به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ چین سعی دارد که با اولویت قرار دادن اتکای خود در حوزه‌هایی چون هوش مصنوعی و ساخت تراشه، برتری فناوری جهانی را از آمریکا سلب کند.

براساس گزارش‌های کار دولت چین، این کشور تاکنون توانسته است در حوزه‌های کلیدی بازار را از قبضه آمریکا درآورد و برای تداوم این برتری، در سال 2024 نیز سیاستی را دنبال می‌کند تا بتواند هزینه‌های تحقیقات علمی و فناوری را 10 درصد افزایش دهد و به 370/8 میلیارد یوان (51/5 میلیارد دلار) برساند. تفکر شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، علاوه بر موارد بالا، این است که به شرکت‌ها نقشی محوری در پیشروی فناوری اعطا کند.

چین تاکنون تحت نظارت شی، در حوزه‌های استراتژیک حساس مانند تولید نیمه‌هادی و محاسبات کوانتومی پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. معاونان او رویکردی به اصطلاح «کل ملت» را برای پیشبرد پیشرفت‌های فناوری آغاز کرده‌اند که در آن از تمام منابع کشور استفاده می‌کنند تا بتوانند محدودیت‌هایی که آمریکا در زمینه فناوری برای آنها اعمال کرده است را بشکنند. در همین راستا هم دولت این کشور در کل سال گذشته 3/3 تریلیون یوان را برای تحقیقات اساسی هزینه کرده که حدود 2/6 درصد از تولید ناخالص داخلی است.

در همین راستا، لی چیانگ، نخست وزیر چین، در گزارشی که به قانونگذاران ارائه کرد، گفت: ما از نقاط قوت سیستم جدید برای بسیج منابع در سرتاسر کشور و در جهت افزایش ظرفیت چین در نوآوری کشور استفاده خواهیم کرد. همچنین قدرت علمی و فناوری استراتژیک کشورمان و منابع نوآوری غیردولتی را برای دستیابی به موفقیت در فناوری‌های اصلی در زمینه‌های کلیدی و افزایش تحقیقات در مورد فناوری‌های هنجارشکن (disruptive) و مرزی (frontier) افزایش خواهیم داد.

بیشتر بخوانید:

هند چگونه چین و آمریکا را در ماراتن علمی پشت سر می‌گذارد؟

با وجودی که دولت چین سال‌هاست که چنین روندی را در زمینه توسعه فناوری در پیش گرفته است، ناظران معتقدند که اعلامیه اخیر تاکید بیشتری بر حوزه‌های کلیدی مانند فناوری‌های پیشرفته و انرژی‌های جدید از جمله اکوسیستم خودروهای الکتریکی نسبت به قبل را نشان می‌دهد. این اعلامیه بر پرورش استعدادها تاکید بیشتری داشت تا به آنچه «نیروهای مولد جدید» از جمله علم پیشرفته نامیده می‌شود، دامن بزند.

جالب است بدانید که در گزارش کاری لی 26 بار کلمه «فناوری» آمده است که بالاترین میزان از سال 2015 به شمار می‌رود و نشان دهنده تمرکز کامل و اساسی این کشور روی این مقوله است.

چالش‌ها

چین در سال جاری باید با چالش‌های زیادی روبه‌رو شود، از جمله نحوه مقابله با کمپین آمریکا برای متوقف کردن پیشرفت خود در فناوری‌هایی مانند تراشه‌ها و هوش مصنوعی که برای آینده این کشور حیاتی هستند. صنعت نیمه‌هادی چین با بادهای مخالف فزاینده ای در حال تلاطم است، زیرا سازندگان تراشه‌های محلی برای به دست آوردن تجهیزات مورد نیاز برای بالا رفتن از نردبان فناوری تلاش می‌کنند، ولی از توسعه دهندگان تراشه‌های پیشرفته مانند ان‌ویدیا -که به استانداردی برای آموزش و میزبانی پلتفرم‌های هوش مصنوعی مولد مانند ChatGPT تبدیل شده اند، عقب مانده اند.

چن یگوانگ، نماینده کنگره ملی خلق و استاد علوم زیستی در دانشگاه تسینگ‌هوا، در این زمینه می‌گوید: تحریم‌ آمریکا حاکی از تلاش هماهنگ برخی از کشورهای خارجی برای مهار چین است. وقتی برخی کشورها شما را قدرتمند می‌بینند، دیگر از شما حمایت نمی‌کنند و درصدد سرکوب شما برمی آیند. به همین دلیل است که چین به خودکفایی فناوری نیاز دارد. در این مسیر باید مطمئن شویم که به خوبی به این مساله دست پیدا می‌کنیم، به ویژه در زمینه‌هایی مانند تحقیقات پایه.

حمایت از بومی‌ها

یکی از اقدامات چین برای طی کردن مسیر موفقیت، حمایت از تلاش قهرمان‌های محلی مانند شرکت فناوری هواوی است که سال گذشته با طراحی و ساخت تراشه ای پیشرفته تر از آنچه واشنگتن تصور می‌کرد، کل جهان از جمله آمریکا را شگفت‌زده کرده است. دولت چین قصد دارد از ظهور رهبران فناوری داخلی مانند SMIC از طریق کامپیوتر و سیاست‌های خود حمایت کند. شرکت بین‌المللی ساخت نیمه‌رسانا یا SMIC یک شرکت ریخته‌گری نیمه‌رسانا است که در شانگهای چین قرار دارد. این شرکت مدار مجتمع خدمات تولید یکپارچه 350 نانومتری را طی فرایندی به فناوری 28 نانومتری است. واحدهای تولید SMIC در سراسر سرزمین اصلی چین است و ادارات آن در آمریکا، ایتالیا، ژاپن و تایوان نیز قرار دارد و یک دفتر نمایندگی در هنگ‌کنگ دارد. از مشتریان قابل توجه این شرکت می‌توان «کوالکام»، «برودکام» و «تگزاس اینسترومنت» را نام برد.

پکن همچنین مجبور است با خروج پیوسته کارخانه‌هایی مانند اپل و سایر برندهای آمریکایی مقابله کند. این شرکت‌ها شروع به ایجاد ظرفیت جدید در کشورهایی از هند تا آسیای جنوب شرقی برای کاهش خطرات ناشی از تنش‌های آمریکا و چین کرده‌اند.

و تعداد فزاینده‌ای از سازمان‌های دولتی و شرکت‌های دولتی در چین از کارمندان خود خواسته‌اند که از آیفون و سایر دستگاه‌های مارک خارجی در محل کار خود در سال گذشته استفاده نکنند و این امر جذابیت بازار را برای شرکت‌های خارج از کشور تضعیف کرده است.

اما پکن پیام‌های متناقضی را به بخش اینترنتی خود - که زمانی یکی از بزرگ‌ترین موتورهای اقتصاد بود - منتشر کرده است که عدم اطمینان سیاست‌ها را به اعتماد سرمایه‌گذاران شکننده می‌افزاید.

بخش تحت حمایت دولت در سال‌های اخیر نقش فزاینده‌ای در صنایع از امور مالی گرفته تا بازارها و فناوری ایفا کرده است، به‌ویژه زمانی که سرکوب شدید شرکت‌هایی مانند علی‌بابا و «دیدی گلوبال» قدرت شرکت‌های خصوصی را محدود کرد. این تلاش تنها در طول رکود پس از کووید 19 و بحران مالکیت گسترش یافته است.

چین می‌تواند از کمک بیشتری از بخش‌های اینترنت و خدمات برای رشد مصرف داخلی و کاهش بیکاری در میان جوانان استفاده کند. با این حال، شرکت‌هایی از علی‌بابا تا تنه‌سنت (شرکت ارائه دهنده خدمات شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های گروهی، پورتال‌های وب، تجارت الکترونیک، آنتی‌ویروس‌ها، مرورگر وب، بازی‌های چندنفره آنلاین) پس از سال‌ها توسعه سریع، با اخراج کارکنان واکنش نشان دادند.

رویکرد کل ملت یا پنج در یک

دولت چین می‌گوید از مزایای «نظام کل ملت نوع جدید» خود برای منجنیق کردن پیشرفت فناوری استفاده خواهد کرد، یعنی گسترش آشکار توانایی اثبات‌شده دولت مستبد برای بسیج منابع دانشگاهی و بازار برای اهداف توسعه.

جلسه کمیسیون مرکزی اصلاحات عمیق‌تر حزب کمونیست چین در سال 2022 به ریاست شی جین‌پینگ، دبیر کل، سندی را تصویب کرد که در آن از «سیستم کل ملت» چین برای توسعه فناوری‌های پیشرفته استفاده می‌شود.

به دنبال ارتقای استانداردهای دانشگاهی، این جلسه همچنین سندی را در مورد اصلاح سیستم مورد استفاده برای انتصاب دانشگاهیان در آکادمی علوم چین و آکادمی مهندسی چین تصویب کرد که هر دوی اینها موسسات پیشرو با نقش مهم در تحقیق و توسعه مرتبط با فناوری هستند.

تصویب این سند به عنوان یک اقدام متقابل علیه آمریکا تلقی می‌شود که در سال 2018 شروع به محدود کردن صادرات محصولات و تجهیزات با فناوری پیشرفته به چین به دلایل امنیت ملی کرد.

این اقدام کمیسیون همچنین پس از دستگیری ده‌ها نفر از مقامات کلیدی فناوری اطلاعات چین و مدیران شرکت در اواسط ژوئیه انجام شد که متهم به عدم ارائه نتایج مورد انتظار پس از سرریز ده‌ها میلیارد دلار از سوی دولت مرکزی در صنعت نیمه‌هادی در دهه گذشته هستند.

در ماه ژوئیه، شیائو یاکینگ، وزیر صنعت و فناوری اطلاعات چین، به دلیل مشکوک بودن به نقض نظم و انضباط و قوانین حزب کمونیست دستگیر شد. از آن زمان، چند تن دیگر از مقامات و مدیران صندوق سرمایه گذاری صنعت مدار یکپارچه ملی نیز دستگیر شده اند.

در جلسه کمیسیون اشاره ای نشد که پکن کدام بخش‌ها را از طریق طرح جدید تقویت خواهد کرد، اما رسانه‌های چینی گفتند که احتمالا به صنایع نیمه‌هادی و هوافضا اشاره می‌کند.

در همان زمان، روزنامه «بیزینس هرالد» چین در سرمقاله‌ای هیجان‌انگیز نوشت: دولت آمریکا به شرکت‌هایی از جمله انویدیا و AMD دستور داده تا عرضه برخی از تراشه‌های گرافیکی پیشرفته به چین را که پایه و اساس هوش مصنوعی، تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ و کلان داده‌ها و پردازش ابری هستند، متوقف کنند. آمریکا می‌خواست رشد این بخش‌ها را در چین سرکوب کند، به‌ویژه زمانی که این فناوری‌ها می‌توانند قدرت محاسباتی را برای محصولات دیگر مانند وسایل نقلیه خودران فراهم کنند.

در این روزنامه همچنین آمده است: ما باید درک روشنی از استراتژی آمریکا برای سرکوب همه جانبه ارتقای صنعتی و توسعه اقتصادی چین داشته باشیم. ما باید احساس مسئولیت داشته باشیم تا توانایی سیستماتیک خود در تحقیقات علمی و فناوری را تا حد زیادی بهبود بخشیم و به نتایجی برای ایجاد مزیت رقابتی در چندین زمینه مهم دست یابیم.

در سرمقاله دیگری که توسط یک وب‌سایت خبری چینی منتشر شده نیز آمد: سیستم کل کشور نوع جدید عملی و امکان‌پذیر است، زیرا فناوری‌های اصلی مورد نظر چین قبلاً ارجاعات واضحی دریافت کرده اند.

در این مقاله موفقیت پروژه‌های فضایی چین، که شامل ماموریت ماه «چنگ 5» در مارس 2021، سیستم ماهواره‌ای ناوبری BeiDou، فرود مریخ‌نورد Tianwen-1 در ماه مه 2021 و پرتاب H-alpha چینی است، بیان شده است. کاوشگر خورشیدی اکتبر گذشته، مزایای سیستم کل کشور نوع جدید چین را نشان داد.

در این مقاله همچنین آمد که چین حفاظت از مالکیت معنوی خود را بهبود خواهد بخشید تا اطمینان حاصل شود که مردم می‌توانند از نوآوری‌های آنها بهره‌مند شوند.

اصطلاح «نظام کل ملت از نوع جدید» رسما به این معنی است که چین از مدل جدیدی از «پنج در یک» برای توسعه فناوری‌های بالا استفاده خواهد کرد که به همکاری بین دولت، شرکت‌ها، دانشگاه‌ها، موسسات تحقیقاتی و مصرف‌کنندگان اشاره دارد.

انتهای پیام/