به گزارش ایسکانیوز به نقل از پایگاه اطلاع رسانی بورس نیوز، بعد از هجمه هایی که حدود دو سالی پیرامون خروج محصولات پتروشیمی از بورس کالا در بازار شکل گرفته بود، این بار رانت خواران به دنبال حذف قیر صادراتی از سبد محصولات عرضه شده در بورس کالا هستند و این در شرایطی است که به دلایل وجود مزایا و شفافیت در ساز و کار معاملات بورس، غول های تولید کننده قیر در کشور به همراه سایر شرکت های تولید کننده بخش خصوصی حجم بالایی از فروش محصولات خود را از دریچه بورس کالا انجام می دهند.

این در حالی است که برخی اهداف خاص و پشت پرده قصد دارند با خروج قیر صادراتی از معاملات شفاف بورس کالا، مجدد رانت و رانت بازی ها را به معاملات پر حجم این محصول بازگردانند.

در همین ارتباط ایرج فرجی، سرپرست معاملات کالایی شرکت کارگزاری مبین سرمایه گفت: مباحثی که طی چند روز اخیر پیرامون حذف قیر صادراتی از بورس کالا به میان آمده، در شرایطی است که اکثر عرضه کنندگان این محصول از بخش خصوصی هستند و برای حضور در این بازار شفاف هیچ اجباری ندارند. اما به دلیل شفافیت هایی که در این بازار وجود دارد، تمایل آنها به عرضه محصولات در بورس کالا است.

وی افزود: نکته اصلی اینجاست که بورس کالا ساز و کاری شفاف و قانونمندی را برای معاملات انواع کالا فراهم کرده و چنانچه به اعتقاد برخی افراد عرضه های این بازار از شفافیت لازم برخوردار نباشد، به طور قطع عرضه محصولات خارج از آن به هیچ عنوان شفاف نیست و همین عرضه های خارج از بورس کالا است که بازار محصولات داخلی را در دنیا خراب می کند. ضمن اینکه این قبیل عرضه کنندگان مخالف بورس کالابه این دلیل که می خواهند صادرات محصولاتشان را از طریق شرکت های وابسته به خود انجام دهند، مخالف عرضه در بورس هستند تا رانت آنها همچنان پا بر جا بماند.

این کارشناس معاملات کالایی تأکید کرد: در مقابل اما، بورس با ساز و کارهای استانداردی که فراهم ساخته جلوی رانت های موجود را گرفته و به همین دلیل مخالفت هایی را به خود می بیند. گرچه چنانچه مشکلاتی هم در بحث عرضه و یا معاملات بورس کالا موجود باشد، مشکل باید با توسعه ابزارها و اصلاح ساز و کارها مرتفع گردد؛ نه اینکه صورت مسئله را به این بهانه پاک کنیم که اگر عرضه ها به خارج از بورس کالا منتقل شود، شفافیت بیشتر خواهد شد. کما اینکه طی دو سال اخیر بحثی مشابه برای حذف محصولات پتروشیمی از بورس کالا مطرح بود تا فروش آنها توسط خود مجتمع های پتروشیمی و به واسطه دلالان انجام شود.

فرجی با اشاره به توافق برجام و چشم انداز اقتصاد ایران در فضای پسابرجام تأکید کرد: واقعیت اینجاست که در شرایط بعد از تحریم ها و چشم انداز آینده کشور در پسا برجام، ارتباط ما با سرمایه گذاران و شرکت های خارجی بیشتر خواهد شد و بحث اصلی این است که در این شرایط بایستی به فکر توسعه بازارهای شفاف و قابل اعتماد برای خارجی ها باشیم. از همین رو بایستی به سبد صادراتی محصولات بورس کالا که در حال حاضر تنها شامل محصولاتی همچون قیر، عایق رطوبتی و سنگ آهن است، سایر محصولات نیز افزوده شود؛ نه آنکه محصولات فعلی نیز از آن خارج گردد. چرا که بورس کالا می تواند به عنوان نهادی باشد که خریدار خارجی به آن اعتماد کند و اطمینان خاطر داشته باشد که در صورت بروز هر گونه مشکلی، موضوع قابلیت پیگیری دارد.

وی مشکلات مربوط به کیفیت پایین برخی قیرهای صادراتی را مربوط به عرضه های خارج از بورس کالا دانست و گفت: کیفیت پایین این عرضه ها را باید در بیرون از این بازار کنترل کرد و همین کیفیت پایین دلیل اصلی فروش محصولات به قیمت های پایین تر از معاملات رینگ صادراتی در خارج از بورس است. اتفاقاً برخی فروشندگان با همین عرضه های صادراتی بی کیفیت در خارج از بورس کالا، محصول و برند ایرانی را در دنیا بد نام می کنند.

سرپرست کالایی شرکت کارگزاری مبین سرمایه با بیان اینکه بایستی نظارت ها در مباحث فنی بورس کالا بیشتر شود، گفت: بورس کالا نیز برای رفع تمام نگاه های بدبینانه نسبت به کیفیت محصولات عرضه شده در آن، بایستی ابزارهای نظارتی خود را توسعه دهد و تنها به گرفتن یک گواهی نامه استاندارد محصول و یا یک بازدید سطحی از کارخانه عرضه کننده محدود نباشد، بلکه نظارت های فنی بیشتری داشته باشد. چرا که اگر صادرات محصولات همگی از دریچه بورس کالا انجام شود، به اعتقاد بنده از شرایط بهتری برخوردار بوده و معاملات شفافیت بیشتری خواهد داشت.

فرجی افزود: ضمن اینکه حتی معاملات در بورس کالا این مزیت را دارد که چنانچه کیفیت محصول صادر شده طبق مشخصات اعلامی از سوی عرضه کننده نباشد و یا در تحویل مشکلی ایجاد گردد، موضوع قابل پیگیری بوده و خریدار محصول حتی می تواند از فروشنده خسارت دریافت کند. بطوریکه خریدار خارجی این اطمینان خاطر را دارد که اگر محصول کیفیت اعلامی را نداشت، یک نهاد بی طرف مثل بورس کالا می تواند موضوع را پیگیری کرده و مشکل را مرتفع سازد؛ امکانی که در خارج از بورس وجود ندارد.

وی در خاتمه سخنان خود اظهار داشت: در تمام دنیا ساز و کارها به گونه ای است که برای فروش محصولات بدون هیچ مشکلی از استانداردهایی مثل ساز و کارهای شفاف بورس ها استفاده می شود؛ حال آنکه در ایران روال عکس این امر است و برخی رانت خواران و دلالان این موضوع را مطرح می کنند که عرضه ها را از بورس خارج کنیم تا مشکلی در معاملات نباشد. اما نکته اساسی اینجاست که اگر این شبهه وجود دارد که عرضه در بورس شفاف نیست، به طور قطع در خارج از آن نیز شفاف نخواهد بود.

602/401