نیوشا یعقوبی - این روزها هر چه درجه حرارت هوا بالاتر می رود انواع بیماری های فصلی مخصوصا گرما زدگی بیشتر می شود و بیماران که بیشترشان رانوزادان وکودکان کم سن و سال و افرادی که در فضای بیرون کار می کنند تشکیل می دهند را راهی درمانگاه ها و بیمارستان ها و مطب های خصوصی پزشکان می کند.
مراقب خودتان باشید
در یکی از این مطب ها دکترسید مرتضی عبداللهی پاسخگوی سوالات خبرنگار ایسکانیوز در مورد گرما زدگی و راه های پیشگیری از این بیماری است .
مطب در ساختمانی قدیمی قرار دارد و این روزها شلوع تر از روزهای دیگر است و شاید یکی از دلایلش شیوع همین بیماری گرما زدگی است.
از محاسن مطب هایی که در ساختمان های قدیمی قرار دارد همین بس که پله ندارد و یا تعداد پله هایش به حدی نیست که نفس را به شماره بیندازد و این برای افرادی که بیماری توانشان را کم کرده و به تحلیل شان برده غنیمتی است بزرگ .
دکتر عبدالهی با بیان اینکه بدن انسان نسبت به هر نوع شرایط محیطی واکنش نشان می دهد می گوید: این واکنش ناخودآگاه به این منظور انجام می شود تابدن بتواند تعادل از دست رفته اش را به دست بیاورد اما به دلیل اینکه گرم شدن هوا به تدریج اتفاق می افتدافراد متوجه تغییرات فیزیولوژیک خود نمی شوند و ادامه شرایط نامساعد محیطی عوارضی را بوجود می آورد که نتیجه اش گرما زدگی است.
او با اشاره به اینکه این بیماری درورزشکاران بیشترازافراد عادی دیده می شود می گوید:بسیاری معتقدند که ورزش باعث افزایش نشاط و شادی در افراد می شود اما ورزش کردن در فصل گرما ممکن است مشکلاتی از قبیبل گرما زدگی را به دنبال داشته باشد .
دکتر عبداللهی که پزشک عمومی است در توضیح گرما زدگی می گوید:گرما زدگی از مهمترین بیماری های فصل گرماست و نتیجه به هم خوردن تعادل در مکانیزم های تنظیمی گرمای بدن است وبه دلیل ناتوانی بدن در رفع حرارت و افزایش شدید حرارت محیطی بوجود می آید .
نشانه های گرما زدگی
آیا علائم و نشانه های گرما زدگی را می دانید ؟آیا فکر می کنید که هر وقت عطش داشتید و نوشیدن چند لیوان آب هم تشنگی تان را برطرف نکرد گرما زده شده اید ؟
دکتر عبداللهی معتقد است که گرما زدگی شدت و ضعف وعلائم متفاوتی دارد و می گوید:در گرما زدگی خفیف تا متوسط فرد دچار بی حالی، ضعف ،تعریق زیاد،بیقراری ،رنگ پریدگی،کاهش فعالیت های بدنی و کاهش ادرار و افزایش دمای بدن تا 40 درجه می شود ودرمواردشدیدحساسیت پذیری فرد زیاد شده ودربرخی موارد حتی هوشیاری خود را از دست می دهد.
او در مورد تشخیص گرما زدگی می گوید: ابتدا پزشک علائم بیمار را بررسی کرده و میزان فشارخون و دمای بدن را اندازه می گیرد البته استفاده از دماسنج مقعدی بیشتر از دماسنج دهانی در این موارد کاربرد دارد و در نهایت تجویز و بررسی آزمایش های نمونه ادرار و خون کمک زیادی در تشخیص گرما زدگی به پزشک می کند.
درمان گرما زدگی
گرما زدگی بسته به نوع خفیف یا شدید آن درمان متفاوتی دارد. دکتر عبداللهی در این مورد می گوید :گرما زدگی یک فوریت پزشکی است و اگر کسی دچار گرمازدگی شد باید فورا به نزدیک ترین مرکز درمانی منتقل شود.
این پزشک عمومی تاکید می کند : قبل از انتقال بیماربه مرکز درمانی می توانید با درآوردن لباس های فرد و سرد کردن بدن بیمار به او کمک کرد می توانید بدن او را در آب سرد فرو کنید و اگر چنین امکانی فراهم نبود با استفاده از یک پارچه یا حوله یا اسفنج بدن فرد را با آب سرد خیس کرده و یا با انتقال بیمار به مکانی خنک ملحفه ای خیس دور او بپیچید و بیمار را در معرض باد خنک قرار دهید. می توانید روی دست ها و پاهای بیمار آب بریزید و همزمان ماساژ دهید تا خون خنک کننده به سمت نواحی مرکزی بدن رانده شود.
عبداللهی با اشاره به اینکه باید پاهای فرد را در محل بالاتری نسبت به بدن او قرار دهید تا جریان خون بیشتر به طرف سر او برود می گوید: دست ها و پاهای فرد را مرتب و محکم ماساژ دهید و اگر شخص هوشیار است او را تشویق کنید تا کم کم آب یا یک نوشیدنی خنک بنوشد اما اگربی هوش باشد این کار را انجام ندهید.
مراقب باشید شما هم ممکن است گرما زده شوید
گرما زدگی را شاید بتوان فرسودگی ناشی ازگرما نامید. دکتر عبداللهی با بیان این مطلب می گوید: گرما زدگی عوارضی مانند افزایش شدید درجه حرارت بدن را به دنبال دارد و معمولا نوزادان و خردسالان و افرادی که مجبورند بیشتر روز را در خیابان ها کار کنند و ورزشکارانی که در فضای باز ورزش می کنند دچار این عارضه می شوند .
توصیه ها و هشدارها
دکتر عبداللهی با تاکید بر اینکه سعی کنید از گرما زدگی پیشگیری کنید تا درمان هم راحت تر باشد به کسانی که ورزش می کنند و بیشتر در معرض گرما زدگی هستند توصیه کرد :
در دماهای بالا که گرما و خشکی مفرط باعث افزایش تشنگی ،تهوع و سرگیجه و قطع تنفس می شود باید از ورزش کردنخودداری کنید.
- کودکانی که ورزش می کنند باید دفعات بیشتری غذا بخورند و مقدار زیادی آب بنوشند تا دچار گرما زدگی نشوند .
- کسانی که مسافت های زیادی را می دوند یا ورزش های سنگین انجام می دهند باید آب بیشتر ی بنوشند .
- بیشتر از آنچه باید آب بنوشید به ویژه در زمامی که ورزش می کنید.
- پس از انجام ورزش و برای جایگزینی مایعات از دست رفته و اجتناب از گرمای بیش از حد هر 20 دقیقه یک بار 130 سی سی مایعات بنوشید ،مایعات سرد بهتر است چرا که به سرعت جذب می شوند و حرارت مرکزی بدن را سریع تر پایین می آوردند.
- از دوش گرفتن با آب خیلی سرد پرهیز کنید زیرا سرما باعث افزایش تولید گرما و انقباض عروق پوست می شود و در نتیجه دفع گرما کاهش یافته و فرد پس از دوش گرفتن همچنان احساس گرما خواهد کرد و بلافاصله پس از بیرون آمدن از زیر دوش به شدت عرق می کند و در نهایت اینکه دوش با آب سرد می تواند گرما زدگی را تشدید کند و بهترین روش دوش گرفتن ،ریختن آب سرد بر سر و گردن ،دست ها تا مچ و پاها تا مچ است.
-لباس های سفید،سبک و کمی گشاد بپوشید و سعی کنید لباس هایتان از جنس الیاف طیعی باشد و از پوشیدن لباس با الیاف مصنوعی اجتناب کنید.
- در بسیاری از موارد ورزش واکنش تشنگی را مختل می کند به هنگام ورزش فرد مقدار زیادی آب را قبل ازاحساس تشنگی از دست می دهد و پیش از آنکه به طور کامل کم آبی فرد جبران شود احساس تشنگی اش از بین می رود بنابراین برای تامین آب کافی نمی توانید به حس تشنگی اکتفا کنید.
بهترین داروی گرمازدگی از زبان مادر بزرگ ها !
معمولا مادرها ها با مشاهده علائم اولیه گرما زدگی در افراد خانواده به نظرشان می رسد که شربت آبلیموی سرد به آنها بنوشانند هر چند که این اقدام خوبی است اما پزشکان معتقدند که یک نوشیدنی خنک حاوی کمی نمک مناسب تر است برای این کار می توانید مثلاً یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیتر آب حل کنید و به مدت یک ساعت کم کم آن را به بیمار بنوشانید. همچنین می توانید یک قاشق غذاخوری شکر یا پودر شربت را برای افزایش کالری نوشیدنی به آن اضافه کند ولی اگر فرد سالمند است است بهتر است او را به بیمارستان منتقل کنید.
آیا متوجه شده اید که معمولا مادر بزرگ ها درمان دیگری را برای درمان بیماری ها تجویز می کنند که اغلب هم راهگشاست ؟
مادر بزرگ من می گفت گرما زدگی فقط با دم کرده عناب و زرشک رفع می شود و تاکید می کرد که این جوشانده باید همراه با مقداری شکر میل شود.
یادش بخیر هر وقت که بچه ها با صورت برافروخته و سرخ و چشمانی قرمز و سردرد و تب مخصوصا در ناحیه شکم و گرگرفتگی کف دست وپا به خانه می آمدند تشخیص می داد که دچار گرمازدگی شده اند و دست بکار تهیه جوشانده عناب و زرشک می شد و همیشه در صندوچه کوچکش گیاهان دارویی پیدا می شد .
یادش بخیر می گفت اگر در خانه عناب و زرشک نداشتید خاکشیر درست کنید و خوراکی هایی مانند هندوانه که طبیعت سرد دارند بخورید.
20106
