به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ برخی کشورها مانند آمریکا، آلمان، هند، چین و پرتغال به واسطه سرمایه‌گذاری‌های کلان، سیاستگذاری‌های بلند مدت و ایجاد شرکت‌های بزرگ و فعال فناوری، بزرگ‌ترین قطب‌های فناوری را در خود جا داده‌اند که سیلیکون ولی -در آمریکا- اولین و بزرگ‌ترین آنها به شمار می‌رود. در سلسله گزارش‌هایی به معرفی پنج سیلیکون ولی جهان پرداختیم و در این مجموعه قصد داریم مراکز فناوری کشورهای دنیا را معرفی کنیم.
به طور کلی، همه کشورها به اندازه آمریکا از نظر فناوری توسعه پیدا نکرده‌اند که سیلیکون ولی داشته باشند. کشورها فراخور جریان جهانی و تبدیل شدن به یک اقتصاد جهانی سعی در متمرکز کردن فعالیت‌های فناوری خود در مجموعه‌ای تحت عنوان «مرکز فناوری» دارند.
تعریف رسمی و دقیقی از این مراکز وجود ندارد؛ تنها ویکی‌پدیاست که آن هم به جمله‌ای در این مورد بسنده کرده است و مراکز فناوری در کشورهای مختلف نیز به واسطه نوع فعالیت‌های خود در حوزه‌های مختلف فناوری تعریف خاص خودشان را از این مراکز ارائه کرده‌اند.
در ویکی‌پدیا آمده است: مرکز فناوری یک مرکز تحقیقاتی است که برای پژوهش‌های فناوری استفاده می‌شود. برنامه‌ریزان دولتی و شبکه‌های تجاری اغلب به دلیل موفقیت سیلیکون ولی در کالیفرنیا و جهان، «سیلیکون» یا «دره» را در نام مراکز خود برای توصیف مناطق فناوری‌شان گنجانده‌اند.
با این حال، مفهوم دیگری تحت عنوان «خوشه‌های فناوری» هم در این رسته قرار می‌گیرد که تعریف جامع‌تر و بهتری نسبت به مرکز فناوری دارد.
خوشه‌های فناوری
ویلیام کر و فدریک رابرت-نیکود در سال ۲۰۲۰ مقاله مفصلی منتشر کردند که آن خوشه‌های فناوری و ویژگی‌های آنها را شرح می‌دهند. ویلیام کر پروفسور مدیریت دانشگاه هاروارد و برنده مدال جایزه بنیاد یوینگ ماریون کافمن برای تحقیقات برجسته‌اش در کارآفرینی و جایزه تمایز هاروارد در تدریس است. فدریک نیکود نیز پروفسور رشته اقتصاد دانشگاه ژنو است.
آنها در مقاله خود سیلیکون ولی را به عنوان یک خوشه فناوری بزرگ شرح داده‌اند: سیلیکون ولی آمریکا کمتر از یک دهم درصد جمعیت جهان را در خود جا داده است، اما سایه آن روی کل جهان افتاده و همچنان هم در حال رشد است. سیلیکون ولی نقش اصلی را برای نوآوری مدرن، رقابت تجاری و عملکرد اقتصادی ایفا می‌کند. در خوشه‌های فناوری، فناوری پیشرفته و شرکت‌های پیشروی آن در حال ورود به بخش‌های مختلف اقتصاد به طرق مختلف هستند.
بیشتر بخوانید:
سیلیکون‌ولی؛ دره میلیاردرنشین‌ها
خوشه‌های فناوری، گروهی از شرکت‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات هستند که در یک موقعیت جغرافیایی خاص، در یک صنعت خاص یا حوزه فناوری خاص، به صورت نزدیک و همکاری کار می‌کنند. این خوشه‌ها به منظور توسعه و ارتقای صنایع خاص در ناحیه جغرافیایی مشخصی تشکیل می‌شوند.
الگوی خوشه‌های فناوری در سال‌های اخیر تغییر کرده و مفهوم خوشه‌ها به عنوان روشی برای توسعه منطقه محلی در صنایعی مانند فناوری اطلاعات، مخابرات، برق، خودروسازی، داروسازی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در یک خوشه فناوری، شرکت‌ها و موسسات از طریق همکاری و همزیستی منابع و دانش خود را تبادل می‌کنند تا شرایط مثبتی برای توسعه و رشد داشته باشند. این همکاری ممکن است شامل تسهیل تبادل ایده‌ها، فن آوری‌ها، دانش فنی، منابع انسانی و مالی در سطح محلی و منطقه‌ای باشد.
فواید خوشه فناوری عبارتند از:
ارتباط و تبادل اطلاعات: تشکیل خوشه فناوری منجر به ایجاد یک شبکه ارتباطی میان گروه‌های مختلف فناوری و کارشناسان صنعت می‌شود که به تبادل اطلاعات و دانش کمک می‌کند.
تشویق نوآوری: خوشه فناوری بستری را برای همکاری و تعامل بین شرکت‌ها فراهم می‌کنند که در نتیجه نوآوری و بهبود فناوری در حوزه مشخصی ترویج می‌شود.
اشتغالزایی: توسعه خوشه‌های فناوری می‌تواند منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در منطقه محلی شود.
تسهیل دسترسی به منابع: شرکت‌های عضو خوشه فناوری قادرند منابع مشترک را مانند ایده‌ها، دانش فنی، تامین کنندگان و مشتریان را بهبود ببخشند تا بهترین استفاده از آنها را برای هریک از اعضا فراهم سازند.
خوشه‌های فناوری باعث ارتقای رقابتی شرکت‌ها و ناحیه جغرافیایی می‌شوند و توسعه اقتصاد پایدار را در طولانی مدت در پی خواهد داشت.
در این مقاله، نویسندگان به تحلیل و ارزیابی تأثیر خوشه‌های فناوری بر تجارت و رشد اقتصادی پرداخته‌اند و با استفاده از روش‌های اقتصادسنجی و داده‌هایی در مورد مکان‌های فعالیت شرکت‌های تکنولوژی برای بیش از ۱۰۰ کشور، تأثیر خوشه‌های فناوری را بر رشد اقتصادی بررسی کرده‌اند. نتایج نشان می‌دهند که وجود خوشه‌های فناوری باعث رشد اقتصادی سریع‌تر و تجارت بین‌المللی بیشتر می‌شود.
همچنین، نتایج نشان می‌دهد که خوشه‌های فناوری در کشورهایی با رشد توسعه کندتر باعث تسریع رشد اقتصادی می‌شود. این نکته از اهمیت بالایی دریافته است، زیرا تأثیرات خوشه‌های فناوری بر رشد اقتصادی از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.
فرق بین مرکز فناوری و خوشه فناوری
مرکز فناوری و خوشه فناوری دو نهاد مهم در حوزه فناوری هستند که با اهداف و وظایف متفاوتی عمل می‌کنند.
مرکز فناوری یک مجموعه فعالیت‌های فناورانه و تحقیق و توسعه است که به ارائه خدمات و پشتیبانی در زمینه فناوری می‌پردازد. مراکز فناوری معمولاً برای شرکت‌ها و صنایع محلی به منظور ارتقای تکنولوژی به کار می‌روند. آنها می‌توانند در تحقیق و توسعه فناوری، ارائه آزمایشگاه‌ها و تجهیزات پیشرفته، ارائه مشاوره تجاری، ارتباطات تجاری و راهنمایی مالی به شرکت‌ها و صنایع کمک کنند.
اما خوشه فناوری به گروهی از شرکت‌ها و سازمان‌ها اتلاق می‌شود که در یک ناحیه یا صنعت خاص قرار دارند و به طور مشترک در زمینه فناوری فعالیت می‌کنند. خوشه‌های فناوری به منظور ترکیب نیروهای مختلف و منابع معرفی می‌شوند تا بهبود عملکرد و رشد شرکت‌ها و سازمان‌ها در زمینه فناوری موثر باشد. خوشه‌های فناوری معمولاً تلاش می‌کنند تا همکاری در تحقیق و توسعه، به اشتراک‌گذاری اطلاعات و منابع، ارتقای ارتباطات تجاری و ایجاد یک زمینه مستعد برای نوآوری در صنعت فعالیت کنند.
مراکز فناوری در جهان
تقریبا در هر کشوری از جهان یک مرکز فناوری وجود دارد. به طور مثال در ایران، پارک فناوری پردیس به عنوان مرکز فناوری یاد شده است. پارک فناوری پردیس بزرگ‌ترین پارک فناوری منطقه غرب آسیا به شمار می‌رود که یکی از سازمان‌های زیرمجموعه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری اسلامی ایران و ترکیب هیات امنای ۱۴نفره از وزارتخانه‌ها، مراکز و افراد علمی و دانشگاهی، در ۲۰ کیلومتری شمال شرق تهران و روبه‌روی شهر جدید پردیس به وسعت ۹۰ هکتار واقع شده است.
در ادامه قصد داریم به معرفی مراکز فناوری کشورهای جهان -ابتدا از کشورهای همسایه- بپردازیم:
مراکز فناوری پاکستان
پاکستان به عنوان یکی از همسایه‌های ایران، پنج مرکز فناوری دارد:
１- پارک علم و فناوری ملی (NSTP)
２- پارک فناوری افرا کریم
３- شهر رسانه فناوری اطلاعات: کراچی
４- پارک ملی علوم در اسلام‌آباد
５- پارک فناوری نرم‌افزار
پارک علم و فناوری ملی
پارک ملی علم و فناوری (NSTP) اولین پارک کاملاً یکپارچه علم و فناوری در اسلام‌آباد پاکستان است. این مرکز با هدف ایجاد اقتصاد دانش‌بنیان از طریق توسعه شرکت‌های پیشرفته مبتنی بر نوآوری راه‌اندازی شده است و بودجه‌ای بالغ بر ۸ میلیارد روپیه پاکستان (۲۶ میلیون دلار آمریکا) به آن تخصیص داده شده تا آن را به یک نیروگاه نوآوری برای مشاغل تبدیل کند.
این مرکز مکانی جدید است تا کارآفرینان و شرکت‌های چندملیتی گرد هم آیند و به کشف، ایده‌پردازی، همکاری و ایجاد زمینه‌های جدید بپردازند. این مرکز میزبان مجموعه‌ای از استارتاپ‌های فناوری، شرکت‌های مبتنی بر تحقیق و توسعه و شاخه‌های تحقیقاتی رهبران مطرح صنایع ملی و بین‌المللی است و آوانگارد فناوری‌های تحول‌آفرین و انقلابی به شمار می‌رود.
این مرکز پس از سه دهه نهادیه‌سازی و تثبیت فرهنگ تحقیق، نوآوری و کارآفرینی دانشگاه علوم و فناوری اسلام‌آباد کارش را رسما از سال ۲۰۲۰ شروع کرده و شامل هشت موضوع اصلی فناوری‌های هوشمند، کشاورزی، خودروسازی، امنیت دیجیتال، تبلیغات آنلاین، انرژی، فناوری مالی و سلامت و پزشکی می‌شود.
تعداد شرکت‌های این مرکز فناوری به ۱۰۴ شرکت لبه فناوری (های‌تک) رسیده که شامل ۴۱ شرکت بزرگ و متوسط، ۶۴ استارتاپ و ۱۰ شرکت چندملیتی از هفت کشور جهان می‌شود.
این پارک علم و فناوری هم از نقاط قوت و شایستگی‌های نیروی کاری و مدیران خود بهره می‌برد و هم حمایت‌های دولت پاکستان را به دنبال دارد. ارتباط طولانی مدت و سازنده بین این مرکز با مجتمع‌های نظامی و صنعتی، سازمان‌های بزرگ بخش دولتی و خصوصی یکی از ویژگی‌های منحصر به‌فرد این مرکز فناوری است که به دلیل دانشگاه میزبان (دانشگاه علوم و فناوری) به وجود آمده است. تضمین سهولت تجارت، ارائه تخفیف‌ها و معافیت‌های مالیاتی و سایر مشوق‌های مرتبط از مشخصات اصلی این مرکز محسوب می‌شود.
در وب‌سایت این مرکز فناوری آمده است: اگر عشق به علم و نوآوری نبود، مناظر زیبای این منطقه دلیلی برای رقابت املاک و مستغلات بود! اما طیف وسیعی از امکانات و بناهای نوآورانه با طراحی ارگونومیک، فرهنگ کارآفرینی پر رونق و دپارتمان‌های ثبت اختراع، بازاریابی و انتقال فناوری دانشگاه میزبان و مجموعه‌ای از امکانات رفاهی برای ورزش و تفریح، تنها برخی از پیشنهادات ارزشمند است که آن را به انتخاب اول همه فناوران و کسب‌وکارهای پژوهش‌محور تبدیل می‌کند.
این مرکز در منطقه‌ای واقع شده که مشاغل مستقر در آن از ارتباطات جاده‌ای، ریلی و هوایی عالی به بقیه کشورها، خاورمیانه، جنوب آسیا، اروپا و فراتر از آن بهره‌مند شوند. علاوه براین، صنایع و دانشگاه‌های بسیاری در شعاع ۵۰ کیلومتری آن قرار دارند و فرودگان بین‌المللی اسلام‌آباد کمتر از ۱۰ کیلومتر از آن فاصله دارد.
انتهای پیام/
نظر شما