به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز ، ایران در کمربند بیابانی جهان قرار گرفته و مدیریت آب در چنین سرزمین خشک و نیمه خشکی از اهمیت بالایی برخوردار است اما در برخی موارد شاهد تصمیمات اشتباه و مدیریت غیراصولی بودیم و با تنش‌های آبی دست و پنجه نرم کردیم. کارشناسان معتقدند که بخشی از این اشتباهات در حوزه کشاورزی رخ داده است.
بیشتر بخوانید
افزایش ریزگردها درختان را بیمار می‌کند / ۸۵ درصد از تالاب‌ها خشک شده‌اند
اسماعیل کهرم کارشناس محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز در این خصوص گفت: ما مدیریت اصولی در حفظ تالابهای کشور نداشتیم؛ ما آب را از تالاب میقان در اراک به فاصله ۴۰ کیلومتری انتقال داده‌ایم تا زمین کشاورزی را آبیاری کنیم که به شدت کار غیراصولی است. انتقال آب‌های غیراصولی در جهت توسعه کشاورزی تالاب‌ها را به سمت خشک شدن می‌برد.
وی با اشاره به اینکه کاشت محصولات آب‌بر در مناطق خشک زمینه‌ساز خشک شدن تالاب‌ها شده است، افزود: در محدوده اصفهان که منطقه‌ای خشک است، اقدام به کاشت هندوانه، خربزه و برنج کرده‌ایم درحالی که در گذشته کاشت این محصولات در آن منطقه مرسوم نبود. آمایش سرزمین به مفهوم انتخاب گزینه‌هایی مناسب برای افزایش و پایداری توان سرزمینی در جهت برآورد نیازهای جامعه از گذشته در ایران مرسوم بوده و پدران ما بررسی می‌کردند که آیا منطقه توان کشت یک محصول را دارد یا خیر.
کاشت بی‌رویه برنج
کهرم توضیح داد: در کشور ما تنها سه استان گیلان، مازندران و تاحدودی گلستان توان کاشت برنج را دارند اما ما امروز در هر منطقه‌ای که چشمه آبی داشته برنج کاشته‌ایم. این سومدیریت‌ها در حوزه کشاورزی تالاب‌ها را خشک کرده است چراکه ایران کشوری خشک و نیمه خشک است.
وی افزود: بارش سالانه در جهان ۸۰۰ میلیمتر است اما بارش در ایران کمتر از ۲۵۰ میلیمتر است و با این میزان آب چطور می‌توان برنج کاری را گسترش داد؟ مگر نمی‌شد به برنج‌کاری در همان سه استان شمالی اکتفا کرد؟
کهرم با اشاره به اینکه دریاچه ارومیه ۳۷ میلیارد مترکعب آب داشت اما امروز خشک شده است، گفت: اتفاق مشابه دریاچه ارومیه برای تالاب پریشان استان فارس افتاد. امروز تالاب پریشان مجبور به خودسوزی شده است؛ یعنی مقدار آب به قدری کم شده که آتش‌سوزی‌های متعددی در بستر آن رخ داده است.
کارشناس محیط زیست با بیان اینکه سومدیریت‌ها باعث شده که تالاب‌ها تبدیل به مرداب شوند، توضیح داد: برای نجات تالاب‌ها باید مانند پدرانمان با این سرزمین رفتار کنیم. گذشتگان ما براساس توان منطقه برنامه‌ریزی می‌کردند. برای مثال در اصفهان نقاطی به نام مادی وجود دارد که با کمک آن‌ها آب زاینده رود در محلات گردش پیدا کرده و این آب را حفظ می‌کرد. مادی از ابتکارات شیخ بهایی بود و می‌توانست آب را حفظ کند.
وی درخصوص تبعات خشک شدن تالاب‌ها گفت: با خشک شدن تالاب‌ها تنش‌های آبی افزایش پیدا خواهد کرد و امروز محیطزیست ایران تشنه است. وقتی تالاب خشک می‌شود، افزایش دما و تابش آفتاب منجر به وقوع آتش‌سوزی‌های متعدد خواهد شد. با سوختن تالاب احیای آن بسیار دشوار خواهد بود. خشک شدن تالاب‌ها آن‌ها را تبدیل به کانون ریزگرد می‌کند.
انتقال آب برای گسترش کشاورزی
بهمن ایزدی کویرشناس در گفت‌و گو با ایسکانیوز با انتقاد از انتقال آب برای گسترش کشاورزی گفت: هدف از انتقال آب و زدن سدهای غیرضروری در وهله اول رسیدن برخی از پیمانکارهای پیوسته به وزارت خانه‌های ذیربط به سودآوری هنگفت و در افق دور این است که به برخی از سرزمین‌های خشک با انتقال آب به بخش کشاورزی ، صنعت و ..... مزایایی ببرند اما این کار باعث از دست رفتن زندگی مردمان و منجر از دست رفتن اعتدالات اجتماعی و اقتصادی می‌شود.
سال هاست که کشت چندین‌باره در کشور داریم در حالی که در گذشته زمانی که گندم و جو هم می‌کاشتند، مدیریت می‌کردند که به بخشی از زمین با عملیات آیش استراحت بدهند و بخش دیگری را زیر کشت ببرند اما امروز ما با استفاده بی‌رویه از منابع آب و بهره بردن از کودهای شیمیایی متعدد می‌خواهیم قدرت باروری خاک را بیشتر کنیم اما در نهایت خاک را مریض می‌کنیم. تمامی این حرکات غیر اصولی باعث شده که ما امروز در شرایط بحران قرار بگیریم..
وی ادامه داد: ما شناسنامه‌ای برای استفاده درست از اقلیم‌های کشاورزی و آب و خاک نداریم. اگر وزارت کشاورزی و نیرو به فکر نجات این سرزمین باشند، شایسته است کمی درنگ کرده و در مصرف آب حوزه کشاورزی تجدید نظر کنند و بر اساس سوابق زیانبار موجود باید به طورجدی توجه کنند که ایجاد سدهای متعدد راهکار کنترل این شرایط و برون رفت از بحران نیست.
کویرشناس با اشاره به اینکه تقریبا ۸۵ درصد از تالاب‌ها خشک شده‌اند، بیان کرد: بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین کشور که دریاچه پریشان بود را از دست دادیم و این دریاچه امروز خود به کانون ریزگرد تبدیل شده است. دریاچه طشک و بختگان هم با ۱۲۰ هزار هکتار مساحت به کویر نمک تبدیل شده‌اند و ریزگردهای شیمیایی و نمکی سلامت مردم در حوزه کربال و خرامه به خطر انداخته است. براساس آماری که مسئولان اعلام کرده‌اند، در شهرستان خرامه که در جوار دریاچه خشکیده بختگان است، ۴۰۰ بیمار سرطان ریه داریم. بسیاری از مردم هم دچار بیماری پوستی می‌شوند.
به گزارش ایسکانیوز، کاشت محصولاتی که نیاز به آب بیشتری دارند در مناطق خشک منجر به افزایش تنش‌های آبی در کشور خواهد شد. از جهتی باید توجه داشت که ما در سومین سال خشکسالی هستیم و اگر تغییری در الگوی کشت ایجاد نکنیم، شاهد افزایش تبعات خشکسالی خواهیم بود.
انتهای پیام /
نظر شما