به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ تحقیق و توسعه (R&D) تحقیقات پایه، کاربردی و توسعه تجربی محسوب می‌شود که به دلیل اهمیت بسزایی که دارد، سرمایه‌گذاری در آن جایگاه اصلی را در هزینه‌های جهانی به خود اختصاص داده است. دولت‌ها تحقیق و توسعه را به‌عنوان سرمایه‌گذاری حیاتی برای پیشرفت، رقابت بین‌المللی و منافع عمومی یک کشور می‌شناسند. در نتیجه، شدت تحقیق و توسعه - درصدی از تولید ناخالص داخلی که روی تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌شود - به شدت در محافل بین‌المللی مورد بحث قرار می‌گیرد، زیرا تصویر وسیعی از قدرت اقتصادی و رشد آینده یک کشور ارائه می‌دهد.
گزارش اخیر منتشر شده توسط انجمن بین‌المللی ناشران علمی، فنی و پزشکی، یک انجمن تجاری بین‌المللی که به نفع ناشران علمی، فنی، پزشکی و حرفه‌ای سازماندهی و اجرا می‌شود، اطلاعات و پیش‌بینی‌های دقیقی را در مورد تحقیق و توسعه جهانی ارائه می‌کند که در ادامه آنها را در قالب پنج روند جهانی که جامعه علمی باید به آنها توجه داشته باشد، معرفی می‌کنیم:
سرمایه‌گذاری جهانی در بخش تحقیق و توسعه به رشد خود ادامه خواهد داد
در سطح جهانی، هزینه‌های تحقیق و توسعه رشد ثابتی را نشان داده است. سرمایه‌گذاری بخش تحقیق و توسعه از ۵۲۲ میلیارد دلار در سال ۱۹۹۶ به ۱/۳ تریلیون دلار در سال ۲۰۰۹ افزایش یافت. گزارش انجمن بین‌المللی ناشران علمی، فنی و پزشکی بیان می‌کند که هزینه تحقیق و توسعه در سال ۲۰۱۴ حدود ۱/۶ تریلیون دلار بوده است. جای تعجب نیست که سه منطقه اقتصادی بزرگ شامل آمریکای شمالی، اتحادیه اروپا و آسیا مسئول ۹۲ درصد از هزینه‌های جهانی تحقیق و توسعه هستند.
به طور کلی، متوسط نسبت تولید ناخالص داخلی ملی که برای تحقیق و توسعه هزینه می‌شود در سال ۲۰۱۰ حدود ۱/۷ درصد بود و با توجه به تأکیدی که کشورها بر گسترش دانش و نوآوری دارند، این تغییر جهت سرمایه‌گذاری بیشتر در تحقیق و توسعه ادامه دارد.
کشورهای در حال توسعه برای افزایش هزینه‌های تحقیق و توسعه
رکود اقتصادی بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ تأثیر قابل توجهی بر هزینه‌های تحقیق و توسعه جهانی داشت. طبق گزارش سال ۲۰۱۴، رشد سالانه کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) برای سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ فقط نصف سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۸ بود. با این حال، رکود بیش از کشورهای در حال توسعه مانند چین، هند و برزیل بر کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا و اتحادیه اروپا تأثیر گذاشت. بنابراین، این اقتصادهای نوظهور می‌توانند از نظر هزینه‌های تحقیق و توسعه خود در مقایسه با سایر نقاط جهان افزایش بیشتری داشته باشند. هزینه تحقیق و توسعه در این کشورها در سال ۲۰۱۵ به شرح زیر بود:
عربستان سعودی چهار دهم درصد
هند هشت دهم درصد
کانادا ۲ درصد
سوئد ۳/۷ درصد
برزیل ۱/۵ درصد
با این اوصاف چین یکی از بازیگران اصلی در هزینه‌های تحقیق و توسعه در سال‌های آینده باشد.
چین به عنوان نیروی علمی جهانی ظاهر می‌شود
گزارش انجمن بین‌المللی ناشران علمی، فنی و پزشکی نشان می‌دهد که چین رهبر جهانی در حال ظهور از نظر هزینه‌های تحقیق و توسعه است و در سال‌های آینده سنگر علم و تحقیق خواهد بود. در این گزارش آمده است: برای اولین بار از زمان جنگ جهانی دوم، رهبری آمریکا در حال به چالش کشیدن چین است، زیرا هزینه‌های تحقیقاتی چین در اوایل دهه ۲۰۲۰ از آمریکا بیشتر شد.
شاخص‌های رشد چین و پیشرفت آینده عبارتند از:
- سرمایه‌گذاری‌های رو به رشد تحقیق و توسعه؛ در حالی که تولید ناخالص داخلی چین به سرعت در حال رشد است، سرمایه‌گذاری آن در تحقیق و توسعه نیز افزایش می‌یابد. کاهش در سهم تحقیق و توسعه جهانی، از جمله آمریکا (از ۳۷ درصد به ۳۰ درصد) و اتحادیه اروپا (از ۲۶ درصد به ۲۲ درصد) وجود دارد، در حالی که هزینه‌های چین از ۶ دهم درصد در سال ۱۹۹۶ به ۱/۷ درصد در سال ۲۰۱۶ از تولید ناخالص داخلی افزایش یافته است. چین قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ تا ۲/۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را با اولویت انرژی، منابع آب و حفاظت از محیط زیست سرمایه‌گذاری کند.
- رشد صنایع مبتنی بر دانش و فناوری (KTI)؛ در سرتاسر جهان، اهمیتی که به اقتصادهای دانش‌بردار داده شده است، افزایش یافته است. شایان ذکر است، صنایع KTI چین بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ بیش از پنج برابر شده است. در نتیجه، سهم جهانی تحقیق و توسعه چین از هشت درصد به ۲۴ درصد در سال ۲۰۱۲ افزایش یافته است.
- بهبود خروجی تحقیقات؛ چین یکی از کشورهایی است که سریع‌ترین رشد را در تعداد محققان دارد و این تعداد بین سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۸ سه برابر شده است. در این شرایط است که چین در سال ۲۰۲۰ از نظر تولید تحقیقات از آمریکا پیشی گرفت. علاوه بر این، کیفیت تحقیقات چینی نیز در حال بهبود است. بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۱۴ نسبت مقالات چینی در میان مقالات پراستناد بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲ حدود ۶ برابر شد.
دانشگاه و صنعت هر دو بودجه تحقیق و توسعه را تامین خواهند کرد
در حالی که هزینه‌های تحقیق و توسعه عمدتاً توسط صنعت تأمین می‌شود، دانشگاه نیز در تأمین مالی نقش اساسی دارد، زیرا مقالات تحقیقاتی از نویسندگان دانشگاهی منشا می‌گیرند. این صنعت حدود ۶۶ درصد از هزینه‌های تحقیق و توسعه را در آمریکا، ۵۴ درصد در اتحادیه اروپا (از ۴۵ درصد در بریتانیا تا ۷۰ درصد در آلمان) و بین ۶۰ درصد تا ۶۴ درصد در چین، سنگاپور و تایوان تامین می‌کند.
از سوی دیگر، در آمریکا دانشگاه ۷۰ درصد از هزینه‌های تحقیق و توسعه را متحمل می‌شود و حدود ۱۸ درصد از تحقیقات پایه را تامین می‌کند. دیدگاه جالب دیگری که این گزارش ارائه می‌دهد این است که در آمریکا، علوم زیستی حدود ۶۰ درصد بودجه دریافت می‌کند در حالی که تحقیقات پزشکی فقط ۵۵ درصد دریافت می‌کند.
گسترش جهانی جامعه محققان ادامه یابد
دستیابی به مجموعه‌ای از ارقام برای تعداد محققان در سراسر جهان دشوار است، زیرا هر کشور روش متفاوتی را برای ثبت تعداد محققان در کشور خود دنبال می‌کند. بنابراین گزارش‌های مختلف ارقام متفاوتی را ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، گزارش آماری کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه نشان می‌دهد که تعداد محققان در این کشورها از ۴/۲ میلیون در سال ۲۰۰۷ به ۸/۴ میلیون در سال ۲۰۱۱ افزایش یافته است، در حالی که داده‌های یونسکو ۷/۲ میلیون محقق را در سال ۲۰۰۷ گزارش می‌دهد که از ۵/۷ میلیون محقق در سال ۲۰۰۲ افزایش قابل توجهی را نشان می‌دهد. و گزارش‌های دیگر نشان دهنده رشد مداوم تعداد محققان در سطح جهان به میزان حدود چهار تا پنج درصد در سال است. جالب توجه است که اقتصادهای نوظهور مانند کشورهای آسیایی شاهد رشد سالانه بیشتر در حدود هشت تا ۱۲ درصد هستند در حالی که نرخ رشد محققان در کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا و اتحادیه اروپا کمتر از یک درصد است.
به طور کلی، گزارش انجمن بین‌المللی ناشران علمی، فنی و پزشکی نشان می‌دهد که بخش‌های علمی و تحقیقاتی در سال‌های آینده با حمایت دانشگاه و صنعت به گسترش و رشد خود ادامه خواهند داد. علاوه بر این، تحقیق و توسعه احتمالاً در سال‌های آتی در همه کشورهای جهان، به ویژه در اقتصادهای نوظهور مانند چین و برزیل، اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد. بنابراین، در عصری که با گسترش داده‌ها و دانش مشخص می‌شود، تحقیق و توسعه پیشرو پیشرفت جهانی خواهد بود.
انتهای پیام/
نظر شما