غفور شیخی جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز درخصوص افزایش کودکان کار در جامعه گفت: از دیدگاه جامعه‌شناسی به کسی که به سن قانونی نرسیده و به جای تحصیل و زندگی کودکانه وارد چرخه اقتصاد شود، کودک کار می‌گوییم. فرقی هم ندارد که که این کودک چه جنسیتی دارد و سطح درآمدی خانواده او چقدر است. حتی اگر کودک با اختیار خود وارد چرخه اقتصادی شده باشد هم در تعریف جامعه‌شناسی او را کودک کار می‌نامیم.
چرا کودکان کار از محل‌های مشخص شده شهرداری فراری هستند؟ / ساماندهی در اصل جمع‌آوری است
وی با بیان اینکه کودکانی که والدینشان در فضای مجازی از آن‌ها تحت عنوان اینفلوئنسر استفاده می‌کنند هم کودک کار محسوب می‌شوند، افزود: برخی کودکان در اثر تقلید از یکی از والدین یا تاثیرپذیرفته از گروه همسالان راهی فضای کسب و کار می‌شوند. دلیل بعدی اثرگذار در ورود کودک به فضای کاری، مشکلات اقتصادی و حتی فرهنگی در خانواده‌ها است.
شیخی عنوان کرد: باندهای سازمان‌یافته‌ای هم وجود دارند که از این کودکان سواستفاده می‌کنند. این باندها برای کودکان خانه می‌گیرند، محل‌هایی برای دست‌فروشی آن‌ها قرق کرده و ناظرانی هم انتخاب می‌کنند که به کار آن‌ها نظارت کنند.
استاد دانشگاه با بیان اینکه مهم‌ترین مشکل در حوزه کودکان کار ضعف بخش دولتی در مدیریت و ساماندهی است، توضیح داد: بسیاری تصور می‌کنند که افزایش پدیده کار کودکان ناشی از مشکلات معیشتی است درحالی که با انجام تحقیقات میدانی متوجه می‌شویم که خانواده‌های بخشی از کودکان کار در سطح معیشتی قرار ندارند که فرزندشان مجبور به کار کردن باشد. در این خانواده‌ها افراد می‌بینند که فضایی برای کار وجود دارد و نظارتی هم نیست و می‌توان از این شرایط استفاده کرد.
وی ادامه داد: مسائل اقتصادی در تشدید این پدیده موثر هستند اما مشکلات فرهنگی نقش بیشتری دارند. در خانواده‌ای که افراد در آن احساس خوشبختی ندارند یا در خانواده‌های بدسرپست شاهد افزایش به کار گرفتن کودکان هستیم. گاهی پدر از فرزند و همسرش به عنوان ابزار کار استفاده کرده و آن‌ها را به دست‌فروشی و شغل‌های کاذب وادار می‌کند.
شیخی با بیان اینکه این کودکان تهدیدی برای جامعه نیستند، گفت: معمولا این کودکان که از ابتدا وارد حوزه کسب و کار شده‌اند، به سمت جرم و جنایت و پرخاشگری کشیده نمی‌شوند اما احتمال اینکه به سمت اعتیاد بروند وجود دارد. کسانی که از این کودکان استفاده می‌کنند، مجرمان اصلی هستند. من نگاه بدبینانه‌ای به این کودکان ندارم.
استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که حاکمیت باید چه نگاهی به کودکان کار داشته باشد، عنوان کرد: در قدم اول باید پژوهش درستی در سطح کل کشور انجام شده و آمار واقعی از تعداد کودکان کار تهیه شود؛ چراکه نمی‌توان به آمار محدود و چند پژوهش مقطعی استناد کرده و بر آن اساس تصمیم‌گیری کرد. علاوه بر این باید وضعیت خانوادگی این افراد مشخص شود.
وی افزود: بعد از مشخص شدن آمار می‌توان با کمک نهادهای اجتماعی مانند بهزیستی، کمیته امداد و اورژانس اجتماعی مهارت‌آموزی به این کودکان را آغاز کرد. طبیعتا این کودکان علاقه بیشتری به مهارت‌آموزی نشان خواهند داد. می‌توان این موضوع را فرهنگ‌سازی کرد که نهادهای مردمی، ان جی اوها، خیریه‌ها و غیره شبیه به بازوان توانمند دولت وارد عرصه شوند و حرفه و شغلی به این کودکان آموزش دهند که از فضای مشاغل کاذب دور باشند.
شیخی درخصوص عملکرد شهرداری در ساماندهی کودکان کار، بیان کرد: حذف فیزیکی کودکان کار از فضای شهر نمی‌تواند، آسیب اجتماعی را از بین ببرد. شهرداری نه تنها در حوزه کودکان کار بلکه حتی در حوزه تکدی‌گری و معتادان هم درست عمل نکرده است. این کودکان مجرم و اضافی نیستند که بخواهیم آن‌ها را جمع‌آوری کنیم. متولی این کار باید بهزیستی و کمیته امداد باشد و شهرداری و معاونت امور اجتماعی فرمانداری‌ها به عنوان بازوی اجرایی وارد عمل شوند. کودکان کار بخشی از جامعه هستند که نیاز به مدیریت دارند.
وی ادامه داد: مجلس هم می‌تواند اعتبار خاصی را برای ساماندهی کودکان کار درنظر بگیرد. کودکان کار افراد بی‌استعدادی نیستند و می‌توان با انجام آزمون‌هایی استعداد این افراد را شناسایی کرد به شکوفایی استعدادشان کمک کنیم.
استاد دانشگاه عنوان کرد: خلا مطالعاتی قوی در حوزه کودکان کار در کشور داریم و بیشترین واکنش ما در مواجهه با کودکان کار احساسی است. برخورد احساسی با این موضوع حرکت‌های پوپولیستی است و راهکار نیست.
انتهای پیام /
نظر شما