تهران-ایسکانیوز: انتشار کتابی درباره شکار توسط رکورددار شکار در ایران جایگاه و قدرت فعالان شکار را در ایران نشان میدهد به خصوص اینکه در راه انتشار آن دستکم رایزنیهای جدی با مسوولان موزه حیات وحش دارآباد در تهران انجام شده بود.
روزی نیست که خبری از چندین شکار غیرمجاز حیات وحش در ایران منتشر نشود و این تازه نوک کوه یخی است که از آب بیرون زده چون باید به این اخبار، بیخبری از شکارهای غیرمجازی که گرفتار قانون نمیشوند و شکارهای مجاز را هم اضافه کرد. در این وضع و اوضاع انتشار کتابی درباره رکوردهای یک شکارچی ایرانی شگفتی بیشتری را به همراه دارد.
انتشارات روزنه کار کتاب طبیعتگردی، شکار و تیراندازی و گزیدههایی از خاطرات نویسنده، رکوردها و رکوردداران شکار در ایران را به قلم فردی به نام امیرحسن مظهری منتشر کرده است. فردی که خود را با افتخار و نه سرافکندگی به عنوان رکورددار شکار حیات وحش ایران معرفی میکند.
شهرام امیری شریفی، مدیر دیدهبان حقوق حیوانات، درباره روحیه نویسنده این کتاب میگوید: «در این کتاب مفهوم مثبت و باارزشی مانند طبیعتگردی در کنار شکار حیات وحش قرار گرفته است و شکار کردن هم به شکل افتخارآمیزی مطرح شده که این درد بزرگی است. این کتاب تبلیغ شکار است.»
چنین کتابی در شرایطی مجوز گرفته است که براساس قانون شرع نیز شکار حیوانات در شرایطی که نیاز غذایی انسان به آن وجود نداشته باشد حرام دانسته شده است و اینکه وزارت ارشاد مشکل حقوقی و شرعی چنین کتابی را مورد توجه قرار نداده است خود جای سوال دارد.
شکار تروفه بهانهای برای توجیه شکار
یکی از مباحثی که نویسنده این کتاب و برخی از شکارچیان حیات وحش مطرح میکنند شکار تروفه است. شکار تروفه به معنی شکار حیوان نر مسنتر در میان گله حیواناتی چون کل و بز و میش است. این نظریه این مساله را مطرح میکند که در بعضی گونهها مثل کل و بز، نر مسنتر به خاطر اندازه شاخ بزرگترش نسبت به نرهای جوانتر در رقابت برای تصاحب مادههای گله پیروز میشود اما به خاطر کهولت سن امکان بارور کردن همه مادهها را ندارد و در نتیجه تعداد برههای گله کاهش پیدا میکند و آن گونه حیوان به خطر میافتد.
اما این توجیه نیز مشکلات خاص خود را دارد. اینکه شکارچیها تشخیص بدهند که کدام نر را باید شکار کنند و اینکه اصلا این کار با شرایط همه کشورهای جهان هماهنگ است یا خیر پرسش قابل تاملی است. شهرام امیری شریفی درباره ایده شکار تروفه میگوید: «شکار تروفه علاوه بر موافقان مخالفانی هم دارد. هرس کردن گلههای حیات وحش از ابتدای تاریخ توسط خود طبیعت انجام میشده و نیازی به دخالت شکارچیها ندارد. حیوانات شکارچی برای شکار کمترین انرژی را مصرف میکنند و برای شکار سراغ حیوان کم قدرتتر میروند که نرهای مسن هم میتواند جزو آنها باشد. با این مکانیزم طبیعت میلیونها سال است که با کمک گونههای شکارچی جلوی انقراض گونههای طعمه آنها را گرفته شده است. حال ما میخواهیم با تفنگهای مدرن خود و احساسات کماهمیتی چون افتخار به کشتن حیوانات در جریان تکامل حیات وحش اثر مثبت داشته باشیم؟»
جمعیت حیات وحش در ایران به حد قابل نلاحظهای کاهش یافته است و بسیاری از گونههای حیوانات که در معرض شکار قرار دارند در خطر انقراض هم هستند. مدیر دیدهبان حیات وحش به شرایط انجام شکار ترفه نیز میپردازد: «شاید این کار در کشوری که محیط زیست و سازمانهای مربوط به آن قدرتمند هستند و با رعایت اصول علمی به این شرط که شکارچیان سواد آن را هم داشته باشند، جواب مثبت داده باشد اما با شرایط کشور ما این کار ممکن نیست. میتوانید نگاهی به رسانههای شکارچیان ایرانی بیاندازید تا درباره نگاه آنها و دانششان هم اطلاعاتی به دست آورید.»
او ایده شکار تروفه را محدود به طیفی از شکارچیان میکند که برای نیاز مالی شکار نمیکنند و به همین دلیل شکارچیان نیازمند را هم خارج از قاعده میداند و میافزاید: «شکار تروفه معمولا توسط شکارچیان مرفه انجام میشود. تروفه شکار تفریحی است. تجهیزات همین شکارچی که این کتاب را نوشته به همراه اتومبیل شکارش بسیار قیمتی هستند. اینها نیازی به گوشت شکارشان ندارند و طبق گفته خودشان گوشت شکار تروفه خوشمزه نیست و سفت است. اینکه آنها شکار را صرفا برای تفریح انجام میدهند و نیازی به گوشت آن ندارند از نظر شرع هم حرام است.»
شهرام امیری شریفی به شکار از دیدگاه بیودموکراسی این گونه میپردازد: «این شکارچیان مرفه میتوانند خسارتهای مثلا یک میلیون تومانی برای شکار غیرمجاز خود را بپردازند. اما بیودموکراسی یا دموکراسی زیستی میگوید که حیات وحش و یا پدیدههای طبیعی چون دریاچه ارومیه متعلق به همگان است و نمیتوان با دریافت جریمه نابودی آنها را پذیرفت. حیات وحش ذخیره زیستی کوهها، دشتها و جنگلها هستند.»
موزه حیات وحش دارآباد و کتاب ضد حیات وحش
اردیبهشت ماه سال گذشته دکتر مجید نواییان مدیر موزه حیات وحش دارآباد خبر داده بود که در جهت «فعال سازی بخش انتشارات این موزه و حمایت از اندیشمندان و بزرگان عرصه محیط زیست» کتابی که آن را «زیست محیطی» خواند با نام «طبیعتگردی، شکار و تیراندازی» منتشر خواهد کرد. اتفاقی که در نهایت روی نداد و انتشارات روزنه کار که ناشر کتابهای درباره طبیعت ایران نیز هست آن را منتشر کرد.
در جلسهای که در آن زمان برای تصمیمگیری درباره این موضوع برگزار شد ایرج نواییان، رییس موزه دارآباد، و امیرحسن مظهری، نویسنده این کتاب، و محمدعلی اینانلو، مستندساز طبیعت و سردبیر نشریه شکار و طبیعت نیز حضور داشتند.
مجید معماریان در گفتگوی کوتاهی با ایسکانیوز با تائید گفتگوی سال گذشته خود برای انتشار این کتاب از انصراف موسسه تحت مدیریت خود از انتشار آن خبر داد و اعلام کرد که این موزه «هیچگونه حمایت مادی و معنوی از چاپ این کتاب نداشته است.»