فریبرز ناطق الهی کارشناس حوزه مدیریت بحران در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز در پاسخ به این سوال که درصورت وقوع ترسالی در سال جاری و امکان وقوع سیل مدیریت بحران باید به چه شکل باشد، گفت: نقشه‌ها ممکن است کمی عقب یا جلو بیفتند اما بر اساس آنچه که در نقشه‌های هواشناسی داخلی و خارجی دیده می‌شود که عموماً هم درست هستند، پهنای ما وارد ترسالی شده است؛ احتمال بسیار زیاد آخر پاییز و اول زمستان پربارشی خواهیم داشت.
اهمیت جمع‌آوری اطلاعات هواشناسی و لایروبی مسیل‌ها
ناطقی الهی درخصوص اقدامات لازم برای مدیریت بحران در حوزه سیل توضیح داد: یکی از اقدامات لازم جمع‌آوری اطلاعات هواشناسی است تا بدانیم که در کدام مناطق احتمال وقوع سیل بیشتر است. علاوه بر این مسیل‌ها هم باید لایروبی شوند. مسیرهایی که در صورت بارش و سیل قرار است آب از آنها عبور کند، باید تمیز و مشکلات آنها برطرف شوند. این اقدام در کشور ما به دلیل توجه نداشتن در ساخت و سازها بسیار سخت است.
وی با بیان اینکه بسیاری از ساخت و سازها به صورت قانونی یا غیرقانونی در مسیرهای بارش و سیل قرار گرفته‌اند، عنوان کرد: این ساخت و سازها در معرض سیل قرار گرفته و خودشان عامل مشکل‌ساز می‌شوند، زیرا نخاله‌های ساختمانی در ورودی پل‌ها جمع می‌شوند و آب زیادی وارد شهرها و جاده‌ها خواهد شد.
کارشناس حوزه مدیریت بحران با اشاره به اهمیت ایجاد سیستم هشدار، بیان کرد: باید سیستم‌های هشداری در شهر و روستاها ایجاد شوند تا در صورت صدور هشدار، افراد بتوانند سریعاً به ارتفاعات بالاتر بروند و در معرض سیل قرار نگیرند. این سیستم هشدار می‌تواند از طریق مساجد، مدرسه‌ها مراکز بزرگ خرید یا سایر وسایل ارتباطی مناسب صورت گیرد.
وی ادامه داد: در ۳۰ سال گذشته بارها این مسائل رخ داده است و باعث شده بسیاری از جاده‌ها و ریل‌ها از بین بروند و شهرها با مشکلات زیادی روبرو شوند. بنابراین، اقداماتی مانند تمیز کردن مسیرهای سیل و ایجاد سیستم هشدار برای مردم بسیار ضروری است.
ایجاد کمپ‌های امدادونجات و اورژانس پزشکی
استاد دانشگاه گفت: با توجه به اطلاعاتی که در دست داریم و بر اساس نقشه‌ها، می‌توانیم برنامه‌هایی را برای کنترل سیل در نظر بگیریم. یکی از راه‌های موثر برای مقابله با سیل، ایجاد کمپ‌های امداد ونجات و اورژانس پزشکی در مناطق امن است. این کمپ‌ها باید در حوالی مناطقی که اوج بارش‌ها صورت می‌گیرد، ایجاد شوند. همچنین باید این کمپ‌ها برای مدت حداقل ۲ ماه آماده باشند تا در صورت بروز سیل، به مردم کمک و خدمات درمانی را فراهم کنند.
آموزش‌های همگانی
وی با اشاره به اینکه آموزش‌های همگانی پس از لایروبی باید در دستور کار قرار گیرد، افزود: ما باید از شهریور و پاییز این آموزش‌ها را به مردم ارائه دهیم تا در صورت صدور هشدار سیل، بدانند که چگونه خود را به ارتفاعات بالا برسانند و آمادگی لازم را داشته باشند. باید اسناد و مدارک مهم را در ساکی آماده کنند.
کارشناس حوزه مدیریت بحران معتقد است، هشدارها به موقع دست مردم نمی‌رسد. وی در این خصوص اظهار کرد: تجربه‌های گذشته نشان داده در سال‌هایی که هشدار به موقع به دست مردم نرسیده، خسارت‌های بسیار شدیدی ایجاد شده است. در بسیاری از این شهرها و مناطق، تعداد زیادی مسجد و مدرسه وجود دارد که می‌توانیم از آنها در صورت وقوع سیل استفاده کنیم. یکی از مسائل عمده‌ای که رخ می‌دهد، این است که هشدارها به موقع دست مردم نمی‌رسد و تا حدی تعلل از سازمان‌های هواشناسی و ستادهای مدیریت بحران وجود دارد؛ این امر ممکن است باعث ایجاد وحشت عمومی شود.
وی ادامه داد: تجربه نشان داده است که در صورت اقدام نکردن به موقع، مصیبت‌های جدی ایجاد و مردم با مشکلات بزرگی روبرو می‌شوند. بنابراین، ما باید هرچه سریعتر پس از دریافت اطلاعات از نقشه‌ها، با استفاده از خودروهایی که در مسیر سیل یا مسیر شهرهاحرکت می‌کنند، از طریق بلندگوهایی که از قبل آماده کرده‌ایم، هشدارها را در مساجد، مدارس، اماکن عمومی و مراکز خرید بزرگ اعلام و پخش کنیم تا مردم قبل از ورود آب به منازل خود، از وجود خطر مطلع شوند. مطالعات بین‌المللی نشان داده است اگر مردم از قبل مطلع باشند خودشان چاره را پیدا می‌کنند.
کارشناس حوزه مدیریت بحران در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان آبهای ناشی از سیل را کنترل کرد، گفت:این کار نیازمند برنامه‌ریزی میان مدت و طولانی مدت است. در حال حاضر ما هیچ برنامه‌ای برای این منظور نداریم اما در بعضی نقاط کشور، به عنوان مثال در بوشهر، خوزستان و فارس، برخی از برنامه‌های آبخیزداری و آبخوانداری به صورت موردی انجام شده است.
استاد دانشگاه با بیان اینکه برای کنترل آبهای روانی که ممکن است در آینده مناطق مختلف کشور را تحت تأثیر قرار دهند، باید برنامه‌ریزی کرد، عنوان کرد: باید مسیرهای انحرافی مناسبی ایجاد کرد تا آب وارد شهر نشود و به وسیله این مسیرها به سمت مناطق منحرف شود. همچنین باید قسمت‌هایی از دشت را که از قبل طراحی شده‌اند، مانند حوضچه‌ها یا دریاچه‌های کوچک، برای جمع‌آوری آب و استفاده در مصارف کشاورزی استفاده کنیم. به عنوان مثال، اجرای چنین برنامه‌ای به برنامه‌ای پنج تا ۱۰ ساله نیاز داریم. باید تمامی مناطقی که در معرض خطر سیل و آبگرفتگی قرار دارند، شناسایی شوند و برنامه‌ریزی مناسبی برای کنترل آبها انجام شود.
کاهش بودجه‌ها هلال احمر و اورژانس
ناطق الهی در پاسخ به این سوال که برای کنترل سیل زیرساخت‌ها در کشور چه مقدار تغییر کرده است، گفت: زیرساخت‌ها هیچ تغییری نکرده، شاید حساسیت‌ها کمتر شده است چون سال گذشته انتظار آبهای سنگین را داشتیم اما امسال به همین بسنده شده که پاییز و زمستان پرآبی است. فعالیت‌های دقیقی در خصوص آن انجام نشده. تا جایی که من اطلاع دارم هلال احمر همیشه برنامه‌ای کلی و عمومی دارد ولی آیا برای شرایط حاد امسال هم برنامه‌ریزی کرده است؟ تقریباً می‌دانم که کار ویژه‌ای انجام نشده است.
این کارشناس حوزه مدیریت بحران تاکید کرد، مشکلی که نباید به سادگی از آن گذشت کاهش بودجه‌ها و زیاد شدن سوانح در کشور است. وی در این خصوص توضیح داد: دلیل افزایش سوانح ناشی از سیل، افزایش حاشیه‌نشینی است. افزایش تراکم در یک منطقه احتمال سوانح را بیشتر می‌کند. ساخت‌و سازهای غیرقانونی در حریم رودخانه‌ها بیشتر شده و مردم به دلیل ارزان‌تر بودن خانه مجبور به زندگی در این مناطق هستند. از طرفی نهادهای مسئول در حوزه پیشگیری از آسیب در سوانح مانند هلال احمر و اورژانس بودجه‌های محدودی دارند. مجموع این‌ها باعث شده سیستم مدیریت بحران کشور هم عملکرد لازم را نداشته باشد.
وی درپایان گفت: ایران پهنه خشکی است و باید مدیریت منابع آبی به صورت جدی مد نظر دولتمردان باشد و بهبود نظام مدیریت سیل برای زمان‌های پر باران و سیل حتما لحاظ شود.
کارآموز خبرنگاری: علی زیدآبادی
انتهای پیام /
نظر شما