اکرم جدیدی ممتاز -آمار بیشترین درصد خطرات و حوادث رانندگی از راکبان موتورسیکلت ها با جولان در خیابان‌ها، ویراژها، تردد غیرقانونی و فرار از ترافیک نشان می‌دهد کسانی که با موتور اقدام به انجام حرکات نمایشی در خیابان ها و معابر می کنند،فقط به دنبال خودنمایی هستند که به جهت وجود هیجانات و اقتضای سن به سمت ماجراجویی و سرگرمی برای راکبان و عدم امنیت جانی برای شهروندان شده است.

موتورسیکلت در زمره وسیله‌ای‌ ارزان و کم حجم در ایران است که به سبب مصرف کم بنزین علاوه بر کاربری روزمره برای تفریح ، حمل و نقل بار و مسافر مورد توجه جوانان و نوجوانان قرار گرفته است اما متاسفانه به جنبه آسیب‌پذیری این وسیله نقلیه توجه نشده و از دیگر سو جمعیت جوان و میانسال از آن برای فرار از ترافیک و قانون‌های راهنمایی و رانندگی استفاده می‌کنند.این توجه خاص، باعث شده تا موتورسواری در ایران با زیرپاگذاشتن قوانین رانندگی و نادیده انگاشتن حقوق سایر مردم تعریف شود.

در سال‌های اخیر به علت افزایش آمار تصادفات منجر به جرح و فوت موتورسواران، قوانین سخت گیرانه و پیشگیرانه‌ای برای این وسیله نقلیه تعریف شده اما از آنجا که در تمامی این قوانین، موتورسیکلت مجازات شده و راننده آن از هر گونه تنبیه و مجازات به دور بوده بنابراین می‌توان گفت که متخلفان در زمان انجام جرم، هیچ گونه احساس نگرانی ندارند.

مهدی قره لویی ،جامعه شناس در باره رفتارهای متحیر العقول برخی از موتورسواران گفت: حوادث دلخراشی که از حرکات نمایشی موتوربازها در خیابان ها و معابربوجود می آید علاوه بر به خطر انداختن جان رانندگانش و دیگران باعث خسارت به اموال عمومی و تخریب منابع طبیعی نیز می شود و رفتارهای غیرقانونی و پرخطر برخی از موتورسوراران از قبیل حرکت در پیاده‌رو یا در جهت مخالف مسیر، ایجاد صدای ناهنجار، حمل بار غیرمتعارف، حرکات نمایشی مارپیچ، تک چرخ‌زدن، حمل یدک، استفاده نکردن از کلاه ایمنی رفتارهای ناهنجاری است که هرج‌و‌مرج و بی‌نظمی در شهر ایجاد می کند.

وی افزود: رفتارهای مخاطره‌آمیز و پر ریسک موتورسواران در شهر، تنها موجب ناامنی رفت و آمد در خیابان‌ها برای شهروندان نشده است و آمارها، بیانگر این واقعیت تلخ است که پیامدهای خطرناک تصادفات و رویدادهای رانندگی مرگبار، دامن‌گیر خود موتورسواران نیز می‌شود چرا که موتورسواران درپیاده‌روها ،حرکت در کوچه پس‌کوچه‌های تنگ و باریک را به سواره‌روها ترجیح می‌دهند.

قره لویی ادامه داد: اقدامات غیرمتعارف راکبان موتورسیکلت‌ها تک چرخ زدن، مارپیچ رفتن، پرصدا کردن اگزوز موتور ،ایجاد آلودگی صوتی و آلودگی هوا و...که به ترساندن عابران پیاده و رانندگان خودروها می‌انجامد، باعث سلب امنیت از مردم برای حرکت مطمئن از پیاده روها، ‌خیابان‌ها و کوچه‌ها شده است و با وجود طرح قوانین متعدد رانندگی برای جلوگیری از اینگونه رفتارها ،شهروندان همچنان با اینگونه حریم شکنی ها مواجه هستند.

وی افزود: عشق به سرعت و دیده شدن در اجتماع از آن دست علایقی است که برآیند بیرونی ندارد بلکه تجلی هیجانات ناشی از سنین جوانی و نوجوانی است یعنی هدف رسیدن به مقصد نیست بلکه هیجان سرعت و مرکز توجه قرار گرفتن هدف است .نوجوان و جوان دوست دارد شخصیتش را مستقل از خانواده اش برای دیگران و جامعه ای که الگوهای کامل و آرمانی اش را در آن می بیند، به نمایش بگذارد.

صدای ناهنجار ی که گوش ها را کر می کند

کارشناس ارشد علوم اجتماعی درباره تاثیر حرکت این راکبان بر محیط زیست و سلامت زیست محیطی گفت: تقریبا نیمی از منابع تولید آلودگی صوتی در شهر تهران به موتورسیکلت‌ها مربوط است. بر اساس معیار استاندارد جهانی تولید صدای موتور سیکلت ۷۷ دسیبل تعریف شده است حال آنکه در کشور ما میزان این آلایندگی صوتی ۸۳ دسیبل است و متاسفانه موتور سواران ایرانی با دستکاری اگزوز صدای گوشخراش‌تری هم تولید می‌کنند.

رسانه ها باید فرهنگ سازی کنند

قره لویی بیان کرد: هنگامی که موتورسوارها و خودروسوارها با انجام حرکات نمایشی در معابر موجب تخریب اموال عمومی یا آسیب رساندن به محیط زیست می شوند یا حوادثی را رقم می زنند، هزینه ها را برای مدیریت شهری افزایش می دهند که دود آن بر چشم جامعه شهری می رود برای فرهنگ سازی و کاهش این نوع حرکات نمایشی در سطح شهرها،ب مدیریت شهری می تواند با انجام اقداماتی این هیجانات جوانان را جهت بخشیده و از اتفاقات و حوادث احتمالی پیشگیری کند به عنوان مثال شهرداریها می توانند با ایجاد و تجهیز پیست ها ی موتور سواری و حمایت از این بخش، هم هزینه های شهری را کاهش دهند و هم به جذب بیشتر جوانان به این کمپینگ کمک کنند.ضروری است که برای این قشر از جامعه برنامه‌ریزی‌های مناسب صورت گیرد تا شاهد پایین آمدن جرائم از سوی آنها باشیم.

وی با اشاره به اینکه وجود نظارت‌های پلیس راهنمایی و رانندگی و برخورد آنها و استفاده از روش‌های قهری صرفا از طریق جریمه کردن و یا توقیف موتورها چاره کار نیست و نمی تواند باعث آرامش شهری شود گفت: به نظر می‌رسد فرهنگ سازی و آشنایی با فرهنگ موتورسواری اصلی است که بیش از همه جای کار دارد و می‌تواند تاثیر مطلوب‌تری نسبت به نظارت‌های پلیسی داشته باشد همچنین برگزاری کارگاه‌های آموزشی فرهنگ ترافیک به موتور سواران ،تدوین و تهیه برنامه‌های آموزشی و تبلیغات توسط راهنمایی و رانندگی از طریق رسانه‌ها، توجه به فرهنگ شهروندی می تواند امنیت روانی را برای شهروندان به ارمغان بیاورد.

برخورد های قانونی چقدر موثر است؟

سخت‌گیری‌های پلیس در این حوزه جهت حفظ سلامتی و رعایت حقوق شهروندی انجام می گیرد و با چهار تخلف موتورسواران بر اساس قانون و بدون اغماض برخورد می کند(عبور از پیاده‌رو، عبور از چراغ قرمز، حرکت خلاف جهت و عدم استفاده از کلاه ایمنی) در اجرای طرح های انضباط ترافیکی، براساس ماده 20 قانون اخذ جرایم ،موتورهایی که با دستکاری اگزوز تردد می کنند بر اساس مقررات راهنمایی و رانندگی وسیله آنها ۳ تا ۶‌ ماه توقیف می شود ضمن اینکه جریمه نقدی نیز باید پرداخت کنند. تولید دود شدید و میزان آلایندگی بالا نیز همین جریمه‌ها را برای مالک موتورسیکلت در پی دارد اگرچه برای راندن موتور سیکلت داشتن گواهینامه موتور الزامی است اما بسیاری ار جوانان بدون داشتن این مجوز اقدام به موتور سواری می کنند برای پیشگیری از تصادفات ، این افراددر صورت تخلف و توقف توسط پلیس به دادسرای 32 پلیس راهور معرفی شده و جریمه شان با نظر مقام قضایی اعمال می‌شوند.

علاوه بر تخلفات مذکور پلیس راهنمایی و رانندگی نسبت به این موارد نیز تمهیدات و اقدامات قانونی انجام می دهد:

راندن موتوسیکلت در پیاده رو
- انجام حرکات نمایشی و مخاطره آمیز (تک چرخ زدن و رها کردن فرمان)
- استفاده نکردن از کلاه ایمنی
- حمل بار و سرنشین اضافی
- حرکت از لابه لای وسایل نقلیه دیگر
- استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی
- حرکت در عرض خیابان
- حرکت خلاف جهت خیابان
- حرکت در خطوط ویژه

705