به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ آلبرت اینشتین در نامه‌ای که در سال ۱۹۴۹ به یک مهندس جستجوگر نوشته بود، پیش‌بینی‌های جالبی در مورد زیست‌شناسی و فیزیک کرده بود. این نامه سال‌ها گم شده بود.

مهندسی گلین دیویس که مکاتبات با اینشتین را آغاز کرده بود، از او در مورد ادراک حیوانات سوال پرسیده بود و ربط آن را در مورد جهان فیزیک جویا شده بود. اینشتین در پاسخ به او نوشته بود: می‌توان تصور کرد که بررسی رفتار پرندگان مهاجر و کبوترهای نامه‌بر روزی ما را به درک فرآیند فیزیکی برساند که هنوز مشخص نیست.

بعد از گذشت ۷۰ سال، اکنون می‌دانیم که تصور اینشتین دقیقا درست بوده و اکنون شواهد فراوانی یافت شده که نشان می‌دهد پرندگان میدان مغناطیسی زمین را با استفاده از گیرنده‌های نوری ویژه در چشمان‌شان حس می‌کنند. این گیرنده‌های نوری به تغییرات ظریف میدان مغناطیسی سیاره حساس هستند. این همان چیزی است که به پرندگان امکان می‌دهد هزاران کیلومتر را بدون گم شدن مهاجرت کنند.

علاوه بر پرندگان، حیواناتی مانند لاک‌پشت‌های دریایی، سگ‌ها و زنبورها هم توانایی عجیبی در درک میدان مغناطیسی کره زمین دارند که البته این توانایی لزوما از طریق چشم‌شان نیست.

محققان در سال ۲۰۲۱ نوشتند: اینشتین چند دهه قبل از اینکه شواهد تجربی نشان دهد، دریافته بود که چندین حیوان می‌توانند میدان‌های مغناطیسی را درک و از اطلاعات این میدان برای ناوبری استفاده کنند و این واقعا شگفت‌انگیز است.

نحوه آشنایی اینشتین با علم زیست‌شناسی

با این حال، اینشتین سرنخ‌هایی برای تفکر خود داشت. در زمان نگارش این نامه، تازه علم زیست‌شناسی و علم فیزیک شروع به ادغام کرده بودند، پژواک‌یابی خفاش تازه کشف شده بود و فناوری رادار تازه داشت شکل می‌گرفت. گلین دیویس محققی بود که در این زمینه تحقیق می‌کرد و احتمالا به همین دلیل است که به حواس حیوانی عجیب مانند حواس زنبور عسل علاقه پیدا کرده بود. نامه اینشتین نیز به خوبی نشان می‌دهد که این فیزیکدان مشهور و برنده جایز نوبل در آن زمان شیفته علم زیست‌شناسی هم بوده است؛ علمی که دریچه‌ای به سوی نیروهای فیزیکی نامرئی باز کرده بود.

نامه اینشتین که تا زمان مرگ دیویس در سال ۲۰۱۱ کشف نشده بود، کوتاه است، ولی به خوبی تائید می‌کند که او کامل شیفته رفتار زنبورها بوده است. او در نامه تایپ شده‌اش اعتراف می‌کند که با کارل فون فریش، که در آن زمان تازه متوجه شده بود زنبورها با استفاده از الگوهای قطبش نور حرکت می‌کنند، آشنایی دارد.

گفته شده است که اینشتین 6 ماه قبل از ارسال نامه در یکی از سخنرانی‌های فون فریش در دانشگاه پرینستون شرکت کرده بود و حتی ملاقات شخصی با این محقق داشت و این تعاملات به وضوح روی نظر اینشتین تأثیرگذار بود. با این حال، به نظر می‌رسد که دیویس بیشتر به این موضوع علاقه نشان داده و در پی آن بوده که چطور این دانش جدید زیست‌شناسی می‌تواند به فناوری آینده کمک کند. از این رو است که اینشتین استدلال می‌کند که نیاز به تحقیقات زیست‌شناسی بیشتری دارند.

او در پاسخ به دیویس گفته است: نمی‌توانم امکانی برای استفاده از این نتایج در تحقیقات مربوط به مبانی فیزیک ببینم. این امر تنها در صورتی رخ می‌دهد که نوع جدیدی از ادراک حسی، به‌مثابه محرک‌های آنها، از طریق رفتار زنبورها آشکار شود.

از زمان ارسال نامه اینشتین، ما چیزهای بسیاری در مورد رفتار زنبورها آموخته‌ایم و درست همانطور که او پیش‌بینی کرد، دانش زیست‌شناسی در حال حاضر به ما کمک می‌کند تا فناوری را بهبود بخشیم؛ مانند دوربین‌های آیفون.

رازهای سر به مهر

با وجود چندین دهه تحقیق، هنوز رازهای زیادی در مورد مکانیسم‌های دقیق حیوانات برای درک میدان مغناطیسی زمین باقی مانده است، ولی دانشمندان می‌دانند که این مکانیسم برای همه گونه‌ها یکسان نیست. به عنوان مثال، به نظر می‌رسد زنبورها میدان مغناطیسی را در شکم خود احساس می‌کنند، در حالی که پرندگان و سگ‌ها این کار را عمدتاً از طریق گیرنده‌های نوری ویژه در چشمان خود به نام کریپتوکروم انجام می‌دهند.