به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز، همایش ملی بررسی راهکار های پیشگیری از سرقت علمی با حضور دکتر شهریاری معاون آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه، دکتر شمسی دبیر کمیته اخلاق در پژوهش معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دکتر فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور صبح امروز در تهران گشایش یافت.

مهندس سید مجتبی هاشمی رئیس ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این همایش گفت: مناسبت این همایش، سامانه مشابهت‌یاب متنی در مقالات فارسی تحت نام «همتاجو» رونمایی می شود.

رئیس ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت: این سامانه حاصل یک طرح پژوهشی است که توسط جهاد دانشگاهی و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری (ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک)طراحی و پیاده سازی شده است.

او افزود: از ضرورت‌های انجام این طرح، لزوم صیانت از حقوق مؤلفان و محققان و تضمین فضای درستکاری علمی در چارچوب اخلاق علمی بوده است که در این زمینه مسلماً حاکمیت نیز می‌تواند نقشی مهم و سازنده ایفا کند که همان آگاهی‌سازی، آموزش، ترویج اخلاق علمی و پیشگیری از وقوع سرقت علمی خواهد بود.

هاشمی بر مشخصات سامانه همتاجو اشاره کرد و افزود: نرم‌افزار تشخیص سرقت علمی همتاجو، سامانه‌ای تحت وب است که با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌تواند شباهت‌های متنی موجود میان مقاله علمی مشکوک را با مجموعه مقالات علمی پژوهشی کشوردر پایگاه SIDاستخراج نموده و با استفاده از روشی هوشمند نتایج را بر اساس میزان مشابهت نمایش دهد.قاعدتاً این خروجی نیازمند بررسی نهایی توسط یک انسان خبره به عنوان داور یا ارزیاب است تا با توجه به بافتار جمله و اهمیت آن در نوشتار،‌ نسبت به سرقت یا عدم سرقت علمی آن نظر نهایی کارشناسی را ارائه دهد.

او افزود: از ویژگی‌های این سامانه، امکان تشخیص جابجایی کلمات، قابلیت شناسایی عبارات جایگزین شده و کشف سرقت‌علمی بازنویسی شده بر مبنای شبکه معنایی (Semantic Network) و روش‌های مشابهت‌یابی معنایی است. به این ترتیب از نقاط قوت این سامانه، تشخیص سرقت معنایی حاصل از بازآرایی معنایی جملات است. براین اساس ادغام دو جمله در یک جمله و یا شکستن یک جمله به دو جمله قابل تشخیص است. ویژگی دیگر این این سامانه، اهمیت دادن به بخش های خاص مقاله بر اساس اهمیت آن بخش در امر سرقت علمی است.

او ادامه داد: سامانه همتاجو، تمامی مقالات و نشریات علمی منتشر شده در پایگاه نشریات جهاددانشگاهی (SID) را تحت پوشش قرار داده است. این سامانه مرتبا پایگاه داده های خود را بروز می کند. این سامانه از طریق آدرس http://hamtajoo.ir قابل دسترس است. فاز بعدی این سامانه، توسعه سیستم تشخیص مشابهت بین زبانی است تا سرقت ترجمه را نیز پوشش دهد.

رئیس ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تولید پیکره ارزیابی برای بررسی صحت عملکرد سامانه از ویژگی های این سامانه عنوان کرد و گفت: نکته دیگر در این طرح، تولید و ایجاد پیکره‌های زبانی برای ارزیابی سیستم‌های مشابهت‌یاب و برای استفاده محققان حوزه پردازش زبان طبیعی است که جهاد دانشگاهی با حمایت معاونت علمی ریاست جمهوری آنها را تحت عنوان «پیکره‌های همتا» معرفی و به جامعه دانشگاهی ارائه نموده است.

او افزود: این پیکره با بیش از 5000 سند فارسی، در بخشی از آن موارد سرقت علمی مبتنی بر فرآیند ابهام‌افزایی مصنوعی شامل عملیاتی چون جابجایی کلمات، حذف و اضافه کردن کلمات و جایگزین کردن با آنها با کلمات هم‌معنا، و ابهام افزایی با کمک عامل انسانی (بازنویسی عبارات) تولید شده است.

مقام علمی در حوزه معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری گفت: پیکره مشابهت‌یابی همتا-2 با بیش از 2500 سندانگلیسی است که در آن برای تولید موارد تقلب از دو فرآیند ابهام‌افزایی "مصنوعی" و ابهام‌افزایی "شبیه‌سازی شده یا انسانی" استفاده شده است همچنین پیکره مشابهت‌یابی همتا-1 نیز مشتمل بر بیش از 20000 سند فارسی و انگلیسی است. اسناد انگلیسی به عنوان اسناد مرجع و اسناد فارسی به عنوان اسناد مشکوک به تقلب در نظر گرفته شده و موارد سرقت علمی در آن‌ها درج شده است.

این مدیر ارشد در حوزه فناوری اطلاعات به مسابقه علمی در حوزه سرقت علمی که توسط جهاد دانشگاهی و توسط رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی صورت گرفت اشاره کرد و گفت: نهایتاً در راستای این طرح، دو مسابقه علمی بین المللی در بحث تشخیص تقلب نیز برگزار شده است که این بحث در فضای آکادمیک کشور مورد توجه ویژه قرار گرفته و تیم‌های تحقیقاتی توانمندی‌های خود را در این طرح محک زده اند. این همایش به ارائه دستاوردهای تیم‌های شرکت‌کننده در مسابقه بین‌المللی سرقت علمی نیز پرداخت.

او با تقدیر از پ‍‍ژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی در راستای توجه بر تولید علم و اخلاق مداری در تولید علم بر لزوم توجه به یک اکوسیستم توسعه محتوا اشاره کرد و گفت: در واقع، ایجاد چنین اکوسیستمی(طراحی سامانه، تولید پیکره، برگزاری مسابقه ) می‌تواند امکانات فنی و پژوهشی را متناظر با نیازهای کشور جهت‌دهی و هدایت نماید تا انشاءالله با همکاری، ‌همدلی و عزم ملی، فضای سالم علمی و پژوهشی در کشور همچنان حفظ و تثبیت شود.

در این همایش که دکتر خوانساری رئیس مرکز تحقیقات مخابرات، دکتر ابراهیم واشقانی فراهانی معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی و دکتر سیدحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی نیز سخنرانی کردند از سامانه تشخیص سرقت علمی جهاد دانشگاهی تحت عنوان سامانه مشابهت یاب همتاجو رونمایی شد.

در ابتدای این همایش مهندس حبیب اله اصغری، رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی، در ابتدای این همایش گفت: پنجمین سامانه مشابهت جوی متون فارسی کشور با نام «همتا جو»، همزمان با این همایش علمی رونمایی می شود.

204/200