به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، مسعود پزشکیان در دوران رقابتهای انتخاباتی خود بارها بر ضرورت توجه ویژه به «نسل زد» تأکید کرده بود؛ تا جایی که نخستین مستند انتخاباتی وی نیز با محوریت همین موضوع ساخته شد.
اکنون، پس از گذشت یک سال از آغاز به کار دولت پزشکیان، امیررضا احمدی ـ بازیگر جوان دهه هشتادی ـ بهعنوان مشاور رئیسجمهور در امور نسل زد منصوب شده است. پس از انتصاب امیررضا احمدی، بازیگر دهه هشتادی، بهعنوان مشاور رئیسجمهور در امور نسل زد، شورای مشاوران نسل زدِ شورای اطلاعرسانی دولت با حضور ۱۴ عضو تشکیل شد.
الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاعرسانی دولت، در توضیح تشکیل این شورا گفته است:«هر نسلی باید به فکر پرورش جانشین برای آینده باشد و جانشینپروری روندی است که در یک شب اتفاق نمیافتد. انتصاب اخیر بازتاب گستردهای داشت؛ برخی تمجید کردند، برخی انتقاد و عدهای نیز تخریب. از همه آنان تشکر میکنم، زیرا همین واکنشها نشان داد جامعه برای نسل زد اهمیت قائل است. در نتیجه، حضور یک مشاور به جمعی ۱۴ نفره تبدیل شد و امیدوارم این شورا با حضور نخبگان جوان گسترش یابد.»
اعضای شورای نسل Z چگونه انتخاب شدند؟
تشکیل این شورا با موجی از انتقادات تند در فضای مجازی روبهرو شده است. کاربری به نام امیررضا آزاده در شبکه اجتماعی ایکس با لحنی کنایهآمیز خطاب به شورای اطلاعرسانی نوشت:« جناب شورای اطلاعرسانی! لطفاً بفرمایید آقای احمدی دقیقاً با کدام سابقه درخشان و شایستگی خارقالعاده بهعنوان مشاور نسل زد انتخاب شدند؟ رزومه ایشان را شفاف منتشر کنید و با دیگر جوانان نسل زد مقایسه کنید! مملکت که فقط برای رفقای شما نیست!»
علاوه بر این، بررسی سوابق برخی از اعضای این شورا نشان میدهد که شماری از آنان در ستاد انتخاباتی رئیسجمهور و برنامههای تبلیغاتی وی حضور فعال داشتهاند. حتی برخی منابع غیررسمی از حضور فرزندان تعدادی از مسئولان دولت حسن روحانی در میان اعضای شورا خبر دادهاند. همین موضوع، شائبه «حزبی و محفلی بودن» این انتصابات را تقویت کرده و موجب شده بسیاری از جوانان مستقل و فعال در حوزههای علمی، فرهنگی و اجتماعی، این شورا را نماینده واقعی نسل زد ندانند.
در ادامه گفتگوی ایسکانیوز با غلامعلی رجایی فعال سیاسی اصلاحطلب و مشاور مرحوم هاشمی رفسنجانی و جواد امام فعال سیاسی اصلاحطلب و سخنگوی جبهه اصلاحات را میخوانید:
شورای نسل Z نباید در حد یک ساختار تشریفاتی باقی نماند
رجایی در پاسخ به پرسشی درباره هدف اصلی از تشکیل شورای مشاوران نسل زد گفت: دولت با ایجاد این شورا در واقع پنجرهای تازه به روی نسل زد باز کرد؛ نسلی که در سالهای گذشته، متأسفانه کمتر جدی گرفته شد و معمولاً در حاشیه تصمیمسازیها قرار داشت. دولتهای پیشین، با وجود تأکیدات مکرر بر نقش جوانان، هیچگاه بستر گفتوگوی واقعی با آنان را فراهم نکردند. از این جهت، اقدام دولت آقای پزشکیان را میتوان حرکتی مثبت و امیدبخش دانست؛ به شرط آنکه این شورا صرفاً در حد یک عنوان یا ساختار تشریفاتی باقی نماند و نظرات اعضای آن واقعاً در تصمیمگیریها لحاظ شود.
رجایی در ادامه گفت: اگر دولت بتواند صدای نسل زد را نه در قالب گزارشهای رسمی، بلکه از زبان خود جوانان بشنود، این شورا میتواند به پلی میان نسل جدید و ساختار حکمرانی تبدیل شود. مسئله اصلی، اعتماد متقابل است؛ جوانان باید احساس کنند که حضورشان در چنین شورایی صرفاً نمادین نیست و نتیجهی مشارکتشان در سیاستها و تصمیمات دیده میشود. در غیر این صورت، این فرصت هم مانند تجربههای پیشین از بین خواهد رفت.
خروجی قابلتوجهی از شورای نسل Z بیرون نخواهد آمد
این فعال سیاسی اصلاحطلب در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا شورای مشاوران نسل زد در دولت واقعاً نقش مشورتی دارد یا صرفاً جنبه نمادین پیدا کرده است، گفت: واقعیت این است که این شورا بیشتر محصول ابتکار آقای الیاس حضرتی است و در چارچوب شورای اطلاعرسانی دولت فعالیت میکند، نه مستقیماً در سطح نهاد ریاستجمهوری. به همین دلیل، نمیتوان آن را بخشی از ساختار اصلی تصمیمسازی دولت دانست. اگر رئیس این شورا مستقیماً از سوی شخص رئیسجمهور تعیین میشد و شورا زیر نظر نهاد ریاستجمهوری شکل میگرفت، بدون تردید اعتبار و تأثیر بیشتری پیدا میکرد. اما در شکل فعلی، نمیتوان انتظار داشت خروجی قابلتوجهی از آن بیرون بیاید.
وی با بیان اینکه تشکیل این شورا را نمیتوان چندان جدی قلمداد کرد، گفت: به نظر من نباید این شورا را خیلی جدی گرفت. تا وقتی نقش شورا فقط در حد چند نشست فصلی و چند بیانیه محدود باشد، نتیجهای جز نمادسازی ندارد.
رجایی در ادامه افزود: اینکه هر چند وقت یکبار گروهی از جوانان را دور هم جمع کنیم، از آنها چند نظر عمومی بگیریم و بعد همه چیز به روال قبل برگردد، هیچ کمکی به جوانگرایی واقعی نمیکند. چنین رویکردی بیشتر شبیه یک دورهمی تبلیغاتی است تا سازوکاری مؤثر برای مشارکت نسل زد در سیاست. نسل امروز به دنبال دیده شدن و اثرگذاری واقعی است، نه حضور در جلساتی که خروجی مشخصی ندارند.
در کشورهای توسعهیافته حضور جوانان در سیاست، از دل احزاب شکل میگیرد
مشاور مرحوم هاشمی رفسنجانی در پاسخ به این پرسش که «با توجه به ورود سیاستمداران جوان زیر ۳۰ سال به ساختار قدرت در کشورهایی چون آمریکا، فرانسه و روسیه، آیا شورای مشاوران نسلزد میتواند مقدمهای برای حضور جوانان ایرانی در سیاست باشد؟» گفت: در کشورهای توسعهیافته، حضور جوانان در عرصه سیاست از دل احزاب شکل میگیرد؛ یعنی جوان مسیر رشد سیاسی خود را از فعالیت حزبی آغاز میکند، سپس در سطوح محلی، ایالتی یا شهری تجربه میاندوزد و در نهایت وارد پارلمان یا دولت میشود. اما در ایران چنین ساختار حزبی فعالی وجود ندارد و جوانان برای ورود به سیاست، عملاً باید از طریق لیستهای انتخاباتی جناحها وارد میدان شوند.
وی در ادامه افزود: شاید در کلانشهرهایی مثل تهران، امکان دیده شدن و ورود از طریق این لیستها بیشتر باشد؛ همانطور که چهرههایی توانستند از مسیر فهرستهای انتخاباتی به مجلس راه پیدا کنند. اما در استانها و شهرستانها، واقعیت این است که مسیر سیاست برای جوانان بستهتر است. در کل نباید سیستم سیاست ایران را با مدلهای اروپایی یا آمریکایی مقایسه کرد؛ زیرا در آن کشورها، تحزب، رقابت سیاسی و شفافیت در روند گزینش نخبگان نهادینه شده است. در حالی که در ایران هنوز این مسیر به بلوغ نرسیده است.
حضرتی با چه معیاری اعضای شورای نسل Z را انتخاب کرده است؟
رجایی در واکنش به پرسشی درباره انتقاداتی که معتقدند اعضای شورای مشاوران نسل زد عمدتاً از فعالان ستاد انتخاباتی پزشکیان و فرزندان مسئولان دولت روحانی هستند، گفت: ابتدا باید مشخص شود که این ادعاها تا چه حد صحت دارد و بررسی شود. اما نکتهای که اهمیت بیشتری دارد، نحوه انتخاب اعضای شورا توسط آقای حضرتی است. سوال این است که معیارهای انتخاب چه بوده است؟ آیا اعضای شورا از دانشگاهیان و نخبگان علمی هستند؟ آیا فعالان رسانه و فرهنگی در آن حضور دارند؟ یا صرفاً کسانی انتخاب شدهاند که پیشتر در فعالیتهای انتخاباتی حضور داشتهاند؟
وی در ادامه تاکید کرد: ممکن است بخشی از این انتقادها واقعیت داشته باشد، و این موضوع جای بررسی و شفافسازی دارد. مهم این است که مردم و جامعه جوان بتوانند مطمئن شوند اعضای شورا نماینده واقعی نسل Zو نخبگان کشور هستند، نه صرفاً حلقهای محدود از دوستان یا وابستگان سیاسی.
دولت نباید نسل Z را صرفاً در چارچوب یک شورا، محدود ببیند
مشاور مرحوم هاشمی رفسنجانی در تکمیل سخنان خود گفت: اگر این پرسش از آقای الیاس حضرتی مطرح شود، بیتردید پاسخ خواهد داد که هدف از تشکیل شورای مشاوران نسل Z، استفاده از دیدگاهها و نظرات نسل جوان است و در صورتی که این پیشنهادها با واقعیتهای کشور همخوانی داشته باشد، دولت آنها را عملی خواهد کرد.
وی با بیان این پیشنهاد که نسل Z باید فراتر از یک شورا در نظر گرفته شود، گفت : با این حال، به باور بسیاری از کارشناسان، از جمله فعالان سیاسی مستقل، دولت آقای پزشکیان نباید نسل زد را صرفاً در چارچوب یک شورا و مشاوره محدود ببیند. جوانان امروز انتظار دارند صدایشان در فرآیند تصمیمگیریهای کلان دیده شود و فرصت حضور واقعی در ساختارهای اجرایی و سیاستگذاری برایشان فراهم گردد. تشکیل شورا، هرچند گامی مثبت است، اما تنها زمانی اثرگذار خواهد بود که به سکویی برای مشارکت عملی و واقعی نسل زد در سیاست ایران تبدیل شود.
شورای نسل Z ارتباط مستقیمی با ریاستجمهوری ندارد و زیر نظر شورای اطلاعرسانی دولت است
جواد امام در واکنش به پرسشی درباره هدف اصلی دولت از تشکیل شورای مشاوران نسلZ گفت: در واقع شورای نسل Z ارتباط مستقیمی با نهاد ریاستجمهوری ندارد و مشاوری که اخیراً معرفی شده، در حقیقت مشاور آقای حضرتی در شورای اطلاعرسانی دولت است که ریاست آن نیز بر عهده خود ایشان است. متأسفانه در رسانهها این فرد به اشتباه بهعنوان مشاور رئیسجمهور معرفی شد.
وی در ادامه افزود: این موضوع نشان میدهد که برخی اخبار و معرفیها ممکن است برداشتهای نادرست ایجاد کنند و اهمیت شفافسازی در معرفی مسئولیتها و اختیارات اعضای شورای اطلاعرسانی دولت بیش از پیش احساس میشود.
حضرتی باید پاسخ دهد شورای نسل Z تا چه حد میتواند تأثیرگذار باشد
سخنگوی جبهه اصلاحات در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا نظرات شورای مشاوران نسل Z واقعاً در تصمیمسازیها لحاظ خواهد شد یا صرفاً جنبه نمایشی دارد، گفت: در واقع، علیالقاعده این موضوع باید توسط آقای حضرتی پاسخ داده شود که شورا تا چه حد میتواند تأثیرگذار باشد. با این حال، بهصورت کلی تشکیل این شورا را میتوان یک گام مثبت در نظر گرفت؛ گامی که امکان ارتباط مستقیم دولت با نسل Z را فراهم میکند.
وی در لزوم ارتباط مسئولین با نسل Z گفت: برای برقراری ارتباط واقعی با جوانان، دولت باید با اعضای این شورا رابطه داشته باشد، از نظراتشان استفاده کند و دیدگاههای آنها را در تصمیمگیریهای خود لحاظ نماید. این شورا فرصت خوبی است تا صدا و دیدگاههای نسل Z شنیده شود و از طریق مشاوره مستقیم، نقشی واقعی در فرآیند تصمیمگیریها ایفا کنند.
شورای نسل Z نباید نمادین باقی بماند
سخنگوی جبهه اصلاحات در پاسخ به پرسشی درباره اینکه «با توجه به ورود جوانان زیر ۳۰ سال به عرصه سیاست در کشورهای اروپایی، آمریکا و روسیه، آیا شورای مشاوران نسل Zمیتواند مسیر ورود جوانان ایرانی به سیاست را هموار کند؟» گفت: به نظر من، همین که این شورا باعث دیده شدن جوانان شود، گامی مثبت است. متأسفانه در کشور ما افرادی با سنین بالا هنوز در پستها و مناصب دولتی حضور دارند و این وضعیت به نوعی مانع ورود و دیده شدن نسل جوان میشود. تا زمانی که این افراد در جایگاههای کلیدی باقی بمانند، فرصت و ظرفیت لازم برای جوانان فراهم نمیشود.
وی با بیان اهداف این شورا گفت: هدف اصلی باید فراهم کردن فرصتهای واقعی برای مشارکت نسل جوان در تصمیمگیریها و ساختارهای اجرایی باشد. شورا میتواند شروع خوبی باشد، اما اگر صرفاً به عنوان محفل مشورتی یا نمادین باقی بماند، این نسل فرصت واقعی برای حضور و اثرگذاری در سیاست را نخواهد داشت.
این شورای باید از دل جوانان برخیزد نه حلقههای سیاسی یا خانوادگی
امام در واکنش به پرسشی درباره انتقاداتی مبنی بر اینکه اعضای شورای مشاوران نسل Z عمدتاً از فعالان ستاد انتخاباتی رئیسجمهور و فرزندان مسئولان دولت پیشین هستند، گفت: اگر قرار باشد در موضوع نسل زد هم همان مسیرهای تکراری طی شود و انتخابها به گونهای باشد که موجب شکاف بیشتر میان نسلها شود، این شورا فایدهای نخواهد داشت. مسئله اصلی به فرد یا افرادی برمیگردد که اعضای شورا را انتخاب کردهاند و اینکه این افراد چه نسبتی با بدنه واقعی جامعه دارند.
این فعال سیاسی اصلاحطلب با بیا اینکه رزومه این افراد باید شفاف اعلام شود، گفت: در جامعهای که بخش قابل توجهی از نسل Z از ساختار رسمی و سیاسی فاصله گرفته، باید بهصورت شفاف مشخص شود که اعضای این شورا چه ارتباطی با بدنه اجتماعی و فکری این نسل دارند. اگر قرار است این شورا پلی میان دولت و جوانان باشد، باید افراد حاضر در آن، واقعاً از دل این نسل برخاسته باشند، نه صرفاً از حلقههای سیاسی یا خانوادگی.
امام در انتقاد به این مساله که مسئولین کشور هنوز شیوه ارتباط با نسل Z را نمیدانند، گفت: متأسفانه مسئولان ما هنوز با ادبیات و شیوههای ارتباطی نسل جدید آشنا نیستند و همین مسئله باعث میشود گفتوگوی واقعی میان دو نسل شکل نگیرد. با این حال، اصل ایجاد چنین شورایی اقدامی درست است و باید از آن استقبال کرد، به شرط آنکه از مسیر تکرار و روابط بسته سیاسی فاصله بگیرد.
انتخاب اعضای شورای نسل زد باید بر اساس هدفهای تعیین شده باشد
سخنگوی جبهه اصلاحات در پاسخ به پرسشی درباره اینکه در صورت گسترش شورای مشاوران نسل زد، اعضای جدید باید بر چه اساسی انتخاب شوند، گفت: پیش از هر چیز، لازم است اهداف این شورا بهصورت دقیق و روشن مشخص شود و سپس بر مبنای همان اهداف، اعضا انتخاب شوند. امروز چالشهای مرتبط با نسل زد کاملاً آشکار است و برای ارتباط مؤثر با این نسل باید از ابزارها و شاخصهای علمی و اجتماعی استفاده شود.
امام در پایان تاکید کرد: انتخاب اعضای شورا نباید صرفاً سلیقهای یا بر اساس روابط باشد، بلکه باید بر پایه معیارهایی مانند تخصص، تجربه میدانی، شناخت از دغدغههای نسل جوان و توانایی ارتباط مؤثر با آنها انجام گیرد. تنها در این صورت میتوان انتظار داشت که شورا نقش واقعی خود را ایفا کند.
به گزارش ایسکانیوز؛ تردیدهایی درباره کارکرد واقعی شورای نسل زد وجود دارد. ابهام در نحوه انتخاب اعضا و احتمال سیاسی بودن ترکیب شورا، نگرانیهایی درباره فاصله گرفتن از بدنه واقعی نسل زد ایجاد کرده است. از آن گذشته تردیدهای جدیتری درباره حل مشکلات نسل زد با تشکیل چنین شوراهایی وحود دارد که به نظر میرید مسئولان دولتی باید درباره آن پاسخگو باشند. باید دید تشکیل این شوراها بر اساس کدام فعالیت پژوهشی در حوزه جامعه شناسی و روانشناسی بوده است.
انتهایپیام/
خبرنگار: علیرضا همتی بهار
نظر شما