به گزارش ایسکانیوز، واقعیت این است که مسئله غلو کردن در مسائل مختلف به یک کار روتین در داستان زندگی ما تبدیل شده است. در تولید علم، در اقتصاد، در پزشکی و... همه روزه شاهد اخباری هستیم که شاید این تصویر را به ذهن متبادر کند که واقعا ما ملتی هستیم که از نظر هوش و بهره هوشی در جایگاهی رفیع به سر می بریم که دیگر کشورها از رسیدن به آن هم عاجزند!

اما تا چه حد اینگونه تصویرسازی های ذهنی می تواند درست باشد، واقعیت ها را بازگو کند و تصویری درست از جایگاه ما نشان دهد.

بدنیست به بخشی از آمارهای منتشر شده در این زمینه توجه کنیم و بدون نگاه های خودبزرگ بینانه و خودخواهانه بیشتر این موضوع را بررسی کنیم.

هوش و ضریب هوشی یا همانIQ ی معروف (Intelligence Quotient) شاخصی است که تا حدودی به سوالات ما پاسخ می دهد و واقعیت‌هایی را برای ما نمایان می کند.

ضریب هوشی یک نسبت است که از تقسیم سن عقلی بر سن تقویمی ضربدر 100 به دست می آید. اگر سن عقلی با سن تقویمی یکسان باشد، ضریب هوشی 100 می شود ولی در بعضی مواقع در بعضی افراد سن عقلی بیشتر می شود که این فرد هوشی بیشتر از سایر افراد دارد.

برای به‌دست آوردن سن عقلی راه های زیادی وجود دارد و معمولا کارشناسان از تست های خاصی استفاده می کنند. به گفته متخصصان کسانی که بهره هوشی شان بین 85 تا 114 است، هوششان در حد متوسط است که افراد باهوش متوسط 70% جمعیت جهان را تشکیل می دهند.

اگر بهره هوشی بین 115 تا 129 باشد به آنها افراد باهوش گفته می شود و اگر بین 130 تا 144 باشد تیزهوش و افرادی که ضریب هوشی بالاتر از 145 دارند جزء افراد نابغه به حساب می آیند. درباره باهوش ترین فرد در تاریخ نظرات متفاوتی وجود دارد ولی اکثر دانشمندان و کارشناسان، (لئوناردو داوینچی) را بزرگ نابغه جهان می دانند.

البته بالاترین ضریب هوشی که تا به امروز ثبت شده 298 است که مربوط به یک نوجوان امریکایی است. ضریب هوشی (گالیله) نیز 180 و ضریب هوشی (بیل گیتس) که موسس و بنیانگذار شرکت نرم افزاری مایکروسافت است را 160 تخمین می زنند.

تا اینجا مفهوم اولیه و در حد فهمی از ضریب هوشی را دریافتید.

حال جالب است بدانید کشور ایران از لحاظ رتبه بندی ضریب هوشی در بین کشورهای جهان، رتبه 57 را دارد که این رتبه در کتاب (ضریب هوشی و ثروت ملل) نوشته پروفسور (ریچارد لین) که در سال 2002 منتشر شده است ثبت شده است.

اگر خود بزرگ‌بینی و غرور کاذب را کنار بگذاریم و نگاهی به نتایج مستند تحقیقات علمی در این زمینه داشته باشیم به آمار جالبی برمیخوریم که شاید خیلی با تصوراتی که سالها در مورد ایرانیان در ذهن داشتیم همخوانی نداشته باشد.

هوش ایرانی ها چقدر است؟

حدود ده سال پیش ریچارد لین، روان شناس و استاد ۸۱ ساله دانشگاه اولستر بریتانیا نتایج تحقیقات خود را در این باره منتشر کرد. وی در مطالعات خود دو متغیر نژاد و هوش را مد نظر قرار داد و به این نتیجه رسید که باهوش ترین مردم جهان با ضریب هوشی ۱۰۵ و بالاتر، مردم کشورهای شرق آسیا (چین، کره شمالی و جنوبی و ژاپن) هستند. پس از این کشورها و در رده میانی کشورهای اروپایی، روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز و مغولستان قرار می‌گیرند که متوسط ضریب هوشی آنها ۹۰ تا صد است. پس از آنها کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا شامل هند، پاکستان، ایران و کشورهای آسیای جنوبی و نیز مردم دو قاره آمریکای شمالی و جنوبی با ضریب هوشی ۸۵ تا ۹۰ قرار می‌گیرند. جایگاه بعدی نیز به کشورهای آفریقایی می‌رسد که ضریب هوشی آنها ۷۰ تا ۸۰ است و پس از آن مردم اقیانوسیه (از جمله استرالیا) و در نهایت کشور آفریقایی بوتسوانا، با داشتن کمترین میزان ضریب هوشی یعنی ضریب هوشی ۶۰ تا ۷۰ در آخرین رده قرار می‌گیرند.

در جدیدترین مطالعه انجام شده در این زمینه آمده است کشور سنگاپور با میانگین ۱۰۸ امتیاز در رتبه اول قرار دارد و در واقع از میانگین جهانی فاصله زیادی گرفته است.

پس از سنگاپور کشور کره جنوبی با ۱۰۶ امتیاز و ژاپن با ۱۰۵ امتیاز در رتبه های دوم و سوم جای گرفته اند.

اما رتبه چهارم به کشور غربی و اروپایی ایتالیا اختصاص دارد که توانست ۱۰۲ امتیاز را از آن خود کند.

پس از ایتالیا، کشورهای ایسلند، مغولستان، سوییس ، اتریش و چین قرار دارند و سطح آی کیو در این کشورها سطح بسیار خوب است چون نزدیک نمره ۱۰۰ قرار دارد.

اما در میان کشورهای عربی عراق با ۸۷ امتیاز در رتبه اول جهان عرب و ۲۱ جهان جای دارد و پس از عراق نام کویت با ۸۶ امتیاز دیده می شود .

ترتیب کشورهای عربی پس از عراق و کویت عبارتند از ، یمن با ۸۵ امتیاز در رتبه سوم، امارات، اردن، عربستان و مغرب با ۸۴ امتیاز در رتبه چهارم عرب و ۲۳ و ۲۴ جهان ، الجزایر، بحرین، لیبی، عمان، سوریه و تونس با ۸۳ امتیاز در رتبه پنجم عربی و ۲۵ جهان قرار دارند.

با وجود شهرت فرهنگی کشورهای مصر و لبنان در جهان عرب، لبنان در رتبه بندی جدید با کسب ۸۲ امتیاز و مصر با ۸۱ امتیاز رتبه های نزدیک به آخر در جهان عرب را به خود اختصاص داده اند ولی شرایط این دو کشور در مقایسه با قطر با ۷۸ امتیاز و سودان با ۷۱ امتیاز که آخرین کشور عربی در این فهرست است اندکی مناسب تر است.

در این رتبه بندی ضریب هوشی شهروندان چندان به تمدن و اقتصاد کشور ارتباط ندارد زیرا در فهرست مشخص شده مغولستان رتبه ششم جهان را دارد اما آمریکا با ۹۸ امتیاز رتبه ای پایین تر از سطح بسیار خوب ( با نمره ۱۰۰) را به خود اختصاص داد.

آمریکا در رتبه بندی جدید با اسپانیا و فرانسه هم امتیاز است اما انگلیس ۱۰۰ امتیاز را از آن خود کرده است و روسیه نیز ۹۷ امتیازی است.

جالب است بدانید ایران نیز بر خلاف برخی ادعا ها با کسب ۸۴ امتیاز در رتبه ۲۳ جهان است و ما مردمی در حد متوسط از نظر هوشی هستیم که نمی توانیم این واقعیت را کتمان کنیم و از آن دوری جوییم.

ضریب هوشی متوسط یعنی تلاش بیشتر:

با تمام این تفاسیر باز هم خیلی وقتها می شنویم که ما ایرانیها دارای هوش بالایی نسبت به سایر جهانیان هستیم اما امکانات سخت افزاری و نرم افزاری کافی و پول و سرمایه در اختیار نداریم تا دست به کارهای بزرگ بزنیم.

واقعا در رسیدن به تحول و پیشرفت نمی توان منکر امکانات و حمایتهای مالی و سخت افزاری و نرم افزاری شد اما این تمام مسئله نیست که بخواهد بهانه ای باشد برای پیشرفت. سالهاست که نقشه جامع علمی کشور توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی با همکاری مجلس شورای اسلامی، معاونت علمی ریاست جمهوری و سه وزارتخانه تعریف شده است اما دریغ از عمل به همین سند در عرصه های مختلف.

اگر بخواهیم به طور مصداقی بحث کنیم سوالی را می توان مطرح کرد و آن اینست که با وجود تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری و دولتهای مختلف در دستیابی به پیشرفتهای علمی و کار و همت بیشتر چرا هوش برتر ما به دادمان نرسیده و نتوانسته ایم مثلا یک سوپرنرم افزار یا سوپرسخت افزار با برندی ایرانی به جهان معرفی کنیم؟

آیا مثلا نوشتن یک نرم افزار کاربردی مثل ویندوز یا اندروید یا آی او اس چقدر امکانات سخت افزاری و نرم افزاری می خواهد که در کشور ما موجود نیست؟

البته شاید عده ای در پاسخ بگویند که پژوهشگران خارجی از همه لحاظ دارای ساپورتهای مادی و معنوی هستند ولی ما در ایران این حمایتها را نداریم که به زعم من اگر چه این حرف می تواند تا حدودی درست باشد اما تمام قضیه برای نرسیدن به هدف های پیش رو نیست.

فقط به نمونه ای از بحث حیطه نرم افزار اشاره می کنم تا موضوع بیشتر روشن شود.

در زمانی شاهد مسدود کردن تلگرام در بستر شبکه های اجتماعی با مخاطب چهل میلیونی آن در ایران بودیم و بلافاصله با هزینه ای چند میلیاردی و اعطای تسهیلات فراوان به چند شبکه اجتماعی داخلی دیگر باعث بوجود آمدن نسخه هایی مشابه تلگرام شدیم اما چرا موفق نبودیم؟ واقعا چرا باید پیام رسان سروش در ابتدای راه اندازی با تبلیغاتی بسیار وسیع، مخاطبانش از 13 میلیون نفر به 3 میلیون برسد؟ البته این مهم در مورد سایر شبکه های اجتماعی ایرانی نیز کمابیش مشابه بود. این همان نکته ضریب هوشی است که اصلا چرا ما در ابتدا نباید ابداع کننده این تفکر، یعنی شبکه های اجتماعی باشیم و به جای کشوری دیگر، ما معرفی کننده این شبکه ها باشیم. تا دیگران از ما تقلید کنند نه اینکه ما با کپی برداری غلط تجربه های ناکام گذشته خود را بارها و بارها تکرار نماییم.

فکر می کنم یکی از شاخصه های ضریب هوشی بالا در کشورها را می توان در برندسازی دانست. اگر نگاهی به برندهای معروف جهان در صنعت الکترونیک مثل سونی، سامسونگ، بوش، توشیبا و ... و یا در صنعت خودرو مثل بنز، تویوتا، رنو، هیوندایی و ... ویا در مارکهای ورزشی مثل نایک و آدیداس و حتی در صنعت نوشیدنی ها مثل کوکاکولا بیندازیم می بینیم که اکثرا از کشورهای سردرآورده اند که در میان آمارها مردمی با ضریب هوشی بالا دارند.

البته فقط تولیدات بالا یا مارکهای تجاری که ذکر شد را نمی توان نشان از ضریب هوشی بالای مردم آن کشورها دانست بلکه مثلا در پزشکی یا تولید دارو و یا ادوات کشاورزی و دهها شاخصه دیگر هم برندهایی وجود دارد که چون تخصصی تر است شاید خیلی به چشم مردم نیاید اما نبود آنها زندگی مردم جهان را به مخاطره اندازد.

حتی در مباحث فرهنگی و اجتماعی هم ضریب هوشی حرف اول را می زند و این را می توان در رعایت حق تقدم، احترام به حقوق شهروندی، میزان بزه، دزدی و فساد طبقاتی و ... در جوامع مختلف محک زد و متوجه شد که اتفاقا در جوامعی که از ضریب هوشی بالایی برخوردارند شاخصه های اجتماعی بالاتری را نیز یدک می کشد و دارای پرونده های بسیار کمتری در دادگاه‌های خود هستند. البته این مسئله جدای از بحث صنعتی شدن در برخی کشورها با شروع انقلاب صنعتی و ایجاد مشکلات آن است که آن نیز بحث خود را می طلبد.

با تمام این تفاسیر ایران بعنوان کشوری غنی از فرهنگ اگر چه در جایگاه متوسط ضریب هوشی قرار دارد اما دارای پتانسیلهای بسیاری است که می تواند خلاء ذکر شده را پرکند و در اکثر موارد تلاش و کوشش از ضریب هوشی مهم‌تر است؛ بنابراین نمی شود و نباید به بهانه های مختلف از زیر بار مسئولیت شانه خالی کرد.

در این راه باید به دنبال خلق محصولی بود که جهانیان را محتاج کشور کند نه اینکه باری بر بارهای کشور بیفزاید و این میسر نمی‌شود مگر اینکه از تقلید و مونتاژ دست برداریم و برندهایی جدید با پلت فرم ایران اما قابل عرضه به جهان را معرفی کنیم.

از سوی دیگر هم‌اکنون مشخص شده است مهم‌ترین عامل برای بالاتربودن هوش یک ملت، میزان و نحوه و کیفیت آموزش، محیط مناسب، استانداردهای سلامت تن و روان و در نهایت تلاش و کوشش فرد است که می‌تواند به رشد مغزی بیشتر در فرد کمک کند.

انسان‌ها همه با هم برابرند و هیچ قوم و نژادی نمی‌تواند مدعی برتری نژادی و ملی بر اقوام دیگر باشد. آنچه افراد بشر را از نظر هوش متفاوت می‌کند علاوه بر آموزش و شرایط محیطی مناسب و سالم‌بودن، تلاش خود فرد است. حال اگر در هر قوم و ملتی یک گروه کوچک از جامعه به ‌عنوان نابغه، قابل رده‌بندی باشند، به هیچ عنوان نمی‌توان با پررنگ‌کردن آن گروه کوچک، مدعی برتری نژادی و قومی و ملی آن ملت شد و آن را به رخ دیگران کشید و به تبلیغات بیهوده دست زد.

ایران با این کشورها در یک ردیف سطح هوشی قرار دارد:

افغانستان،باهاماس،بلیز،کلمبیا،ایران،اردن،جزایرمارشال،میکرونزی،مراکش،نیجریه،پاکستان،پاناما،پاراگوئه،عربستان،جزایرسلیمان،اوگاندا،

امارات،وانواتو،ونزوئلا

سید امیر رضا حسینی نژاد