به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ مطالعه جدید دانشمندان در مورد بارداری حیوانات به شواهد فزاینده‌ای اضافه می‌کند که تغذیه مادر می‌تواند در درازمدت بر متابولیسم فرزندش تأثیر بگذارد.

این اثر بین نسلی برای اولین بار در سال ۱۹۰۹ در بین پروانه‌های ابریشمی جوان مشاهده شد. رفتار این پروانه‌ها در طول فصل زمستان از ژن‌های ارثی خاصی ناشی نمی‌شود، بلکه از نحوه «خواندن» این ژن‌ها یا «روشن» یا «خاموش» کردن آنها ناشی می‌شود و این نتیجه توسط شرایط مادر تنظیم می‌شد.

بیشتر بخوانید:

محققان ایرانی برای تولید علم هم‌افزایی و همدلی ندارند

پتانسیل این تغییرات «اپی ژنتیک» از آن زمان در بسیاری از گونه‌های جانوری از جمله ما مشاهده شده است، اما نحوه عبور آنها از مرزهای بین نسلی نامشخص است.  اپی‌ ژنتیک علمی است که به تاثیر سبک زندگی، تغذیه، فعالیت‌های روزانه بدن و محیط روی ژنتیک انسان‌ها مربوط می‌شود. اپی‌ژنتیک اصولا مطالعه عوامل خارجی یا محیطی است که باعث روشن یا خاموش شدن ژن‌ها می‌شود و روی چگونگی خوانده ‌شدن ژن‌ها اثر می‌گذارد؛ به این معنا که هر انسانی نقشه ژنتیک مشخصی دارد، اما این نقشه بسته به رفتار و سبک زندگی می‌تواند تغییر کند.

محققان دانشگاه موناش در استرالیا اکنون شواهدی از کرم‌های ابریشم (گونه سی. الگانس) ماده یافته‌اند که با خوردن غذاهای خاص، سعی می‌کند از مغز فرزندان و نوه‌های خود محافظت کند.

این مطالعه هنوز روی انسان انجام نشده است، اما از آنجایی این کرم ابریشم، ژن‌های بسیاری را با گونه‌های ما مشترک است، بینش جالبی در مورد این ارائه می‌دهد که چگونه تغییرات اپی‌ژنتیکی ممکن است در سراسر جهان طبیعی عمل کند.

مطالعات نشان می‌دهد که اگر سلول‌های زایا مانند تخمک یا اسپرم به نوعی توسط رژیم غذایی مادر در دوران رحم تغییر کنند، می‌تواند شرایط سلامتی فرزندان را بهتر یا بدتر کند.

دانشمندان در آزمایش‌های خود این کرم ابریشم را با غذایی به نام اسید اورسولیک تغذیه کردند که معمولا در سیب و گیاهان یافت می‌شود. آنها متوجه شدند که فرزندان این کرم‌ها تا حدودی در مقابل اختلال طبیعی در ارتباطات عصبی محافظت شدند.

دانشمندان متوجه شدند که اسید اورسولیک ژنی را در کرم‌ها «روشن» می‌کند که نوع خاصی از چربی، اسفنگوزین-1-فسفات را می‌سازد و به اسفنگولیپید معروف است. این چربی از ضعیف شدن آکسون‌های نورون‌های مغز جلوگیری می‌کند و نتایج اولیه نشان می‌دهد که چربی می‌تواند از روده کرم‌های مادر به تخمک‌های رحم منتقل شود.

دانشمندان دریافتند که در فرزندان کرم، افزایش سطوح اسفنگولیپیدهای خاص باعث تغییرات متابولیکی قابل توجهی می‌شود و این تغییرات در طول رشد و نسل دیگر حفظ می‌شود.

راجر پوکاک، محقق زیست‌پزشکی از موناش، می‌گوید: این اولین بار است که علم نشان می‌دهد یک لیپید یا چربی ارثی است. علاوه براین، تحقیقات ما نشان داد که رژیم غذایی مادر نه تنها بر مغز فرزندش، بلکه روی نسل‌های بعدی هم تاثیر می‌گذارد.

نیکلاس برتون، محقق اپی‌ژنتیک در آمریکا، توضیح می‌دهد که کرم ابریشم سی. الگانس یک حشره تخم‌زاست؛ به این معنا که تخم‌هایش پس از تخمگذاری از بدنش خارج می‌شوند. به همین دلیل مشخص نیست که آیا نتایج مطالعه کنونی شامل حیوانات زنده‌زا مانند پستانداران هم می‌شود یا خیر.

با این حال برتون خاطرنشان می‌کند مطالعات اپیدمیولوژیک روی انسان‌ها نشان می‌دهد که وزن کم هنگام تولد، گاهی اوقات در نتیجه کمبودهای تغذیه‌ای در دوران بارداری، می‌تواند خطر ابتلای فرزندان به مشکلات متابولیک بعدی، مانند بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ را افزایش دهد.

برتون امیدوار است مطالعات موجودات مدلی مانند سی. الگانس راه را برای بسیاری از اکتشافات جدید در مورد چگونگی و چرایی پیوند بین متابولیسم مادر و فرزندان هموار کند.

انتهای پیام/