به گزارش ایسکانیوز و به نقل از ایسنا ،مریم منصوری درباره مراسم آیینی استان گلستان گفت: هر خانوادهای نذر میکند که طوق را در خانهاش برپا کند، به همین دلیل قبل از آنکه طوق را ببندند، آن را در خانه میشورند. در این مراسم، همه در خانه صاحب نذر جمع میشوند و هر کسی بهعنوان نذری، چیزی را مثل گلاب یا قند با خودش میآورد و در مراسم طوقشوران مشارکت میکند. سپس افرادی که سالهای قبل نذر کرده بودند و حاجتشان روا شده، تکهای پارچه یا روسری به طوق میبندند. بعد از آن افراد تکایای محل که طوق متعلق به آنها میشود، طوق را در محله میگردانند و سراغ تکایای مختلف میروند و سلام میدهند. هر جایی که این طوق برده میشود، افراد آن خانه یا تکایا با دود کردن اسپند و دادن چای و شربت، از طوقگردانان پذیرایی میکنند.
این پژوهشگر ادامه داد: مراسم پامنبری یکی دیگر از این آیینهاست و در برخی خانهها منبر برپا میکنند. مردم بعد از اینکه نذر میکنند باید با پای برهنه و در سکوت، به ۴۰ منبر سر بزنند و در آنجا شمع روشن کنند. صاحب مجلس که منبرها در خانه او برپاست، قورمه سبزی بهعنوان غذای نذری میپزد و آن را روی منبر قرار میدهد، مردم نیز یک قاشق غذا بهعنوان تبرک برمیدارند. سپس شمع روشن و نذر میکنند. این مراسم معمولا در عصر تاسوعا برگزار میشود، چون مردم معتقدند عدد ۴۰ مقدس است، این عدد را برای انجام این کار انتخاب کرده بودند، گرچه در حال حاضر مردم دیگر به ۴۰ منبر سر نمیزنند و فقط به چند منبر اکتفا میکنند.
منصوری با بیان اینکه امروزه اعتقادات نسل جدید کمرنگ شده است، گفت: اگر کسی بخواهد این مراسم را براساس روال گذشته با پای برهنه و با سر زدن به ۴۰ منبر اجرا کند، از همان نسل قدیم است. بیشتر جوانان با سر زدن به سه منبر و روشن کردن شمع، این کار را انجام میدهند.
او درباره اینکه تا چه اندازه خرافات به مراسم مذهبی وارد شده است، گفت: خرافات بهشکل کمرنگی به اینگونه مراسم نفوذ پیدا کرده است و مراسم مذهبی به عرفان برمیگردد.
او گفت: یک روز بعد از عاشورا، مراسم دسته چوبی برگزار میشود. براساس برخی منابع، فلسفه این مراسم به زمان شهادت امام حسین (ع) برمیگردد، زمانی که خبر شهادت امام حسین (ع) به این منطقه رسید، هر کسی یک دسته بیل یا چوب را برداشت و به نیت حمایت از امام حسین (ع) و جنگ با یزید راه افتاد. البته نقل شده است که این افراد در منطقهای سرکوب شدند. با توجه به این داستان در حال حاضر مردم سر چوبها را آتش میزنند و این مراسم را در محلههای قدیمی گرگان برگزار میکنند و اشعار خداحافظی از امام حسین (ع) و خاندان ایشان را میخوانند.
این کارشناس ثبت میراث معنوی در استان گلستان گفت: در شهرستان کردکوی نیز مراسم نخل پا برگزار میشود. در این منطقه، نخل کوچکی شبیه آنچه در مراسم نخلگردان در استان یزد وجود دارد، گردانده میشود.
منصوری با اشاره به اینکه در بندر گز مراسمی به نام بنیاسد برگزار میشود، گفت: گفته میشود بنیاسد شخصی بود که به خونخواهی امام حسین (ع) بلند شد. به همین دلیل، مراسم با این نام برگزار میشود. البته درباره این مراسم هنوز پژوهشی انجام نشده است.
این پژوهشگر همچنین دربارهی اینکه تا چه اندازه تجملات به مراسم مذهبی این استان وارد شده است؟ گفت: خوشبختانه در استان گلستان، تجملات نسبت به استانهای اطراف کمتر وارد شده و همچنان این مراسم حالوهوای سنتی خود را حفظ کرده است.
منصوری درباره غذاهای سنتی که بهشکل نذری توزیع میشوند نیز گفت: حلوای گردویی، نانخرمایی و نانپادرازی از جمله شیرینیهای سنتی هستند که در مراسم مذهبی از آنها استفاده میشود. همچنین آشی که با اسفناج، حبوبات و گوشت پخته و بهصورت سرد سرو میشود، بهعنوان پیشغذا در این مراسم داده میشود.
به گزارش ایسنا، مراسم طوقبندان، نخلپا، ۴۰ منبر و دسته چوبی از استان گلستان در فهرست میراث معنوی ثبت شده است.
105/602