* هیات بلند پایه سعودی روز دوشنبه از لبنان دیدار کرد .این هیات قرار است یک پیام مهم را از پادشاه این کشور به رئیس جمهور لبنان میشل عون و سعد الحریری نخست وزیر این کشور برساند اما پیش از رسیدن این هیات به بیروت، الحریری در اظهارتی گفت: هیچ گاه برای خلع سلاح حزب الله تلاش نخواهیم کرد، به باور شما چه ارتباطی میان دیدار هیات سعودی و اظهارت نخست وزیر لبنان وجود دارد؟
چرخش الحریری و دوری وی از عربستان سعودی از زمان اسارتش در این کشور شروع شد. می توانیم حیات سیاسی الحریری را به دو دوره پیش از اسارت و پسا اسارت تقسیم بندی کنیم. پیش از اسارات، حریری دیدگاه مثبتی نسبت به حزب الله نداشت و بیشتر برای تضعیف و به حاشیه رانی این حزب تلاش داشت؛ در سطح منطقه ای برای نزدیکی به سعودی ها و در سطح بین المللی برای نزدیکی به غرب تلاش می کرد. اما حمایت جانانه حزب الله و به ویژه سید حسن نصرالله از الحریری در زمان بازداشتش در عربستان باعث چرخش استراتژیک در دیدگاه الحریری و گروه های منتسب به او شد. اکنون الحریری، حزب الله را بازوی قدرتمند ثبات و امنیت لبنان تلقی می کند که نقش بسیار مثبتی در این کشور ایفا می کند. الحریری به خوبی از نقش مثبت حزب الله برای آینده لبنان مطلع است و دیگر درصدد حمایت از برخی از کشورها برای حمله و یا توطئه علیه نیست. الحریری حتی درمورد رابطه با جمهوری اسلامی ایران نیز سیاست جدیدی در پیش گرفت و اظهار داشت ما باید توازن روابط خود را با ایران و کشورهای عربی را حفظ کنیم و رابطه با ایران برای ما بسیار مهم و سرنوشت ساز است. به طور کلی این پیام الحریری پیام روشنی به دولت عربستان و سیاست های این کشور در لبنان است. اگرچه هنوز برای پیش بینی کردن محتوای پیام دولت عربستان برای طرف های لبنانی زود است اما با پیام الحریری می توان گفت عربستانی ها درصدد تجدید فشارهای خود برای محدودسازی حزب الله در لبنان هستند و پیشاپیش نیز الحریری آب پاکی را بر دستان سعودی ها ریخت و به این کشور اعلام کرد دیگر آماده اجرای سیاسی های عربستان علیه بازوی ثبات در جامعه لبنان یعنی حزب الله نیست.
* آیا هیات سعودی تنها برای خلع سلاح حزب الله و تشدید فشارها به لبنان رفته است یا هدف و اهداف دیگری را نیز دنبال خواهد کرد؟
پس از اسارت الحریری روابط عربستان با نخست وزیر لبنان دچار تنش شد و حتی بنابر برخی گزارش ها عربستان برای جایگزین ساختن الحریری تلاش کرد، اما این تلاش ها نتایج ملموسی به بار نیاورد و عربستانی ها به این نتیجه رسیدند قادر به برکناری الحریری نیستند. اکنون بخش بزرگی از دستور کار هیات عربستانی در لبنان به عادی سازی روابط با الحریری بازمی گردد. اما با بررسی سیاست های الحریری و تحلیل محتوای رسانه های نزدیک به الحریری می توان به این نتیجه رسید که این جریان همچنان از عربستان و سیاست های این کشور در لبنان نگران است. در نتیجه عادی سازی روابط عربستان با الحریری نیز به راحتی صورت نخواهد گرفت و این شکاف در میان مواضع الحریری و عربستان همچنان تداوم خواهد یافت. الحریری اکنون بسیار عملگرایانه تر به روابط با عربستان و حزب الله نگاه می کند و دیگر براساس برداشتی رمانتیک و ایدالیستی درصدد تقویت روابط با عربستان و کنار زدن حزب الله نیست. بازگشت روابط الحریری با عربستان به دوران پیشا اسارتش بسیار بعید به نظر می رسد.
* پاسخ منفی الحریری به خلع سلاح حزب الله، نه تنها روابط عربستان و الحریری را بهبود نخواهد بخشید آیا باعث نخواهد شد دور جدیدی از تنش در لبنان و به ویژه روابط لبنان و عربستان ایجادشود؟
قطعا عربستان از سیاست های الحریر نگران است و این چرخش الحریری هیچ گاه به نف عربستان نخواهد بود اما ریاض نیز گزینه های چندانی علیه الحریری در دست ندارد. آنان برای جایگزینی الحریری تلاش کدند اما موفقیتی به دست نیاوردند. اکنون مجبور به سازش و همراهی با نخست وزیر کنونی لبنان هستند زیرا اگر عربستان به سیاست های خود مبنی بر دخالت در لبنان ادامه دهد بخش بزرگ دیگری از نیروهای متمایل به خود را از دست خواهد داد و با ریزش بیشتری روبه رو می شود. بنابراین اکنون عربستان در لبنان در حالت تدافعی و موضع ضعف قرار دارد. این موضع ضعف عربستان همزمان با تقویت حزب الله لبنان و محور مقاومت در این کشور است. حزب الله لبنان در چند سال گذشته مهمترین قهرمان مبارزه با تروریسم بوده است. اکنون میزان محبوبیت حزب الله در لبنان به شدت افزایش یافته است. اکنون بسیاری از مردم این کشور از دیدگاه و پیش بینی حزب الله برای ورود به سوریه و مبارزه با داعش حمایت می کنند و براین باور هستند اگر حزب الله چند سال پیش برای مبارزه با تروریست ها وارد سوریه نشده بود اکنون خیابان های بیروت صنه خشونت تکفیری ها علیه مردم لبنان به ویژه مسیحیان این کشور بود. حزب الله اکنون به بازوی قدرتمند جامعه لبنان تبدیل شده است و عربستان نیز در مقابل از کارت های کمی برای تغییر در این معادله برخوردار است
* آیا می توان گفت از این به بعد لبنان بیشتر به سمت سوی محور مقاومت متمایل خواهد شد و از جهان غرب و بازیگران منطقه ای همچون عربستان دور خواهد شد؟
به باور من لبنان هیچ گاه از جهان غرب دور نخواهد شد بخشی از این مساله به تاریخ این کشور و حضور استعمار در آن بازم گردد. بنابراین حضور جهان غرب در لبنان به ویژه به لحاظ فرهنگی و اقتصادی همچنان تداوم خواهد یافت. اما روی دیگر این سکه تقویت موضع حزب الله لبنان و محور مقاومت در این کشور و تضعیف عربستان و رژیم صهیونیستی خواهد بود. حزب الله آنچنان که پیشتر نیز گفته شد اکنون مهمترین محور سیاست و بازوی ثبات در این کشور است مردم لبنان و نخبگان این کشور به نوعی اجماع جالب دست یافته اند هر دو طرف براین باورند در صورت عدم حضور نظامی و سیاسی حزب الله در این کشور، لبنان در باتلاق بی ثبات و بی نظمی فرو خواهد رفت. برای نمونه در چند روز گذشته که بحران گازی در میان لبنان و رژِم صهیونیستی ایجاد شده است مردم این کشور همگی به مواضع و سیاست حزب الله امیدوار هستند و بسیاری این را می گویند اگر قدرتمند نظامی حزب الله نباشد رژیم صهیونیستی به آسانی دیدگاه های خود را به بیروت تحمیل خواهد کرد. حزب الله به دشت در این زمینه موضع گیری کرده است و همین مساله امیدها برای عدم تبدیل موضوع گاز به آب رودخانه لیتانی را افزایش داده است. لیتانی بزرگترین رودخانه لبنان است اما اسرائیل با قلدری در سال های گذشته مانع از سدسازی بر روی این رودخانه شده است اکنون نیز رژیم صهیونیستی نیز درصدد است این میدان گازی را که بیشتر منابع آن در طرف لبنانی قرار دارد را با تحمیل قدرت نظامی کنترل کند. اما سیاست های حزب الله مانع از آن خواهد شد این رژیم بتواند در این زمینه موفقیت چندانی به دست آورد.
* با این اوصاف می توان گفت لبنان در آینده به سمت و سوی ثبات بیشتر و تقویت حزب الله و تضعیف عربستان و رژیم صهیونیستی پیش خواهد رفت؟
این پیش بینی تا حدی درست است اما باید این مساله را نیز در نظر داشت این دو کشور به سیاست توطئه و دسیسه چینی علیه لبنان و به ویژه حزب الله ادامه خواهند داد. و از هر حربه ای برای تضعیفحزب الله استفاده خواهند کرد. ما این مساله را نباید از یاد ببریم که کمتر از سه ماه پیش عربستان بزرگترین توطئه را برای بی ثباتی در جامعه لبنان را برنامه ریزی کرد و تنها هوشیاری محور مقاومت بود که مانع از بروز بحران در این کشور شد. بنابراین همواره لبنان آبستن بروز بحران و توطئیه خواهند ماند. اگرچه روند روبه رشد حزب الله و محورهای استقلال خواه جامعه لبنان نیز ادامه خواهد یافت.
