خواندن شاهنامه را باید جدی پیگیری کرد

پروانه ناظم الرعیا - کارشناس فرهنگی

25 بهمن ماه سال 1391 جامعه علمی و ادبی ایران محققی بزرگ و سترگ را از دست داد. دکتر عزیزالله جوینی مصحح کهن ترین نسخه خطی شاهنامه حکیم طوس، عمری را با مشقت، مرارت، عشق به تحقیق و تدریس سپری کردند.

استاد عزیزالله جوینی، از کودکی با شعر فردوسی و داستان های حماسی آن آشنا شد و چنان تاثیری بر ذهن وی داشت که انگیزه ای برای تصحیح این اثر ارزنده شد.

نسخه دستنویس موزه ملی فلورانس در سال 1977 توسط مستشرق دانشمند ایتالیایی آنجلو پیه مونتزه کشف شد. استاد جوینی در اوایل انقلاب برای تهیه زیراکس از نسخه خطی نهج البلاغه به کتابخانه آستان قدس رضوی رفته بود که آنجا با آنجلو پیه آشنا شد. استاد ابتدا نسخه عکسی بسیار خوبی از این متن فراهم کردند و بعد این نسخه را با دقت زیاد با متن شاهنامه مسکو و نسخه بدل ها مقایسه کردند.

چاپ مسکو ابتدا به سرپرستی "برتلس" منتشر شد. روس ها با همه نسخه ها و امکاناتی که در اختیار داشتند ظرف 30 سال با کمک کسانی مثل نوشین که از ایران به آنجا فرار کرده بودند با صرف هزینه بسیار با یک هیات 80 نفری که در راس آنها عثمانف و علی یف بودند توانستند شاهنامه را در 9 جلد منتشر کنند، کاری که دکتر جوینی در ایران به تنهایی آن را انجام داد.

با این همه نسخه چاپ مسکو دارای اشکالاتی است که استاد به قسمتی از آنها در جلد اول شاهنامه اشاره کرده است.
البته مقالاتی نوشته شد تا از اهمیت کار استاد و قدمت نسخه قدیمی شاهنامه کاسته شود و عده ای از کارشناسان زبده با نوشتن مقالات ثابت کردند که این نسخه یعنی نسخه دستنویس موزه ملی فلورانس اصل و قدیمی ترین نسخه شاهنامه تا امروز است.

شاهنامه تنها کتابی است که هیچ اختلافی میان مذاهب و ادیان در آن نیست، فردوسی هرگز به دین کسی اهانت نکرده و آن را خوار نشمرده است. شاهنامه در حقیقت سند و تاریخ کشورمان ایران است. خواندن این کتاب را باید جزء وظایف ملّی خود بدانیم و در حوزه ها و دانشگاه ها به آن جایگاهی ویژه بدهیم.

کد خبر: 908176

وب گردی

وب گردی