ایسکانیوز- معصومه رضایی: شاید بتوان «روز واقعه» را ماندگارترین فیلم عاشورایی تاریخ سینمای ایران تا به امروز برشمرد. فیلمی که از زاویه ای جدید به واقعه عاشورا می پردازد، داستانی که با صحبت از حوادث پیرامون عاشورا بعدی تازه از این واقعه را برای مخاطب به نمایش می گذارد، این فیلم به کارگردانی شهرام اسدی و تهیه کنندگی مرتضی شایسته است. فیلمنامه «روز واقعه» را بهرام بیضایی در سال 1361 نوشت و پس از آن در سال 1373 فیلم آن ساخته شد. «روز واقعه» جایزه بهترین فیلم را از سیزدهمین جشنواره فیلم فجر از آن خود کرد. شاید بخش اعظمی از موفقیت این فیلم مدیون فیلمنامه آن باشد، ایده ای جذاب و سینمایی از واقعه ای که همه از آن مطلع هستند. داستان از آنجا آغاز می شود که عبدالله، جوان نصرانی تازه‌مسلمان با شنیدن ندای «کیست مرا یاری کند» در ناخود آگاهش مراسم عروسی خود را نیمه‌کاره گذاشته و به سمت ندا حرکت می‌کند، عروسی را که تا پیش از این ۱۷بار به خواستگاری‌اش رفته و در مرتبه هجدهم پاسخ مثبت گرفته بود، رها می‌کند و به سمت صدا می‌رود. عبدالله زمانی به کربلا می‌رسد که واقعه تمام و صاحب ندا شهید شده است. «روز واقعه» بسیار کم دیالوگ است و زبان تصویر در این فیلم از نکات مثبتی است که مخاطب را با خود همراه می کند. تا پیش از «روز واقعه» فیلمی به این شکل به واقعه عاشورا نپرداخته است، پیش از «روز واقعه»، فیلم «سفیر» ساخته شد، این فیلم اولین فیلم پس از انقلاب است که با موضوع عاشورا ساخته شده است «سفیر» را فریبرز صالح کارگردانی کرده است. فیلمی که فرامرز قریبیان و جلال پیشواییان از جمله بازیگران آن بودند و البته در آن سال‌ها نسبت به سطح تولیدش استقبال مناسب از آن صورت گرفت. این فیلم سال ۶۱ در سینماهای ایران اکران شد و عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال را به‌دست آورد و بعد از آن نیز در سینماهای لبنان به نمایش درآمد که در آنجا نیز فروش بالایی داشت. فیلمی که کارگردانش می‌گوید اگر حمایت‌های شهید کلاهدوز نبود این فیلم در آن سال‌ها ساخته نمی‌شد.
با وجود داستان های زیادی که پیرامون واقعه عاشورا قرار دارند اما کمتر فیلمسازی به سمت ساخت فیلمی با موضوع عاشورا رفته است، بی شک یکی از دلایل کم کاری در این زمینه ترس فیلمسازان از ساخت فیلم دینی است زیرا ساخت فیلم های دینی آن هم با موضوع عاشورا پس از اکران نظرات و انتقادات مراجع دینی را در پی خواهد داشت، مراجع دینی چون روایت های تاریخی و دینی را اصل بر صحت وقایع مذهبی قرار می دهند اگر در فیلم شبهات یا داستان های غیر واقعی را ببینند موضع گیری خواهند کرد، هر چند این اصل وجود دارد که دنیای سینما دنیایی تخیلی و غیر واقعی است و فیلمساز می تواند داستان را آن گونه که خود تحلیل می کند بسازد و در واقع برداشت سینماگر از یک واقعه مذهبی و دینی برداشتی شخصی است نه حکمی کلی اما در این سال ها همیشه مواضع تندی از سوی برخی مقامات و مراجع نسبت به فیلم های سینمایی وجود داشته این برخوردها کمتر در مورد سریال های مناسبتی تلویزیون پیش آمده است. سریال هایی که گاه حتی در مورد جن و پری و اصول دین هم برداشت های شخصی داشته اند.
یکی از فیلم هایی که با محوریت عاشورا ساخته شده فیلم «رستاخیز» است، این فیلم به کارگردانی احمدرضا درویش است و در تیرماه امسال به نمایش درآمد اما یک روز پس از اکران از پرده سینماها پایین کشیده شد، این فیلم وقایع عاشورا را آنگونه که هست نمایش می دهد و در اصل موضوع خللی وارد نشده اما با این حال توقیف شد، مساله ای هم که باعث توقیف این فیلم بود اعتراض مراجع و برخی مداحان در به تصویر کشیدن چهره حضرت عباس بود. چهره ای که بارها در تعزیه به تصویر کشیده شده و کسی هم به آن اعتراضی نداشته است، اما حال مورد اعتراض واقع شده تا آنجا که فیلمی مذهبی را توقیف کردند.
با این حال «رستاخیز» به جشنواره فیلم بغداد رفت و توانست جایزه ویژه این جشنواره را به دست آورد، نمایش موفقیت آمیز در کشوری که حرمین شریفین در آن واقع شده است.
این موفقیت اما تا به امروز موجب آن شده که مواضع انتقادی درباره این فیلم تعدیل شود و مدیران فرهنگی فکری برای اکران آن در محرم و صفر امسال داشته باشند.
در این میان اما صدا و سیما بی پروا سریال های متعددی را با موضوعات دینی و مذهبی می سازد که در اصل موضوعشان شبهات فراوانی وجود دارد. سریال های مناسبتی که تلویزیون در مورد آخر الزمان و شیطان می سازد و مورد اعتراض هم قرار نمی گیرد آیا این شبهه را به وجود نمی آورد که مسئله معترضین به فیلم هایی چون «رستاخیز» مسئله دینی نیست بلکه این خود سینماست که موضوع مناقشه است.
503502