به گزارش خبرنگار اقتصادی ایسکانیوز، حدود یک ماه قبل از آنکه بودجه دولت سیزدهم وارد مجلس شود، رویکرد دولت نسبت به درآمدهای مالیاتی اعلام شده بود. از همان زمان مشخص شد که دولت قصد دارد پایه‌های مالیاتی را تغییر دهد تا بخشی از درآمدهای خود را با اتکا به این بخش، رقم بزند.

برخی کارشناسان معتقدند که شرایط سخت دولت برای فروش نفت و تداوم برخی تحریم‌ها، رئیس دولت را به این سمت کشانده است. دلیل آن هرچه که باشد، اتفاق مبارکی است چرا که بخش زیادی از درآمدهای مالیاتی که دولت‌ها می‌توانند هر سال به دست آورند، در فرارهای مالیاتی از دست می‌رود. ذکر این نکته هم ضروری است که رقمی در حدود ۱۳۵ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی در سیستم اقتصادی وجود دارد که با احیای آن، بخشی از کسری بودجه احتمالی دولت‌ها قابل حل است.

اما بودجه ۱۴۰۱ که به مجلس رسید، صحبت از یک رشد ۶۲ درصدی در درآمدهای مالیاتی بود. دولت سیزدهم تصمیم گرفت درآمدهای مالیاتی خود را از رقم ۳۲۵ هزار میلیارد تومان بودجه سال قبل به ۵۲۷ هزار میلیارد تومان برساند. نکته مهم اینجاست که با وجود مبارک بودن تکیه دولت به درآمدهای مالیاتی، اصلا چنین کاری امکان‌پذیر است؟

رشد درآمدهای مالیاتی در ۱۴۰۱ بالاست

وحید عزیزی کارشناس اقتصادی و مالیات در این رابطه به خبرنگار اقتصادی ایسکانیوز گفت: افزایش درآمدهای مالیاتی در بودجه ۱۴۰۱ بالاست و با توجه به اینکه بحث جدیدی هم برای رشد پایه‌های مالیاتی تعریف نشده، قدری بالاست. البته چند تغییر در بخش مالیات از جمله عدم معافیت سود سپرده بانکی شرکت‌ها و اشخاص حقوقی صورت گرفته است.

وی تاکید کرد: در عین حال، مالیات بر درآمد شرکت‌ها و ارزش افزوده هم بیشتر شده که به دلیل رشد تورم است. سامانه مودیان هم که زیرساخت اطلاعاتی اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده است، تسریع خواهد شد. در عین حال حذف ارز ۴۲۰۰ و افزایش احتمالی کالاهای وارداتی هم مطرح است. شاید دولت روی این مسائل حساب باز کرده است.

عزیزی گفت: البته رئیس سازمان مالیاتی اینطور گفته که بخش زیادی از این رقم قرار است از احیای بخشی از فرار مالیاتی صورت گیرد. این مساله کاملا به این بستگی دارد که مالیات اولویت چندم دولت است. اگر اولویت اول باشد، تغییرات لازم اتفاق می‌افتد. اما اگر قرار است مثل سال‌های قبل باشد، قطعا محقق نشده و باعث کسری بودجه می‌شود.

رشد مالیات از محل حذف ارز ۴۲۰۰؟

اما برخی کارشناسان معتقدند که امکان رشد درآمدهای مالیاتی از محل افزایش احتمالی قیمت‌ها به واسطه حذف ارز ۴۲۰۰ وجود ندارد چون بخش اعلام شده در بودجه مربوط به مالیات‌های مستقیم است.

مرتضی اکبریان کارشناس امور مالیاتی در همین رابطه به خبرنگار اقتصادی ایسکانیوز، گفت: این بخش یک سرفصل جداگانه است. مساله رشد درآمدهای مالیاتی مربوط به این افزایش قیمت نیست چون در ردیف به صورت مشخص عنوان شده و این مالیات کاملا به صورت مستقیم است.

وی تاکید کرد: البته برخی تغییرات در یک سال گذشته در سیستم بانکی انجام شده که می‌تواند منجر به رشد درآمدهای مالیاتی شود. مثلا برخی از مراودات تجاری انجام شده با چک، در سامانه ثبت می‌شود. اما این مساله در ۱۴۰۰ اجباری شد که در سال قبل از آن برخی دسته چک‌های قدیمی گرفتند و از آن استفاده می‌کنند که در سامانه ثبت نمی‌شود. به نظر می‌رسد بتوان جلوی آن را گرفت و اگر دولت بخواهد آن را رصد کنند امکان آن وجود دارد. با این حال، این بخش رقم بزرگی نیست چون برخی هنوز از دسته چک‌های قدیمی استفاده می‌کنند و در عین حال برخی هم معاملات خود را از ریال خارج کرده‌اند. به همین خاطر است که معتقدم این رشد ۶۲ درصدی درآمدهای مالیاتی بالاست.

به بنگاه‌ها فشار نیاوریم

این کارشناس امور مالیاتی عنوان کرد: سال قبل رونق اقتصادی نبود، کرونا به واحدهای اقتصادی فشار آورد و مسائل دیگری مثل انتخابات و افزایش نرخ ارز را هم شاهد بودیم. این رقم قدری بزرگ است و فشار خود را روی بنگاه‌های اقتصادی وارد می‌کند.

به گفته وی ۲ درصد مالیات از شرکت‌ها تحت عنوان مالیات تکلیفی قید شده که قبلا حذف شده بود. در عین حال، مالیات بر خانه یا خودروهای لوکس هم اضافه شده که ممکن است بخشی از این درآمدها را بیشتر کند. اما باید امیدوار بود که فشار آن روی بنگاه‌های اقتصادی وارد نشود.

 به گزارش ایسکانیوز، آنطور که پیداست قدم اول در احیای فرارمالیاتی و اتکا به درآمدهای مالیاتی برداشته شده است. با این حال، اگر دولت قصد داشته باشد به وعده خود در رشد اقتصادی دست یابد، باید این نکته را هم در نظر بگیرد که این رشد پایه مالیاتی به فشار روی بنگاه‌های اقتصادی منجر نشود.