تهران-ایسکانیوز/ شاهین یاسمی : 10 روز مانده به آغاز سال تحصیلی 93-94 ؛ بوی مهر می آید. 10 روز دیگر باید از قرار معلوم دانش آموزان ایرانی کوله به دوش و کیف به دست راهی مدرسه و کلاس درس شوند. این طور به نظر می رسد که امسال هم مانند سال های گذشته بچه ها دلشان برای کلاس و مدرسه و معلم ها و همکلاسی هایشان تنگ شده باشد و برای حضور در مدرسه لحظه شماری کنند. اما باید دید این خوشحالی و هیجان بچه ها برای رفتن به مدرسه به چه قیمتی برای خانواده هایشان تمام می شود.
در حالی که این روزها با وجود ادعای دولت مبنی بر کنترل تورم یک روز شیر گران می شود، یک روز هلو و روز دیگر فلان چیز، به طور طبیعی حالا نوبتی هم که باشد باید در آستانه بازگشایی مدارس و سال تحصیلی جدید، نوشت افزار و لوازم التحریر گران شود. بر اساس آمارهاي اعلامی از سوی مسوولان ، قيمت لوازم التحرير در حال حاضر نسبت به قبل تغییر نداشته ولی صنف لوازم التحریر متعهد شده اند به خریدارن بین 10 تا 20 درصد تخفیف بدهند. در این نقل قول ها تخفیف تا 20 درصدی قیمت ها البته مربوط به کالاهای تولید داخلی است و کالاهای وارداتی بسته به نام و برند قرار است 10 درصد ارزانتر از قبل فروخته می شوند.
این در حالی است که بررسی میدانی «ایسکانیوز» از نمایشگاه ها و فروشگاه های لوازم التحریر در پایتخت نشان می دهد که قیمت ها به ظاهر بین 3 تا 10 درصد ارزانتر شده است ولی به نظر می رسد بسیاری از فروشندگان به صورت برنامه ریزی شده برخی کالاها را از حدود یک یا دو ماه قبل حدود 40 درصد گران کرده اند و حالا تخفیف های مورد نظر را روی قیمت های تازه گران کرده خود اعمال کرده اند.
هر چند به نظر نمي رسد درآمد خانواده هاي چند ميليون دانش آموز ايراني نسبت به دو ماه و حتي يك سال گذشته چنين افزايشي داشته باشد. در اين ميان، برخی خانواده ها به هر شيوه اي كه شده شرايط خود را با تورم موجود تطبيق می دهند و براي اول مهر بچه هايشان همچون سال هاي گذشته چيزي كم نمی گذارند.
در واقع تعداد زيادي از خانواده ها هم مجبورند سفره هایشان را کوچک کنند، از سر و ته وسايل مورد نياز بچه هايشان بزنند و تنها تا حد توان شان كه بسيار پايين تر از سال و حتي ماه گذشته است، خريد كنند. اما مثل همیشه تعداد زیادی از مردم این روزها در مقابل گراني ها چاره اي جز تسليم ندارند و به ناچار رو به دفتر و قلم هاي نصفه نيمه سال گذشته بچه هايشان آورده اند يا نهايتا به اندازه يك شروع ساده مايحتاج دانش آموزی فرزندانشان را براي ماه هاي اول سال خريده اند. این طور که به نظر می رسد این روزها تحصیل و دانش آموزی کار آسانی نیست و هر کسی نمی تواند به راحتی از پس مخارج آن (ثبت نام در مدرسه، سرویس رفت و آمد ، لباس ، نوشت افزار و ...) برآید. به عبارتی شاید بتوان گفت امروز «دانش آموزی» تبدیل به یک کالای لوکس شده است.

فروش های ویژه با تخفیف های 10 تا 20 درصدی
امسال بر خلاف روال گذشته گویا به جای اواسط شهریور خیلی از فروشندگان نوشت افزاز قیمت ها را به صورت پله ای ازحدود یک یا دو ماه پیش بالا برده اند و حالا گراني هاي لوازم التحرير به اوج خود رسيده است. در این میان به روال سال های گذشته نمايشگاه هاي عرضه لوازم التحرير و نوشت افزار در كنار «مغازه هاي لوازم التحرير فروشي» و «شهر کتاب»ها و ... شروع به فعاليت براي عرضه لوازم التحرير كرده اند. اعلام تخفيف هاي 10 تا 20 درصدي این روزها مانند سال های قبل خانواده هاي زيادي را راهي اين فروشگاه هاي زنجيره اي می کند. غافل از اينكه قيمت هاي اين نمايشگاه ها و «فروش هاي ويژه» حتي با احتساب تخفيف هاي 25درصدي به قدري سرسام آور است كه خانواده هاي زيادي را از دم در پس مي زند.

10 تا دفتر بخرید 50 هزار تومان
قيمت هاي قديمي خط خورده اند و قيمت های جديد بعد از تخفيف نوشته شده است. دفتر 120 برگ 10000 تومانی شده 8000 تومان، دفتر سيمي 8000 توماني شده 7000 تومان، دفتر 120 برگ 6000 توماني شده 5000 تومان، دفتر 100 برگ 5000 توماني شده 4000 تومان، دفتر 80 برگ 4000 توماني شده 3200 تومان، 12 تا مداد سياه معمولي 4200 تومان، خودكار هم بسته به ماركش از 3 عدد 3000 تا سه عدد 15 هزار متغير است. قيمت كوله پشتي ها هم از 40 هزار تومان كوله هاي بچه هاي مهد كودكي و پيش دبستاني شروع مي شود تا 400 هزار تومان كوله هاي بزرگ تر براي بچه هاي دبيرستاني می رسد. قيمت روپوش هاي مدرسه هم از 30 هزار تومان تا 100 هزار تومان به بالامتغير است. اينها نمونه يي از قيمت لوازم التحرير ضروري براي شروع نخستين روز سال تحصيلي است. با اين احتساب اگر نرخ متوسط هر دفتر را 5000تومان در نظر بگيريم، هزينه تنها 10 دفتر به ازاي هر كتاب براي دانش آموزان 50 هزار تومان است. خودكار، مداد ، پاک کن، دفتر یادداشت ، خط كش و جامدادي و. . . هم كه جاي خود دارد. اين هزينه ها در كنار هزينه لباس، كيف، كفش و... و با در نظر گرفتن شهريه، خرج ثبت نام، سرويس و هزينه رفت و آمد بچه ها، خانواده هاي چند ميليون دانش آموز ايراني را اين روزها بيش از پيش نگران و مستاصل كرده است.

250 هزار تومان برای 6 قلم نوشت افزار
«ش. سمسار» پدر یک دانش آموز دبستاني است كه براي خريد لوازم التحرير به يكي از اين فروشگاه هاي زنجيره ای آمده است. جمع فاكتورش نزدیک به 250هزار تومان شده است. 12 تا دفترچه، خودكار، مداد رنگي، آب رنگ، جامدادي ، ماژیک و.... مجموع خريدهايش است. ماهانه يك ميليون تومان حقوق مي گيرد و تا الان چند برابر مبلغ كل حقوق ماهانه اش را براي مدرسه بچه اش هزينه كرده است.

افزایش 9 برابری هزینه لوازم التحریر در دو سال
«پ. غلامی پور» مادر دانش آموز كلاس ششم دبستان است كه براي تنها فرزندش تا به حال به غير از هزينه سرويس مدارس، شهريه و... حدود 450 هزار تومان لوازم التحرير خريده است. مي گويد دو سال پیش كل لوازم التحرير يك سال دخترش را با 50-60 هزار تومان خريده، سال گذشته این رقم به حدود 300 هزار تومان رسیده، اما امسال چند برابر سال گذشته هزينه كرده ولی هنوز چيزهاي زيادي مانده كه نخريده است.

با همين دفتر و خودكارها سر كنید تا ماه بعد دوباره حقوق بگيرم
پدر ديگري در حالي كه دو فرزند همراهش را گريه كنان سوار ماشين مي كند زير لب از گراني دفتر و خودكار غرولند مي كند. مي گويد: «به اميد تخفيف براي خريد لوازم التحرير راهي اينجا شدم. اما قيمت ها سرسام آور است. يك دفتر 200 برگ را با تخفيف 25 درصدي 7000 تومان مي فروشند.» كيسه خريدش زياد سنگين نيست. چند دفتر با چند مداد و خودكار و جامدادي. مي گويد براي همين چند قلم حدود صد هزار تومان پول داده است و بيشتر از اين توان خريد ندارد: «به بچه ها گفتم مجبورند هر طور شده با همين دفتر و خودكارها سر كنند تا ماه بعد كه دوباره حقوق بگيرم».

چهار میلیون قرض برای تامین مخارج بچه ها
مادر 40 ساله اي جلوی در فروشگاه نشسته و مبهوت رهگذارن را نظاره می کند. سه بچه مدرسه يي دارد: يكي دبيرستان، يكي راهنمايي و يكي هم ابتدايي. هم خودش شاغل است هم همسرش. ماهانه 2.5 ميليون تومان درآمد خانواده شان است.بچه ها را به سختی در مدرسه های دولتی ثبت نام کرده ولی هنوز شهريه سرويس مدرسه فرزند كوچكش را نداده است. ظاهرا گفته اند یک میلیون و 200 هزار تومان براي يك سال. براي خريد لوازم التحرير آمده است و 550 هزار تومان پول خريد لوازم التحرير سه فرزندش شده است. اما هنوز بچه هايش مي گويند يك چيزهايي كم دارند. می گوید : «ديگر نمي دانم با اين گراني بايد چه كار كنم. اين ماه چهار ميليون زير بار قرض رفته ايم تا بتوانيم از پس خرج و مخارج بچه ها برآييم.»

خرید لوازم التحریر با 20 هزار تومان
شهاب کلاس پنجم است كه دو دفتر و چند خودكار و قلم تنها خريدش است. گوشه فروشگاه مشغول تماشاي بقيه است. تنها براي خريد آمده است. كل پولش 20 هزار تومان بوده كه خرج پنج دفتر و سه خودكار شده است. همه تابستان را دستفروشي می کند.

افزایش قیمت های تا 400 درصدی در بازار لوازم التحریر
به گفته فعالان بازار كاغذ هم، قيمت يك رل كاغذ وارداتي امسال نسبت به سال گذشته چند برابر شده است. آنها مي گويند دليل عمده اين افزايش قيمت ها، كاهش واردات كاغذ و تاثیر گراني دلار بر قيمت تمام شده كاغذهاي وارداتي است. حال اين افزايش قيمت به بازار لوازم التحرير رسيده است. اين افزايش قيمت بر اساس برخی آمار تایید نشده در برخي اقلام تا مرز 400 درصد افزايش قيمت هم پيش رفته است.

بازار لوازم التحریر در قبضه چین است
مسوولان اما در پاسخ همه گله و نگراني خانواده ها از گراني ها مي گويند تنها 10 درصد لوازم التحرير توليد داخل است و بقيه را بايد وارد كنند. به همين دليل گراني ها اجتناب ناپذير است. رييس اتحاديه لوازم التحرير با اشاره به واردات 90 درصدي لوازم التحرير به كشور مي گويد: «در طول سال هاي گذشته حمايتي از توليد داخلي لوازم التحرير نشده و توليد كننده بايد مواد اوليه مورد نياز خود را با ارز آزاد تهيه كند». عباس هدایتیان می افزاید: « مبدا واردات لوازم التحریر در بیش از 90 درصد موارد چین است و چین بازار لوازم التحریر ایران را قبضه کرده است».

تخفیف 15 تا 20 درصدی؛ از شعار تا واقعیت
رئيس اتاق اصناف با اشاره به این که در حال حاضر 5 هزار واحد صنفي لوازم التحرير ارزان مي فروشند اخیرا گفته که ميزان توليدات لوازم التحرير و کيف و کفش داخلي افزايش پيدا کرده و از سويي کيفيت آنها نيز نسبت به گذشته بهبود يافته است. علی فاضلي با بيان اينکه در بخش لوازم التحرير به دليل اينکه عمده محصولات توليدي در اين بخش وارداتي هستند، گفت: ميزان تخفيف لوازم التحرير وارداتي در نمايشگاه های امسال کمتراست اما در بخش توليدات داخلي از 15 تا 20 درصد تخفيف به خریداران داده می شود.

آمارهای متفاوت مسوولان؛ از تخفیف 12 تا 20 درصدی تا تخفیف 15 تا 20 درصدی
رئيس انجمن توليد کنندگان لوازم التحرير درباره بازار این روزهای لوازم التحریر می گوید: قرار شده در فروش فوق العاده لوازم التحرير 12 تا 15 درصد از سوي توليد کنندگان به مردم تخفيف داده شود اما از آنجا که اکنون فصل فروش است و رقابت سختي بين توليد کنندگان حکمفرماست شايد ميزان کاهش در برخي از کالاها به 20 درصد نيز برسد.
جهانبخش بهدادي با بيان اينکه کشور چين رقيب سرسخت محصولات داخلي است به ایسکانیوز گفت: قيمت لوازم التحرير چيني نسبت به توليدات داخلي پايين تر نيست اما به دليل کم اظهاري واردکنندگان و ورود قاچاق اين کالاها باعث شده تا توليد کنندگان داخلي با مشکل مواجه شوند.
او ادامه داد : 80 درصد خودکار موجود در بازار وارداتي است. همچنين حدود 50 درصد مدادهاي مورد نياز بازار از طريق واردات تامين مي شود. در خصوص دفتر، واردات نزديک به عدد صفر است و تنها جلد دفاتر وارد ايران مي شود. بهدادی در ادامه به کاهش توليد لوازم التحرير در ايران اشاره کرد و افزود: در ايران يک کارخانه خودکار ساخته شد اما به دليل نداشتن تکنولوژي و زيرساخت هاي لازم براي موارد مصرفي در آن، کارخانه تعطيل شد و اکنون سالانه 900 هزار قراص مداد توليد مي شود. با اين اوصاف بايد گفت شرايط توليد لوازم التحرير به دليل آزادسازي کالاهاي اولويت دهم خوب نيست.

کسی از مشکلات خانواده های ایرانی خبر دارد ؟
با اين حساب به نظر نمي رسد اين روزها دانش آموزی حتي از نوع دولتي آن براي خانواده هاي دانش آموزان ايراني كم خرج باشد. اين روزها خانواده ها حتي خانواده هاي تك فرزند هم به زحمت از پس مخارج مدرسه فرزندشان بر مي آيند. خانواده هايي هم كه بيشتر از يك فرزند دانش آموز دارند چاره اي جز نادیده گرفتن هر روزه نيازها و مايحتاج شان ندارند. در اين ميان جمعيت شناسان نگران رشد خانواده هاي تك فرزند يا بي فرزند در جامعه هستند و مسوولان هم از خانواده ها انتظار دارند جمعیت را افزایش دهند و هر چه زودتر و بیشتر بچه دار شوند؛ اما هیچ کس نمي گويد با چه حمايت يا پشتوانه يي جوانان باید ازدواج کنند، خانواده تشکیل دهند، مسکن تهیه کنند، غذا بخورند ، لباس بپوشند، بچه دار شوند (آن هم بیشتر از دو تا) ، بچه هایشان را به مدرسه ببرند، مخارج زندگی خانواده و تحصیل فرزندانشان را تامین کنند و ... ! همین.