عبدالرضا واعظی در گفت‌وگو با خبرنگار دانشگاه ایسکانیوز با اشاره به فقدان زیرساخت مناسب برای فعالیت پارک‌های علم و فناوری اظهار کرد: خلا زیرساخت یکی از مشکلات پارک‌های علم و فناوری محسوب می‌شود. این پارک‌ها زیرمجموعه وزارت علوم قرار گرفته‌اند؛ اما در واقعیت تناسب کمتری با این وزارتخانه دارند، پارک‌ها با بخش خصوصی در ارتباط‌اند و شباهتشان به شهرک‌های صنعتی بیشتر است؛ اما دستگاه‌های دولتی پارک‌های علم و فناوری را همسطح با یک دانشگاه در نظر می‌گیرند . ین مسئله باعث شده است که زیرساخت‌ها در حوزه پارک‌های علم و فناوری توسعه پیدا نکند.
وی ادامه داد: دانشگاه‌ها در ایران با تمام امکانات رفاهی تاسیس می‌شوند اما مسئولان گمان می‌کنند یک ساختمان با چند اتاق برای پارک‌های علم و فناوری کفایت می‌کند؛ یک پارک نیاز به زیرساخت‌هایی مانند اراضی گسترده دارد که برای سرمایه‌گذاری در اختیار شرکت‌های فناور و دانش بنیان قرار بگیرد و شرکت‌ها خط تولید محصولات خود را راه‌اندازی کنند.
کدام کشورها در اعمال حق مالکیت فکری موفق‌ترند؟
رئیس سابق پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی گفت: تا زمانی که زیرساخت‌های مناسب مانند گاز، آب، برق، تلفن، زمین قطعه بندی شده و... مهیا نشود، گویا پارک‌ها یک بنگاه معاملات املاک هستند که اراضی را به شرکت‌ها اجاره می‌دهند و پس از مدتی باز پس می‌گیرند.
بودجه پارک‌های علم و فناوری از دانشگاه‌های سطح یک کمتر است
وی خاطرنشان کرد: مشکل اساسی دیگر بودجه است، میزان بودجه‌ای که برای مجموع پارک‌های علم و فناوری به استثنای پارک پردیس که از طرف معاونت علمی حمایت می‌شود؛ در نظر گرفته شده که از یک دانشگاه سطح یک کشور کمتر است.
واعظی ادامه داد: اخیرا به دلیل وضعیت مالی نابسامان کشور، هدف دولت صرفا تداوم پارک‌ها است و روسای پارک‌های علم و فناوری را ملزم به تامین حقوق کارکنان کرده، درحالی که بودجه پارک‌ها باید رقم بزرگی باشد تا پارک توانایی حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، ایجاد محتوا، مشاوره، برگزاری کارگاه و دوره های مختلف، اعزام شرکت‌ها به نمایشگاه های داخلی و خارجی و ... را داشته باشد.
پارک‌های علم و فناوری در مجموعه وزارت علوم هم غریبه‌اند
وی با بیان نیاز به فرهنگ‌سازی در حوزه پارک‌های علم و فناوری اظهار کرد: در این حوزه نیز عملکرد ضعیفی داشته‌ایم، پارک‌ها در خود مجموعه وزارت علوم هم غریبه‌اند. تا زمانی که در آیین نامه‌های وزارت علوم یک رئیس پارک علم و فناوری با یک رئیس دانشکده یکسان است، ارزش پارک‌ها برای مسئولان شهرستان ها هم به چشم نمی‌آید.
استاد دانشگاه تبریز افزود: مجموعه پارک‌ها برای دعوت از روسای دانشگاه‌ها، اساتید و دانشجویان جهت حضور در پارک های علم و فناوری همواره دچار مشکل هستند؛ زیرا نمی‌توانند هیچ حمایتی از شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان داشته باشند و در مقابل آنها از نظر مالی و جایگاهی که در وزارت علوم و دولت دارند دستشان خالی و زبانشان کوتاه است. این مسئله نیاز به یک جهاد فرهنگی دارد؛ دولت باید ارزش بیشتری برای پارک‌ها قائل شود و آنها را وارد معادلات توسعه کند.
وی افزود: اگر قرار است برای برنامه‌های یک استان تصمیم گیری شود حتما باید رئیس پارک علم و فناوری آن استان در برنامه ریزی، سیاستگذاری و تصمیم گیری‌ها حضور داشته باشد. متاسفانه این اتفاق رخ نداده و پارک‌ها فقط ویترین خوب وزارت علوم هستند بدون اینکه حمایتی از آنها شود.
پارک‌های علم و فناوری مشاور املاک نیستند
این استاد دانشگاه افزود: دولت از پارک‌های علم و فناوری انتظار درآمدزایی دارد؛ اما لازمه این خواسته ابتدا ایجاد زیرساخت مناسب برای پارک‌ها است. درآمدزایی یک پارک با اجاره دادن اتاق محقق نمی‌شود؛ زیرا ما مشاور املاک نیستیم. درآمد پارک باید از طریق ایجاد کارخانه در اراضی پارک‌ها و راه‌اندازی خط تولید و فروش محصولات آن باشد.
وی با اشاره به قوانین تصویب شده در حوزه ارزش افزوده مالیاتی پارک‌ها بیان کرد: ۵ درصد از ۹ درصد ارزش افزوده مالیاتی که شرکت‌های مستقر در پارک های علم و فناوری پرداخت می‌کنند به پارک‌ها تعلق می‌گیرد. اگر چند شرکت با توانایی بالا در پارک‌ها کارخانه تاسیس کنند و ۵ درصد ارزش افزوده به حساب پارک ها واریز شود یک عدد قابل توجهی خواهد شد که ممکن است پس از یک مدت نیازی به بودجه های دولتی هم نداشته باشند، اما در حال حاضر برای ایجاد زیرساخت نیاز به بودجه دولتی دارد.
افزایش بودجه پارک‌های علم و فناوری متناسب با تورم نیست
واعظی گفت: من چه در بودجه‌های سنوات سال‌ها اخیر و چه در بودجه سال‌های آینده دورنمای خوبی نمی‌بینم. برای مثال به تازگی اعلام شده است که به بودجه پارک‌ها ۲۰ درصد اضافه خواهد شد ولی این افزایش با تورم ۵۰ درصدی فقط کفاف حقوق کارکنان پارک‌ها را می‌دهد و بهتر است بگوییم دست پارک‌ها ۵۰ درصد بسته تر هم می‌شود.
ضرورت آشنایی وکلا و قضات با مفهوم مالکیت فکری ثبت اختراع
واعظی ادامه داد: ثبت اختراع زیر نظر اداره ثبت اختراع سازمان اسناد و املاک کشور است، پارک‌های علم و فناوری نماینده اداره ثبت اختراعات هستند و فرآیند داوری علمی را انجام می‌دهند و پس از آن فناور یا شرکت حقوقی را به اداره ثبت اختراع ارجاع می‌دهند و گواهی ثبت اختراع را صادر می‌شود.
وی افزود: در این حوزه در دستگاه قضایی دچار خلا هستیم، وکلا و قضات کشور آشنایی با حوزه مالکیت ثبت اختراع نداشته و تنها شعبه شهید بهشتی تهران به این دعاوی رسیدگی می‌کند. لازم است وکلا و قضات با مفهوم مالکیت فکری ثبت اختراع آشنا شوند و شعب ویژه‌ای برای رسیدگی به این دعاوی در تمام استان‌ها ایجاد شده و از تمرکرزدایی در تهران اجتناب شود.
حمایت از تجاری سازی یا سنگ‌اندازی
استاد دانشگاه تبریز با اشاره به تجاری سازی اختراعات بیان کرد: فناور محصول خود را ساخته و به بازار ( مقصود از بازار ادارات دولتی مانند اداره برق،گاز و... است) ارائه می‌دهد. دستگاه دولتی محصول ساخت ایران را در کنار یک محصول خارجی گذاشته و شروع به نقد و مقایسه می‌کند و از فناور انتظار دارد که آن را به استانداردهای جهانی رسانده تا حاضر به خرید آن شود؛ اما اگر محصول فناوران بدون نقص باشد دیگر چه نیازی به حمایت دولت هست؟ ارزش حمایت از تجاری‌سازی زمانی است که فناور به نقطه ایده آل نرسیده و در مسیر آن است.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر دستگاه‌های دولتی یک لیست نیاز به فناوران و شرکت‌های دانش بنیان ارائه می‌دهند و اسمش را حمایت از شرکت‌ها می‌گذارند و چند ماه بعد مطالبه گرانه اظهار می‌کنند که ما نیازها را بیان کردیم اما هیچ شرکت دانش‌بنیانی از آن استقبال نکرد؛ نیاز بازار اعلام کردن حمایت نیست، دستگاه‌های دولتی باید در کنار اعلام نیازهای کشور، بودجه‌ای برای فرایند تحقیق و توسعه به شرکت‌ها تخصیص دهند.
واعظی در آخر اظهار کرد: بنده به عنوان نماینده افکار عمومی می‌گویم که هر کس دلش به حال شرکت‌های دانش بنیان می‌سوزد و تمایل به حمایت دارد محصولشان را خریداری کند. دستگاه‌های دولتی به جای برگزاری تریبیون و همایش‌های مختلف، قانونی تصویب کنند که برای مثال در سال جدید ۱۰ درصد خرید مورد نیاز کشور از شرکت های دانش بنیان تهیه شود. خرید محصولات دانش بنیان از هر وام و تسهیلاتی مهم‌تر است.
خبرنگار: مطهره سادات قاسمی
انتهای پیام/
نظر شما