الگوی اردوغان کیست؟

اردوغان سودای امپراتوری دارد و می‌خواهد سلطان ترکیه جدید شود. ترکیه‌ای که در آن برای مخالفان او جایی وجود ندارد. او الگوی خود را هم برای آینده ترکیه مشخص کرده است. اردوغان اخیرا در مصاحبه‌ای پیرامون لزوم تغییر نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاستی تصریح کرده است: "تصور این که در ساختار سیاسی ایالتی و یا متمرکز، سیستم ریاستی وجود ندارد، تصوری اشتباه است. در طول تاریخ نمونه‌های زیادی داریم که چنین ساختاری از سیستم ریاستی استفاده کرده است. اگر به سیستم‌های حکومتی توجه داشته باشیم، در اصل سیستم ریاستی از قبل هم وجود داشته است. در نگاهی به سیستم سیاسی آلمان در زمان هیتلر همین سیستم موجود بوده است."

اظهار نظر اردوغان در مورد سیستم ریاستی و تشبیه آن به سیستم حکومتی هیتلر همچنان که برای جامعه سیاسی ترکیه موجب شگفتی بود، به عنوان خبری مهم در سر تیتر گزارش‌ها و اخبار خبرگزاری‌های مهم جهان اعم از گاردین، رویترز، دویچه زایتونگ، اسپوتنیک، الجزیره، العربیه و … قرار گرفت. خبرساز شدن اظهارات اخیر اردوغان نه از حیث اهمیت خبری، بلکه از نظر ماهیت قیاسی و تحلیلی وی از ساختار سیستم حکومتی مورد توجه قرار گرفت. به طوری که نشریات داخلی ترکیه در کنار نشریات خارجی، تصاویری را از اردوغان و هیتلر در کنار هم منتشر کرده اند. این که اردوغان گاف سیاسی داده یا تلاش کرده از تمایلات درونی اش برای آینده ترکیه پرده بردارد، واقعا مشخص نیست.

نیاز اردوغان به اسرائیل

در خارج ترکیه نیز اوضاع از این بهتر نیست. آنکارا تقریبا با تمامی کشورهای همسایه خود دچار مشکل شده است و سیاست به صفر رساندن دشمنان جای خود را به سیاست به صفر رساندن دوستان داده است. حالا اردوغان که کشورش را در آستانه یک انزوای کامل بین‌المللی می‌بیند تلاش می‌کند تا برای خود، دوستان جدیدی دست و پا کند. سفر اخیر اردوغان به عربستان در همین چارچوب قابل تفسیر است. اردوغان در این سفر تلاش کرد تا روابط آنکارا -ریاض را تا سطح همکاری استراتژیک ارتقا دهد. با این حال او به خوبی می‌داند که میان کاخ چانکایا و دربار سعودی رقابتی جدی برای ارائه نقش رهبری در جهان اسلام است. اردوغان در راستای توهمات جاه طلبانه خود به دنبال احیای امپراتوری عثمانی است یعنی دورانی که عربستان تنها بخش کم اهمیتی از مایملک سلطان عثمانی بود. این در حالی است که عربستان نیز این روزها تلاش می‌کند تا با ائتلاف سازی‌های خیالی همچون ائتلاف اسلامی ضد تروریسم خود را رهبر جهان اسلام معرفی کند. از سوی دیگر اردوغان به دنبال احیای روابط آنکارا-تل آویو است. وی در بازگشت از دیدار ملک سلمان درباره گفت‌وگوهای اخیر برای احیای روابط میان تل‌آویو– آنکارا گفت که اسرائیل در منطقه به ترکیه نیاز دارد. وی افزود: اسرائیل به کشوری مانند ترکیه در منطقه نیاز دارد. ما باید اذعان کنیم که ما هم به اسرائیل نیاز داریم. این حقیقتی در منطقه است. اردوغان در تلاش برای پیوستن به اتحاد صهیونیستی- تکفیری در منطقه است، با این امید که بتواند به اهداف خود دست یابد. اما منافع ترکیه، اسرائیل و عربستان را نمی‌توان برای طولانی مدت در یک جبهه نگاه داشت. اسرائیل از همین حالا خواستار اخراج رهبران حماس از ترکیه شده است. دربار سعودی هم دل خوشی از اخوان المسلمین ندارد، با این حال اردوغان سرمایه گذاری زیادی بر روی اخوانی‌ها کرده است. مثال این روزهای اردوغان چه در حوزه داخلی و چه در حوزه خارجی مثال سلطان گیجی است که راه خود را گم کرده است و هر از گاهی دست به دامان این و آن می‌شود.

دکترعلیرضا رضاخواه

منبع: خراسان

301302