مجتبی امیری عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز درباره دلایل رد مقالات علمی اظهار کرد: در خصوص نوشتن مقالات در سطح بین‌الملل، چند دیگاه وجود دارد. دیدگاه اول این است که باید در مرزهای بین‌الملل تولید دانش کنیم. این دیگاه معتقد است در تعاملات بین‌المللی مشخص می‌شود مقالات ما در چه سطحی هستند.
بیشتر بخوانید:
رد مقالات ایران تنها به دلیل حساسیت‌های سیاسی
وی ادامه داد: ما باید در سطح بین‌المللی و تراز جهانی تحقیق کرده و مقاله بنویسیم تا در مجلات معتبر دنیا چاپ شود و به وسیله آن دیده شویم. بر اساس این دیدگاه، اساتیدی که می‌خواهند ارتقا پیدا کنند، باید مقالات خارجی در سطح بین‌الملل داشته باشند و دانشجویان را نیز در همین جهت تشویق و هدایت کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اظهار کرد: اما دیدگاه دیگری نیز وجود دارد که مخالف تولید دانش در مرزهای بین‌المللی است. بر اساس این دیدگاه، مقالات علمی باید بر مشکلات و مسائل کشور خودمان متمرکز شود و در نشریات داخلی به چاپ برسد؛ چرا که این دیدگاه بر این باور است مقاله نویسی در سطح بین‌الملل، به نوعی تولید دانش برای دیگران است.
وی افزود: در دیدگاه سوم گفته می‌شود ما مخالف چاپ مقالات در مجلات معتبر دنیا نیستیم؛ اما هنگام نوشتن این مقالات باید سیاست‌های داخلی و خارجی در نظر گرفته شود. چراکه در رشته‌های فنی مهندسی چاپ مقاله راحت‌تربوده اما چاپ مقاله در مجلات رشته‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی دشوارتر است. به همین منظور اگر کسی بخواهد مقاله‌اش در این رشته‌ها به سادگی چاپ شود، باید بر موضوعات انتقادی متمرکز شود.
امیری اظهار کرد: مجلات خارجی در رشته‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی، مقالاتی را چاپ می‌کنند که بر نقد وضعیت موجود متمرکز باشد. متاسفانه کشورهای خارجی برای سیاه نشان دادن چهره جامعه ایران از مقالات انتقادی استقبال می‌کنند و این موضوع، یک واقعیت غیر قابل انکار است. نوشتن این‌گونه مقالات باعث می‌شود نویسندگان در داخل به مشکل بخورند و مورد نقد واقع شوند؛ زیرا با مقاله‌ای که نوشته‌اند، چهره‌ای منفی از کشور به جهان ارائه داده‌اند. بنابراین در این دیدگاه گفته می‌شود ما مخالف چاپ مقالات در مجله‌های دنیا نیستیم اما بهتر است هنگام نوشتن مقالات خارجی، سیاست‌های داخلی و خارجی نیز در نظر گرفته شوند.
وی افزود: دیدگاهی دیگر نیز وجود دارد که معتقد است ما اصلا نباید به رشته‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی مانند رشته‌های علوم طبیعی نگاه کنیم؛ چون چاپ مقاله در این رشته‌ها دشوارتر است. در علوم طبیعی با ترکیب چند ماده و انجام چند آزمایش می‌توان مقاله نوشت، اما مقاله نویسی در رشته‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی دشوارتر است. نقطه مقابل این دیدگاه بر این باور است که ما در علوم انسانی و علوم اجتماعی حرف برای گفتن داریم و اینکه بگوییم در این زمینه‌ها نمی‌توانیم مقاله بنویسیم قابل قبول نیست. پس اگر در این زمینه‌ها نمی‌توانیم مقاله چاپ کنیم، ناشی از کم کاری ما است چراکه ما در علوم انسانی و علوم اجتماعی مدعی هستیم.
امیری با اشاره به وزارت علوم عنوان کرد: البته سیاست‌های وزارت علوم دارد به این جهت می‌رود که وزن مقالات خارجی را کاهش دهد. بر اساس این سیاست افراد به سمت نشریات داخلی تشویق می‌شود، ناگفته نماند این موضوع نیز نوعی چالش است، یعنی چاپ مقالات در داخل و خارج از کشور، فرصت‌ها و محدودیت‌هایی دارد، از این جهت نمی‌توان به سادگی تصمیم گرفت چاپ مقاله در نشریات داخلی بهتر است یا خارجی. به همین منظور هنگام مقاله‌نویسی باید توجه داشت مقاله‌ای که می‌خواهیم چاپ کنیم، چه تاثیری در توسعه علمی داخلی دارد و کیفیت رشته و دانشگاه را تا چه اندازه بالا می‌برد.
وی با انتقاد از مقاله‌نویسانی که قواعد مقاله نویسی را رعایت نمی‌کنند، گفت: متاسفانه همانطور که در دنیا مقالات تقلبی افزایش داشته‌اند، در کشور ما نیز این مقالات زیاد شده است. به زبانی دیگر، تنها مقاله‌نویسی عرضه شده است و به محتوای مقاله و توسعه علمی توجه چندانی نشده است. این موضوع باعث شده نوعی بی‌اعتباری و بی‌اعتنایی نسبت به نشریات داخلی صورت گیرد. یعنی برخی بدون این که مقالاتشان از استانداردهای کافی برخوردار باشد، می‌خواهند با استفاده از رابطه‌های خود، مقالاتشان را در نشریات به چاپ برسانند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران عنوان کرد: اگر نگاهی به مجلات معتبری که در دنیا داوری شده، بیندازید، می‌توانید استانداردهای مقاله‌نویسی را از حرف‌هایی که بین داور و نویسنده رد و بدل می‌شود، متوجه شوید. اما در داوری‌های داخلی با مشکلاتی مواجه هستیم.
امیری در خصوص کیفیت مقالات در کشور اظهار کرد: مقالات ما از نظر کمیت وضعیت خوبی دارد اما از نظر کیفیت اینطور نیست. افراد جذب به عنوان هیئت علمی و یا دفاع از پایان‌نامه در شرایط خاصی قرار می‌گیرند و سعی می‌کنند هرطور شده مقالات خود را حتی با کیفیت پایین به چاپ برسانند. این موضوع هم در نشریات داخلی و هم در سطح بین‌الملل مجلات، به اعتبار علمی کشور لطمه می‌زند و باعث می‌شود از برخی محققان ایرانی چهره خوبی بر جای نماند.
وی افزود: اگر کسی در سطح بین‌الملل مقاله‌ای بنویسد و تمامی استانداردهای مقاله‌نویسی را رعایت کرده باشد، حتما مجله‌ای پیدا می‌شود که آن را چاپ کند. به همین منظور صرفا نمی‌شود گفت تنها به دلیل سیاست‌های خارجی مقالات رد می‌شوند؛ چراکه از تمام مجلات معتبر دنیا، مجلاتی هستند که اجازه نمی‌دهند مسائل سیاسی بر وجدان کاریشان تاثیری بگذارد.
انتهای پیام/
نظر شما