز: یادبود محمود گلاب دره ای در حال برگزار شد که حواشی و اتفاقات این یاد بود، خیلی رنگ و بویی از محمود گلاب دره ای نداشت و اغلب سخنرانان بیشتر از الفاظ توهین آمیز علیه روشنفکران و نویسندگانی که همسو با آن ها نیستند استفاده کردند.در مراسم یادبود محمود گلاب دره ای توهین ها را به جایی رساندند که فرهاد توحیدی به دفاع  از شفیعی کدکنی، موضع گرفت.

به گزارش خبرنگار ادبیات ایسکانیوز، پس از آغاز مراسم اولیه در یادبود گلاب دره ای اولین سخنران علیرضا قزوه بود که سخنان خود را این گونه آغاز کرد: گلاب دره ای در روزگاری آمد که چیزی شبیه به امروز نبود. روزگاری که افکار چپی همه جا را فرا گرفته بود. روزگاری که روشن فکری بیداد می کرد. آن روزها جماعت روشنفکر خودشان را وابسته به دار و دسته سوسیالیست ها و کمونیست ها می دانستند.

علیرضا قزوه:روشنفکران همان ها بودند که در مراسم سیمین بهبهانی دست زدند

قزوه با اشاره به تلاش گلابدره ای برای انتشار گفت:  اگر یک ناشر جدی به گلابدره ای برخورده بود شاید امروز 10 جلد خاطراتش از دوران حضورش در آمریکا منتشر شده بود.

وی همچنین تصریح کرد: گلابدره ای متعلق به نسلی است که راویانش صادق بودند و نویسندگانش مردمی. خاطرات او مانند روحیاتش بسیار شخصی بود. او با روزگارش سخت کنار آمد.

قزوه همچنین ادامه داد: گلاب دره ای با روحیاتی مانند شمس تبریزی وارد ادبیات ایران شد و در واقع او را می توان به نوعی شمس زمان خود دانست.

وی در پایان سخنرانی خود انتقاد شدیدی به روشنفکران داشت و گفت: آن ها همان کسانی بودند که در مراسم سیمین بهبهانی دست زدند و به جای صلوات فرستادن این گونه رفتارها را مرتکب شدند.

یوسف علی میرشکاک:گلاب دره ای روشنفکر نبود،یعنی لائیک نبود

در ادامه این یادبود که یوسف علی میرشکاک برای سخنرانی دعوت شده و در مراسم نیز حاضر بود سخنان خود را با انتقاد به روشنفکران آغاز کرد و گفت: محمود(گلاب دره ای) روشنفکر نبود، یعنی لائیک نبود. گلاب دره ای اولین نویسنده و اولین مردی بود که از تهی دستان و مظلومان گفت. محمود زبان مردم شمیرانات بود.

میر شکاک همچنین به شیوه آشنایی خود با گلاب دره ای اشاره کرد: قبل از انقلاب که به خیال خودمان جوجه روشن فکر بودیم و مجلاتی مثل فردوسی و نگین می خواندیم و سعی می کردیم مثلا داخل آدم باشیم کارمان به رمان خواندن هم کشید و گلابدره ای را هم در همان ایام با رمان «پرِ کاه» شناختم.

وی ادامه داد: ایدئولوژی به نظرم بد چیزی است و محمود اصلا اهل آن نبود. اگر آکادمیسین ها شاعرانی مانندِ عسجدی و عنصری را کنار فردوسی بزرگ نکرده بودند امروز دیگر نامی از آنها در کنار فردوسی باقی نمانده بود اما ما کسانی هستیم که یا هرم می سازیم و یا مومیایی را از هرم می دزدیم.

این سخنران در ادامه علت علاقه گلاب دره ای را به نثر این گونه مطرح کرد: وقتی به گلاب دره ای می گفتیم چرا شعر نمی گویی، پاسخ می داد؛ من تا بخواهم قافیه پیدا کنم، موضوعِ شعر از دستم فرار می کند و ترجیح می دهم داستان بنویسم تا شعر بگویم.

میرشکاک همچنین به خاطره دیدارش با نادر ابراهیمی همراه گلابدره ای اشاره ای افتخارآمیز داشت: ابراهیمی می گفت که در تدارک نوشتن داستانی بر اساس زندگی ملاصدرا و حضرت امام خمینی(ره) است و محمود با همان لهجه و صراحتش به وی گفته بود: بخواب جوجه! خیلی ریزی!

میرشکاک در پایان سخنرانی خود که قرار بود درباره محمود گلاب دره ای باشد، محمدرضا شفیعی کدکنی را به باد توهین گرفت، و همان قالبی که از آن یاد کرده بود، او را روشنفکر نامید.

پس از سخنرانی علیرضا قزوه و میرشکاک بخش کوتاهی از فیلم مستندی که برای محمود گلاب دره ای ساخته شده بود، پخش شد. در این فیلم محمود گلاب دره ای در حالی به صحنه می آید که جسد گرگی را از گوش در دست گرفته و با تکه سنگ های نسبتا درشتی قصد دفن کردن او را دارد. پس از گذاشتن چند تکه سنگ بر روی آن حیوان، گلاب دره ای به خواندن قسمتی از داستان خود می پرداخت.

فرهاد توحیدی:شفیع کدکنی بر گردن همه ما و ادبیات حق دارد

سخنران بعدی این یاد بود فرهاد توحیدی بود که آثار گلاب دره ای را سند جامعه شناختی از دهه پنجاه شمسی می دانست که البته بعد از روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی حدود 200 صفحه از آثار او چاپ نشد.

فرهاد توحیدی از گلاب دره ای با عنوان یک ناظر دقیق تاریخ نام برد و گفت: گلاب دره ای یک ناظر دقیق تاریخ بود اما او بر ارزش ادبی کارهایش تاکیدی نداشت و از ادبیات فقط به عنوان یک ابزار استفاده می کرد.

وی در ادامه ضمن انتقاد به میرشکاک گفت: نباید از روشنفکران به عنوان چماق یاد کرد و از آن ها با فحش توهین نام ببریم. نباید روشنفکران را از میدان حذف کنیم. من بر خلاف میرشکاک برای شفیعی احترام زیادی قائل هستم و نباید فراموش کنیم که او بر گردن همه ما و ادبیات فارسی حق زیادی دارد.

توحیدی در پایان سخنرانی خود افزود: من آثار گلاب دره ای را از دریچه فیلم می بینم؛ آثار او مضمون گرا هستند و او در نقطه اوج کارهایش راه حل ارائه می دهد. این همان نقطه ای است که می توان نویسنده را روانشناسی کرد.

ادامه این یادواره با سخنرانی جهانگیر الماسی همراه بود که این گونه سخنان خود را آغاز کرد: محمود درد مردم حاشیه نشین را می‌فهمید. او قصه‌ای را كه از واقعیت وام گرفته بود، باور می‌كرد، خودش در آن شرایط زندگی می‌كرد.

جهانگیر الماسی:گلاب دره ای یک رند تمام عیار بود

این بازیگر در ادامه به ابعاد ادبی گلاب دره ای نیز پرداخت و در مخالفت با فرهاد توحیدی گفت: اتفاقا یكی از دغدغه‌های ایشان سبك ادبی بود و من شاهد تلاش‌های محمود درباره این قضیه بودم. درباره این هم كه گفته می‌شود با واژگان بازی می‌كرد باید بگویم این كار محصول تلاش چندین ساله او بود.

وی همچنین ادامه داد: محمود گلابدره‌ای خودش بود، او یک رند تمام عیار بود، قلندر شده بود. او به شدت اهل ویراستاری بود و درباره آثارش می‌گفت باید زمان بگذرد تا ببینیم چقدر حق داریم وقت مردم را بگیریم.

***حاشیه های این مراسم

1- بین تمام حواشی این یادبود، که در آن از فردوسی تا شفیعی کدکنی، سیمین بهبهانی و نادر ابراهیمی نام برده شد، آنچه بیشتر از همه توجه را به خود جلب می کرد اشتباهی بود که تمام مخالفان روشنفکری در ایران طی این جلسه مرتکب شدند و همه دستِ کم یک بار نام محمود دولت آبادی را، به اشتباه، جایگزین نام محمود گلاب دره ای کردند.

2- همچنین محمود عبدالحسینی، شهرام شكیبا، مصطفی جمشیدی، علیرضا كمره ای، قاسمعلی فراست، باقر رجبعلی و تعداد دیگری از اهالی فرهنگ و هنر حضور داشتند.

3- همچنین ویدئو كنفرانسی از سخنان داریوش مهرجویی درباره آشنایی و همكاری‌اش با محمود گلابدره‌ای برای نوشتن فیلمنامه به نمایش درآمد و عباس خلیلی از دوستان مرحوم گلابدره‌ای هم به یاد او یك تابلوی نقاشی كشید.