پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان در گفت و گو با خبرنگار ایسکانیوز درباره منازعات کشورهای خارجی بر سر خاک این کشور گفت: در قرن نوزده و بیستم افغانستان به سرعت مورد توجه قدرت‌های جهانی گرفت.
وی در ادامه تصریح کرد: بازی بزرگی که بین بریتانیا و امپراتوری تزاری و روسیه انجام شد، در همین منطقه افغانستان و آسیای مرکزی انجام می‌پذیرفت. دلیل انجام چنین مناقشاتی در افغانستان، اهمیت ژئوپولیتیکی این کشور بود. لذا روسیه، انگلیس، هند، اتحادیه اروپا و چین پیوسته نگاه ویژه‌ای به این کشور داشته‌اند.
این کارشناس درباره ایدئولوژی یا تفکر کارآمد برای مدیریت افغانستان تشریح کرد: پاسخ به این پرسش برای کشوری چون افغانستان کار بسیار مشکلی است. شما اگر صد سال اخیر افغانستان را بررسی کنید، مشاهده خواهید کرد در این کشور سلطنت مطلقه حاکم بوده و شکست خورده است. حکومت مشروطه وجود داشته و شکست خورده است.
ملازهی در ادامه گفت: چپ‌های ناسیونالیستی چون سردار داوودخان بر سر کار بودند و آن‌ها هم شکست خوردند. کمونیست‌ها قدرت را بدست گرفتند و سپس شکست خوردند. اسلام‌گرایان جهاد محور قدرت را در دست گرفته و دوباره شکست خوردند.
وی درباره تجربه حکومت هایی با تفکرات مختلف بیان داشت: در این‌ها گروه‌های سیاسی نبوده‌اند، بلکه گروه‌های ایدئولوژیک بوده‌اند. یعنی کمونیست‌ها، اسلام‌گرایان و بسیاری از این گروه‌ها براساس عقیده حکمرانی می‌کردند. امروز هم که می‌بینیم حکومتی لیبرال بر سر کار آمده است هنوز نتوانسته کشور را در کنترل خود قرار دهد. البته نمی‌گوییم شکست خورده، اما موفق نبوده است.
این کارشناس ضمن اشاره به بخشی از مشکلات گذشته و فعلی افغانستان تصریح کرد: افغانستان تقریبا تمام روش‌ها را بکار برده و شکست خورده است. هر حکومتی که روی کار آمده نتوانسته است این کشور را یکپارچه سازد. حتی کودتاگران نظامی هم کاری از پیش نبرده اند و باتوجه به عدم وجود امنیت در این کشور، متاسفانه شرایط اقتصادی افغانستان نیز تحت الشعاع همین موضوع قرار گرفته است و امکان پیشرفت فرهنگی نیز پایین است.
ملازهی در ادامه گفت: از طرفی امکان تجزیه افغانستان نیز وجود ندارد. آمریکایی ها برای کنترل روسیه و عدم دستیابی مسکو به آب های گرم خلیج فارس، اجازه تجزیه این کشور را نمی دهند. لذا افغانستان وضعیت پیچیده ای دارد. شاید بتوان با نوعی حکومت فدرال، امنیت را در این کشور برقرار کرد.
خبرنگار: مجتبی اسماعیلی/تایید: سرلک
