به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ ترکیه یکی از کشورهای مهم منطقه خاورمیانه و قاره اروپا و نوزدهمین اقتصاد بزرگ جهان است. این کشور زیبا و منحصر به‌فرد در ناحیه‌ای میان آسیا و اروپا واقع شده و یک منطقه با ارزش اقتصادی و فرهنگی شناخته می‌شود. به خاطر نزدیکی ترکیه به ایران و تشابهات فرهنگی میان این دو کشور، ایرانی‌های بسیاری به تحصیل، کار و زندگی در ترکیه تمایل دارند. این کشور گذرگاه جنوب غرب آسیا و اروپا محسوب می‌شود و کشورهای مختلفی از جمله ایران از آن برای ترانزیت کالا و انرژی استفاده می‌کنند.
براساس سیستم ثبت حمعیت ترکیه، جمعیت این کشور در سال ۲۰۲۲ بیش از ۸۵ میلیون نفر بوده که ۹۳/۴ درصد از آنها در شهرهای بزرگ و ۶/۶ درصد در روستاها ساکن هستند.
بیشتر بخوانید:
عمان؛ کشوری با جمعیت کم‌سواد دیجیتال و در آرزوی تبدیل شدن به قطب فناوری غذایی
سازمان «سیا» ترکیه را در رده کشورهای توسعه یافته دسته‌بندی کرده است. اقتصاددانان و سیاستمداران اغلب ترکیه را به عنوان کشور تازه صنعتی شده طبقه‌بندی می‌کنند و آن را جزو ۲۰ کشور صنعتی جهان می‌دانند.
فعالیت‌های تحقیق و توسعه در ترکیه در سال‌های اخیر جهش قابل توجهی را نشان می‌دهد. ترکیه در سال ۲۰۲۱ در رتبه ۴۱ در شاخص جهانی نوآوری قرار گرفت و از سال ۲۰۱۱ که در جایگاه ۶۵ قرار داشت، رتبه خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده است.
اقتصاد
اقتصاد ترکیه ترکیبی از صنایع بومی و نوین است که روز به روز بر دامنه‌اش افزوده می‌شود. تولیدات فراوان کشاورزی ترکیه در سال ۲۰۰۵ رتبه هفتم جهان را به دست آورد و در سال ۲۰۰۶ برای ۱۱/۲ درصد از مردم ترکیه اشتغال ایجاد کرد. بخش خصوصی اقتصاد ترکیه نیز قوی و به سرعت در حال رشد است و نقش مهمی در بانکداری، حمل‌ونقل و ارتباطات دارد.
براساس گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۲۲، تولید ناخالص داخلی ترکیه (برابری قدرت خرید) در رده یازدهم جهان قرار دارد. این کشور در سال‌های اخیر گسترش و امکانات بسیاری هم در صنعت خودروسازی داشته است به طوری که بیش از ۱٫۳ میلیون وسیله نقلیه در سال ۲۰۱۵ تولید کرده و به عنوان چهاردهمین سازنده بزرگ اتومبیل جهان در رتبه‌بندی جای گرفته است. ترکیه در سال ۲۰۱۹ نخستین خودروی ملی خود را ساخت که توسط شرکت خودروسازی «پینینفارینا» طراحی شد و رجب طیب اردوغان آن را نشانه‌ای از توسعه کشور دانست.
این کشور در کشتی‌سازی پیشرفته است و محصولات آن به کشورهای اروپایی نیز صادر می‌شوند. با توجه به تلاش دولت برای برابرتر کردن سیاست‌های اقتصادی، ترکیه دارای کارخانه‌ها و شرکت‌های خصوصی بزرگ و مشهور جهانی است و بسیاری از کارخانه‌های کشور توانسته‌اند بخش‌های بزرگی از بازار اروپا را در اختیار بگیرند. برندهای ترکیه‌ای مانند «بکو» و «وستل» از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لوازم الکترونیکی مصرفی و لوازم خانگی در اروپا به شمار می‌روند و هزینه بالایی را برای تحقیق و توسعه در فناوری‌های جدید مرتبط با محصولات خود، سرمایه‌گذاری می‌کنند.
دیگر بخش‌های مهم اقتصاد ترکیه عبارتند از بانکداری، ساخت‌وساز، لوازم خانگی، الکترونیک، پوشاک و منسوجات، محصولات پتروشیمی، مواد غذایی، گردشگری و صنعت ماشین‌آلات. مواد غذایی ترکیه در بسیاری از کشورهای اروپایی به طور پیوسته در دسترس هستند. صنایع ترکیه مدرن و گسترده شده و توانسته علاوه بر کشورهای اروپایی، بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه را هدف صادرات قرار دهند به نحوی که در کنار کشورهای اروپایی مثل آلمان، کشورهایی از خاورمیانه از جمله ایران و عراق، واردات بسیار بالایی از ترکیه داشته‌اند.
ترکیه به عنوان یک عضو فعال در بازارهای جهانی تجارت خود را توسعه داده و محصولات خود را به کشورهای مختلف صادر می‌کند. موقعیت جغرافیایی ترکیه به عنوان یک پل ارتباطی بین اروپا و آسیا، امکان دسترسی به بازارهای مختلف و انتقال کالاها را آسان می‌کند.
هزینه زندگی در ترکیه ۲ تا سه برابر کمتر از انگلستان یا آمریکا است. خارجی‌ها ترکیه را به دلیل آب و هوای مطبوع، هزینه‌های پایین زندگی، فرصت‌های تجاری، مراقبت‌های بهداشتی با کیفیت بالا، تحصیلات مقرون به‌صرفه و مردمی صمیمی، به عنوان محل اقامت دائم خود انتخاب می‌کنند.
صنایع
ترکیه در سال ۲۰۱۵ یکی از ۲۰ کشور برتر جهان از لحاظ تولیدات صنعتی جای گرفت و سهم بخش صنعت در اشتغال ۱۹ درصد، در تولید ملی ۲۹ درصد و در صادرات ۹۴ درصد را به خود اختصاص داد. بزرگ‌ترین صنعت ترکیه نساجی است که ۱۶/۳ درصد کل صنایع ترکیه را شامل می‌شود.
پس از نساجی پالایش نفت (۱۴٫۵ درصد)، صنایع غذایی (۱۰٫۶ درصد)، صنایع شیمیایی (۱۰٫۳ درصد)، صنایع فولاد و ذوب آهن (۸٫۹ درصد)، خودروسازی (۶٫۳ درصد) و ماشین‌سازی (۵٫۸ درصد) بیشترین سهم را در صنعت ترکیه دارند.
از لحاظ صادرات صنایع نساجی با ۱۹ درصد، صنایع خودروسازی با ۱۸ درصد، صنایع فولاد و ذوب آهن با ۱۳ درصد، لوازم خانگی با ۱۰ درصد، صنایع شیمیایی و داروسازی با ۹ درصد و ماشین‌سازی با ۷ درصد، عمده صادرات صنعتی ترکیه را تشکیل می‌دهند. صنعت نساجی ترکیه در سال ۲۰۰۶ با صادراتی به ارزش ۱۳/۹۸ میلیارد دلار که بخش اعظم آن (۷۶ درصد) به کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر شده بیشترین درآمد صادراتی را برای ترکیه داشته است.
وضعیت اینترنت
اینترنت در ترکیه از سال ۱۹۹۳ در دسترس عموم قرار گرفت. اینترنت کابلی از سال ۱۹۹۸ و ADSL از سال ۲۰۰۱ در دسترس بوده است.
در حال حاضر سرویس «تورک تلکام» پرکاربرترین سرویس اینترنت در ترکیه است که سرعتی از هشت تا ۲۴ مگابیت بر ثانیه ارائه می‌دهد. براساس آمار TÜSİAD (انجمن صنعت و تجارت)، این کشور ۳۶ میلیون کاربر فعال اینترنت و ۱۰ میلیون کاربر فعال تجارت الکترونیک دارد.
ضریب نفوذ و استفاده از کارت‌های اعتباری در ترکیه بسیار زیاد است. در سال ۲۰۲۱، ضریب نفوذ اینترنت در این کشور ۸۱/۴ درصد است و ۸۸ درصد خانوارها به اینترنت دسترسی دارند. وای‌فای در ترکیه در تمام مناطق رایگان و برای همه شهروندان به راحتی قابل دسترس است.
آموزش عالی
آموزش عالی در ترکیه قدمت طولانی دارد. دانشگاه فنی استانبول در سال ۱۷۷۳ توسط سلطان مصطفی سوم به عنوان مدرسه مهندسان نیروی دریایی امپراتوری تاسیس شد و در ابتدا به آموزش کشتی‌سازان اختصاص داشت.
پس از کنکور سراسری که توسط هیات آزمون سراسری برگزار می‌شود، دانشجویان در صورت موفقیت در دانشگاه به ادامه تحصیل می‌پردازند. دانش‌آموزان خارجی در آزمون Yös شرکت می‌کنند یا مدارک اعتباری معادل تائید شده توسط شورای آموزش عالی (YÖK) را ارائه می‌کنند. به طور کلی، در سال‌های اخیر، ترکیه به یک مقصد محبوب برای دانشجویان بین‌المللی تبدیل شده است. دلایل اصلی هزینه‌های تحصیلی مقرون به‌صرفه در مقایسه با مقاصدی مانند اروپای شرقی و دسترسی آسان‌تر برای دانشجویان بین‌المللی است. متقاضیان می‌توانند در آزمون YÖS، آزمون ورودی دانشگاه ترکیه برای دانشجویان خارجی شرکت کنند یا با پذیرش دانشگاه‌های بین‌المللی مانند SAT یا دیپلم دبیرستان اقدام کنند.
شورای آموزش عالی یا YÖK به عنوان هیات آموزش عالی، مسئول نظارت بر دانشگاه‌ها در ترکیه است. این شورا ۲۴ عضو دارد که هفت عضو توسط رئیس جمهور، هفت نفر توسط شورای بین دانشگاهی، هفت نفر توسط شورای وزیران، یک نفر توسط نیروهای مسلح و دو نفر توسط وزارت آموزش معرفی می‌شوند و در نهایت همه نامزدها باید توسط رئیس جمهور ترکیه تائید شوند. وظیفه اصلی YÖK دریافت و تصویب بودجه از دانشگاه‌ها و پیشنهاد افراد به عنوان رئیس دانشگاه است. این سازمان همچنین گزارش‌های مربوط به نحوه عملکرد را از دانشگاه‌ها دریافت می‌کند. با این حال، از سال ۱۹۹۸، دانشگاه‌ها استقلال بیشتری پیدا کرده‌اند و تشویق شده‌اند تا از طریق مشارکت با صنعت، سرمایه مورد نیازشان را جمع‌آوری کنند.
حدود ۸۲۰ موسسه آموزش عالی از جمله دانشگاه در ترکیه وجود دارد. ۱۶۷ دانشگاه در ترکیه وجود دارد که به عنوان دولتی یا پایه (خصوصی) طبقه‌بندی می‌شوند. در سال ۲۰۰۶ تعداد دانشجویانی که از دانشگاه‌های ترکیه فارغ‌التحصیل شده‌اند ۳۷۳ هزار و ۳۵۳ نفر بوده است.
کیفیت آموزش در دانشگاه‌های ترکیه بسیار متفاوت است، برخی از آنها آموزش و امکاناتی را با مدارس مشهور بین‌المللی ارائه می‌دهند. دانشگاه‌های فنی اغلب با دانشگاه‌های آمریکا مقایسه می‌شوند و به طور منظم توسط هیات اعتباربخشی آمریکا برای مهندسی و فناوری بازدید می‌شود. برنامه‌های مهندسی آنها به طور قابل ملاحظه‌ای معادل برنامه‌های قابل مقایسه در آمریکا تلقی می‌شود.
دانشگاه‌های ترکیه به طور فعال در طرح «سقراط- اراسموس» کمیسیون اروپا شرکت می‌کنند که هدف آن افزایش تحرک دانشجویان و دانشگاهیان در اتحادیه اروپا، کشورهای منطقه اقتصادی اروپا و سایر کشورهای نامزد اتحادیه اروپا است. از این رو، تعداد بسیاری از دانشجویان دانشگاه‌های ترکیه در این فرصت مطالعاتی، بخشی از تحصیلات‌شان را در خارج از کشور انجام می‌دهند و دوباره به کشورشان برمی‌گردند.
گفتنی است که نقاط قوت تحقیق و توسعه ترکیه کشاورزی، جنگل‌داری، بهداشت، بیوتکنولوژی، فناوری‌های هسته‌ای، مهندسی مواد، فناوری اطلاعات و دفاع است.
در زمینه مهندسی، فناوری و علوم پایه هفت دانشگاه در ترکیه وجود دارد که سه تای آنها از لحاظ قدمت تاریخی عبارتند از: دانشگاه فنی استانبول که در سال ۱۷۷۳ تاسیس شد، دانشگاه فنی «ییلدیز» که در سال ۱۹۱۱ و دانشگاه فنی «کارادنیز» که در سال ۱۹۵۵ تاسیس شده‌اند.
از لحاظ رنکینگ «تایمز»، در سال ۲۰۲۳ پنج دانشگاه برتر ترکیه عبارتند از:
موسسه تحقیقات علمی و فناوری
موسسه تحقیقات علمی و فناوری ترکیه یا TÜBİTAK یک آژانس ملی است که هدف توسعه سیاست‌های علم، فناوری و نوآوری و همچنین پشتیبانی و تحقیق و توسعه است و نقش پیشرو در ایجاد فرهنگ علم و فناوری را در این کشور دارد.
این موسسه سیاست‌های علمی و فناوری را توسعه می‌دهد و موسسات تحقیق و توسعه را مدیریت می‌کند و مطالعات تحقیقاتی، فناوری و توسعه را در راستای «اولویت‌های ملی» انجام می‌دهد. TÜBİTAK همچنین به عنوان یک آژانس مشاوره‌ای برای دولت ترکیه و به عنوان دبیرخانه شورای عالی علم و فناوری، بالاترین نهاد سیاستگذاری علم و فناوری در ترکیه عمل می‌کند.
بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ محقق در ۱۵ موسسه تحقیقاتی مختلف و مرکز تحقیقاتی وابسته به TÜBİTAK کار می‌کنند، جایی که تحقیقات سراسری مبتنی بر قرارداد و هدفمند انجام می‌شود. TÜBİTAK نماینده ترکیه در تلاش‌های تحقیقاتی بین المللی از جمله عضویت در بنیاد علمی اروپا و برنامه‌های چارچوب اتحادیه اروپا برای تحقیق و توسعه فناوری است.
آکادمی علوم ترکیه
آکادمی علوم ترکیه یا TÜBA یک انجمن علمی مستقل با هدف ترویج فعالیت‌های علمی در ترکیه است. اگرچه به دفتر نخست وزیر وابسته است و عمدتاً توسط دولت تامین می‌شود، اما استقلال مالی و اداری را حفظ می‌کند. مقر این آکادمی در آنکارا است.
این آکادمی علاوه بر اعطای جوایز و کمک هزینه تحصیلی به دانشمندان برجسته، مسئولیت تعیین حوزه‌های اولویت علمی و پیشنهاد سیاست‌ها و تغییرات مورد نیاز در قوانین به دولت را نیز بر عهده دارد. اجرا و مدیریت برنامه‌های تحقیقاتی واقعی توسط TÜBİTAK انجام می‌شود.
دانشمندان برجسته
«جاهد آرف»، ریاضیدان که به دلیل تعریف «متغیر آرف» در ریاضیات مشهور شد و اکنون تصویرش روی اسکناس ۱۰ لیری ترکیه است.
«هولوسی بهجت»، متخصص پوست که در سال ۱۹۳۷ بیماری التهاب رگ خونی را تشریح کرد، که به نام او بیماری «بهجت» نامیده شده است.
«فزا گورسی»، فیزیکدان
«اردال اینونو»، فیزیکدان و برنده مدال ویگنر در سال ۲۰۰۴
«مظفر شریف»، روانشناس و از بنیانگذاران روانشناسی اجتماعی
«عزیز سنجر»، شیمیدان و برنده جایزه نوبل شیمی در سال ۲۰۱۵
«قاضی یاشارگیل» جراح مغز و اعصاب و معروف به پدر جراحی میکروب اعصاب
«جلال شنگور»، زمین‌شناس و معروف برای رشته زمین‌ساخت یا تکتونیک در ترکیه و آسیا
«صبری ارگون»، مهندس شیمی و معروف به خاطر ابداع «معادله ارگون»
«دیلهان اریورت»، زن اخترفیزیکدان که به عنوان دانشمند ناسا روی پروژه فضایی آپولو کار کرد.
مهم‌ترین موسسات تحقیقاتی
سازمان انرژی اتمی
موسسه تحقیق و توسعه صنایع دفاعی
مرکز تحقیقات انفورماتیک و امنیت اطلاعات
موسسه علم مواد و فناوری نانو
مرکز زیست پزشکی و ژنوم «ازمیر»
مرکز تحقیقات «مرمره»
مرکز تحقیقات و کاربرد فناوری نانو
مرکز ملی تحقیقات تشدید مغناطیسی
موسسه ملی مترولوژی
پژوهشکده ملی الکترونیک و رمز شناسی
پژوهشکده فناوری‌های فضایی
انتهای پیام/
نظر شما