بهروز بیات عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات دانش شناسی همدان با توجه به هفته کتاب و کتابخوانی درباره مشکلات کتاب و کتابخوانی در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز در همدان اظهار کرد: متاسفانه صحبت از مشکلات کتاب و کتابخوانی بسیار است و ارائه راه‌حل اندک و اندوه‌بارتر آن است که معدود افرادی هم که به مدد تحقیق و پژوهش در این زمینه راه‌حل ارائه می‌دهند، گفتارشان می‌ماند و پژوهش‌هایشان در گوشه‌ای خاک می‌خورد و باز هم حکایت همچنان باقی است.

وی بیان کرد: سخن گفتن از کتاب بدون اشاره به کتابخانه و کتابدار هم بحثی ناقص است، و حلقه ارتباطی این سه یار دیرپا و دوست‌داشتنی رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی است که با تغییر رویکردها در جهان امروز با تغییراتی چند در سرفصل‌های به‌روزشده همواره در پی تربیت کتابداران و اطلاع‌رسانان بوده و اکنون هم متخصصان حوزه اطلاعات و دانش‌شناسی را تربیت می‌کند.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان تصریح کرد: مهم‌ترین و ارزشی‌ترین قشرهای متخصصان که نقش تعیین‌کننده‌ای در جوامع دانشی ایفا می‌کنند، متخصصان اطلاعات و دانش‌شناسان هستند.

بیات تصریح کرد: این متخصصان با مطالعه ماهیت اطلاعات و دانش و تدوین مکانیسم‌هایی برای گردآوری، سازمان‌دهی، اشاعه دانش و مدیریت آن زمینه را برای پویایی جریان دانش در جامعه (اعم از سازمان‌ها و کل جامعه) فراهم می‌سازند. معاون آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی همدان بیان کرد: ازاین‌رو علم اطلاعات و دانش‌شناسی به‌عنوان رشته‌ای که ماهیت و کاربردهای اطلاعات را مطالعه می‌کند یکی از مهم‌ترین رشته‌های دانشگاهی در این حوزه به‌حساب می‌آید. در دهه ۱۹۹۰ با اختراع ریزرایانه‌ها و در سال۱۹۹۳ با اختراع وب و ورود فناوری‌های نوین اطلاعاتی به پهنه کتابخانه‌های جهان این دانش نیز دستخوش دگرگونی‌های گسترده‌ای شد.

بیات با اشاره به این تغییرات افزود: پژوهشگران و استادان این رشته درصدد تغییر نام رشته کتابداری برآمدند و واژه (Information) یعنی «اطلاعات» یا «اطلاع‌رسانی» نیز به نام این دانش اضافه شد و امروز از آن به‌عنوان ( Library & Information Sciences) یعنی علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی یاد می‌شود. اگرچه در انگلستان و برخی کشورهای دیگر با عناوین دیگری ازجمله (Information Studies) و (Information Management) نیز از آن نام برده سده است.

این استاد دانشگاه گفت: در ایران در جلسه شورای‌عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، توسط اعضای کمیته برنامه‌ریزی، در تاریخ ۱۹ شهریور ۱۳۹۱ نام رشته از «علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی» به «علم اطلاعات و دانش‌شناسی» تغییر یافت. دانشجویان و دانش‌آموختگان این رشته با مباحث مختلفی چون داده‌کاوی، اقتصاد اطلاعات، معماری پایگاه‌های اطلاعاتی، ذخیره و بازیابی اطلاعات، رفتارهای اطلاع‌یابی، وب‌سنجی، مدیریت اسناد و... آشنا می‌شوند. عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان تصریح کرد: امروزه اینترنت که دنیای اطلاعات است، در دسترس همگان قرار دارد و هرکس می‌تواند خود جویای مطالب باشد. ولی تولید محتوای مفید و موثر در دنیای سرشار از اطلاعات امروز کار متخصصان علم اطلاعات است که به‌عنوان واسطه به دیگر افراد جامعه کمک می‌کنند تا نیازهای اطلاعاتی خود را برآورده کرده و مطالب در دسترس نیز از صحت و اعتبار کافی برخوردار باشند.

وی خاطر نشان کرد: با سرعت گرفتن حرکت به‌سمت جامعه دانشی، اهمیت اطلاعات و دانش بیش‌ از پیش آشکار شده است. ظهور پسوند دانشی برای مفاهیمی مانند جامعه، اقتصاد، توسعه و نظایر آن به‌خوبی نشان‌دهنده این است که امروزه دانش و دانایی نقش اساسی در جامعه دارد و در جوامع دانشی این مراکز تولید اطلاعات و دانش هستند که به‌جای کارخانه‌های جوامع صنعتی وظیفه تولید ثروت را به عهده گرفته‌اند.

بیات گفت: با نگاهی به کسب‌وکارهای اطلاعاتی و نوین در جهان به این حقیقت خواهیم رسید که میزان ثروت‌آفرینی در این مراکز چندین برابر مراکز صنعتی قبلی است، در این میان قشری از کارکنان با عنوان کارکنان دانشی به انواع کارکنان قبلی اضافه‌ شده‌اند که نقش مهمی درحرکت جامعه به دانایی‌محوری ایفا می‌کنند.

این مدرس دانشگاه بااشاره اینکه رشته علم اطلاعات و دانش شناسی طیف وسیعی از زمینه‌های مطالعاتی را در برمی‌گیرد اظهار کرد: از زمان تاسیس اولین دانشکده کتابداری در سال ۱۸۸۷ در ایالات‌متحده آمریکا تاکنون در پاسخ به نیازهای اطلاعاتی و دانشی جامعه، علومی همچون مدیریت اطلاعات، مدیریت دانش، مطالعات استنادی و علم‌سنجی، نظام‌های اطلاعاتی، مدیریت کتابخانه‌ها، نیازهای اطلاعاتی، سواد اطلاعاتی، دانشنامه‌نگاری، نسخ خطی، مدیریت آرشیو و نظایر آن شکل گرفته است.

بیات بابیان اینکه از نام‌های عصر حاضر «عصر اطلاعات» است و جامعه کنونی «جامعه اطلاعاتی» است، اظهار کرد: وقتی شما در این عصر و در این جامعه زندگی می‌کنید آیا یکی از بهترین انتخاب‌ها «مدیریت اطلاعاتو دانش» یا «بازیابی اطلاعات و دانش» نیست؟ به اعتقاد بسیاری از دانش‌پژوهان این رشته‌ها بهترین انتخاب برای پویایی در عصر نوین است.

انتهای پیام /