به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز؛ به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، پایه اصلی نانوتکنولوژی بر استفاده از مواد است. هر ماده‌ای در فضا دارای سه بعد طول، عرض و ارتفاع است. اگر در ماده‌ای حداقل یکی از این سه بعد در محدوده نانومتری باشد به آن یک ماده، یک نانوساختار گویند. در مورد محدوده نانومتری تعریف پذیرفته شده‌ای وجود ندارد اما یک تعریف مقبول‌تر محدوده‌ای بین یک تا صد نانومتر است.
چون اهمیت نانوتکنولوژی به دلیل ایجاد خواص مطلوب و عملکرد بهتر است و ممکن است این مزایا حتی در ابعاد بزرگ‌تر نیز ظاهر شود بنابراین در مقالات مختلف زیاد دیده می‌شود که حتی با وجود ابعاد چند صد نانومتری در یک ماده، باز هم آن را یک نانوساختار می‌نامند. در واقع تعریف ناحیه 1 تا 100 نانومتر برای داشتن یک تعریف و استاندارد است و خیلی تعریف سخت‌گیرانه‌ای نیست.
یک تقسیم‌بندی رایج در نانومواد (نانوساختارها) تقسیم آن‌ها را بر مبنای تعداد ابعادی است که در محدوده نانومتری قرار دارند. اگر هر سه بعد یک ماده در محدوده نانومتری باشد به آن نانوساختار صفر بعدی گویند. به همین ترتیب اگر دو بعد ماده در محدوده نانو باشد به آن نانوساختار یک بعدی و اگر یک بعد در محدوده نانومتری باشد به آن نانوساختار دو بعدی گویند. در این نام‌گذاری چون بعد نانومتری در مقایسه با ابعاد دیگر طول کمتری داد آن بعدی که در محدوده نانو قرار دارد بدون بعد (بدون طول) در نظر می‌گیرند.
این تقسیم‌بندی نانومواد (نانوساختارها) یک تقسیم‌بندی ظاهری و بی‌ارزش نیست. این سه نوع نانوساختار، هم از جهت سنتز و تولید، و هم از جهت خواص و کاربردها تفاوت‌های اساسی با هم دارند. به طور کلی خواص الکتریکی، نوری، مغناطیسی، سطحی و غیره این سه ساختار با یکدیگر تفاوت‌های اساسی دارند و بالطبع کاربردهایشان نیز متفاوت است.
به طور مثال نانومواد صفر، یک و دو بعدی از جنبه جذب نور و انتشار نور تفاوت‌های اساسی دارند یا از نانوساختارهای یک بعدی می‌توان برای اتصالات الکترونیکی استفاده کرد درحالی‌که برای نانومواد صفر بعدی و دو بعدی چنین کاربردی وجود ندارد.
در همین راستا ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به‌منظور هرچه بیشتر فناوری‌های نانویی در ایران فعالیت دارد.
202
