تهران-ایسکانیوز: دیپلماسی ایران در هفته ای که گذشت روزهای پر ترافیکی را پشت سر گذاشت. رئیس جمهوری ایران با سفر به دو کشور آسیای مرکزی و حضور پررنگ در اجلاس شانگهای، بار دیگر عزم دستگاه دیپلماسی را برای «تعامل سازنده» با کشورهای همسایه نشان و ایران را به عنوان کشوری فعال در سطح منطقه ای در مدار توجه رسانه ها قرار داد. حاشیه های اجلاس شانگهای نیز حتی برای حسن روحانی، فرصتی فراهم کرد تا دیدارهای دوجانبه خود که بی ارتباط با دور آتی مذاکرات هسته ای ایران و گروه موسوم به 1+5 نبود، سامان بخشد.

دیدار با روسای جمهوری چین و روسیه مهمترین دیدارهای دوجانبه ایران بود که در حاشیه اجلاس شانگهای صورت گرفت. روسیه و چین دو کشور شرقی عضو کشورهای 1+5 هستند که در جریان مذاکرات هسته ای مواضعی متفاوت از مواضع غرب در برابر پیشبرد اهداف صلح آمیز هسته ای ایران اتخاذ کرده اند. برخی کارشناسان مواضع متفاوت این دو کشور را حمایتی و در چارچوب پشتیبانی های استراتژیک ارزیابی می کنند که می تواند ایران، روسیه و چین را در برابر غرب متحد کند.

در این میان آنچه تحت عنوان «بحران اوکراین» روسیه را درگیر مجادلات منطقه ای و بین المللی کرد، نقشه راه روسیه برای ایفای نقش در پرونده هسته ای ایران و بازیگری در سطح معادلات منطقه ای را تغییر داد. حال به نظر می رسد روسیه پس از تجربه بحران اوکراین و رودر رویی بی سابقه با غرب، در پی جبران آسیب ناشی از تحریم های اتحادیه اروپا به دنبال توسعه و تعمیق ارتباط با متحدانی منطقه ای باشد که از پیش از این نیز رابطه ای راهبردی با آنان داشته است.

در همین راستا دو هفته گذشته  محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران، در قالب سفری رسمی راهی روسیه شد تا با مقامات این کشور دیدار و گفت و گو کند. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در دیدار با همتای روسی خود، به گسترش روابط تجاری اقتصادی ایران و روسیه پس از اعمال تحریم های غرب علیه این کشور تاکید کرد. لاوروف وزیر امور خارجه روسیه، همچنین متذکر شد که گسترش و توسعه روابط ایران و روسیه نه تنها به ضرر هیچ کشوری نیست که به نفع همه کشورها است.

گسترش روابط تجاری اقتصادی ایران و روسیه باردیگر از سوی سخنگوی هیات دولت در جلسه چهارشنبه گذشته مورد تاکید قرار گرفت. محمدباقر نوبخت با اشاره به تحریم های اعمال شده علیه روسیه اعلام کرد که شرایط منطقه به گونه ای است که ایران و روسیه می توانند در همه ابعاد بهتر از گذشته با یکدیگر همکاری کنند. او همچنین اشاره کرد که در همه سفرها، تسهیل روابط و توسعه ارتباطات در جنبه های مختلف مورد نظر قرار گرفته است.

گسترش ارتباط با روسیه در شرایطی در دستور کار دستگاه دیپلماسی ایران قرار گرفته است که پس از صدور بیانیه مشترک از سوی کاترین اشتون و محمدجواد ظریف در تاریخ 28 تیرماه 1393 و اعلام تمدید مهلت 4 ماهه مذاکرات، دیدار دوجانبه ایران تنها با مقامات آمریکایی انجام شده است. معاونین وزرای خارجه ایران و آمریکا طی دو ماه گذشته دوبار دیدار و گفت و گو کردند. ملاقات اولیه از سوی مقامات هر دو کشور مفید و سازنده توصیف شد اما در خصوص مذاکرات دور دوم اعلام نظر رسمی از سوی مقامات مشاهده نشد.

در حالی که وزیر خارجه ایران برای سومین بار در یک سال گذشته به روسیه سفر کرده بود و برای هفتمین بار با همتای روسی خود دیدار داشت، ایران و 4 کشور غربی عضو 1+5 برای نخستین بار پس از تعیین ضرب العجل 4 ماهه، پنجشنبه گذشته بر سر میز مذاکره نشستند و در خصوص موارد اختلافی گفت و گو کردند. مجید تخت روانچی یکی از اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای پس از انجام این مذاکرات اعلام کرد که موارد اختلافی همچنان باقی است.

سوم آذرماه مهلت یک ساله مذاکرات به پایان خواهد رسید و هنوز بحث بر سر میزان غنی سازی اورانیوم، مدت زمان لغو تحریم ها و راکتور آب سنگین اراک ادامه دارد. درگاه سیاست خارجی ایران در یک سال گذشته بر پاشنه تنش زدایی گردیده و همزمان روسیه درگیر تنشی منطقه ای شده که زمینه کنار هم قرار گرفتن این دو کشور را بیش از پیش را فراهم کرده است.

به همین ترتیب دو روز گذشته شرکت روس اتم در بیانیه‌ای اعلام کرد کارشناسان روسی طرحی برای تکمیل نیروگاه جدید بوشهر به ایران ارائه کرده‌اند. این شرکت سازنده نیروگاه اتمی بوشهر روز جمعه در بیانیه‌ای اعلام کرد کارشناسان هسته‌ای روسیه در سمیناری در تهران طرحی برای نیروگاه هسته‌ای جدید ایران موسوم به «بوشهر 2» ارائه کرده‌اند.

ایران به واسطه آنچه در یک سال گذشته در اوکراین به وقوع پیوست، در مسیری تازه در ارتباط با شرق و غرب قرار گرفته است. مسیری که به واسطه اتخاذ سیاست های تنش زدایی و تعامل سازنده می تواند مبنای ایفای نقشی جدید برای ایران درگیر در مذاکرات هسته ای باشد.