به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز، امروز 22 شهریور برابر با 13 سپتامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

بیشتر بخوانبد:

21 شهریور؛ در تاریخ چه گذشت؟

رویدادها:

490 سال پیش - سالروز جنگ ماراتن

13 سپتامبر سالروز نبرد یک روزه ماراتن Marathon است که در سال 490 پیش از میلاد روی داد و نیروی دریابرد ایران در آن موفق نبود و با تحمل تلفات عقب نشینی کرد.

داریوش بزرگ، تنها با هدف گوشمالی آتنی ها - نه تصرف آتن - که یونانی زبانهای آسیای صغیر (شهرها و جزایر ایونی) قلمرو ایران را تحریک به شورش و نافرمانی می کردند یک سپاه پیاده و سوار را با کشتی روانه سرزمین اصلی یونان کرد که به صورت کشور - شهر یا ایالات متحده اداره می شد.

این نیرو که بزرگترین لشکرکشی آمفی بیاس از آغاز تاریخ تا اواخر قرن 19 میلادی است پس از تصرف شهر ارتریا Eretria و جزیره ایوبویی Euboea (اوبوآ)، در ساحل شرقی اتیکا Attica پیاده شد.

به نوشته مورخان یونانی، آتن و متحدان آن جز اسپارت برای دفاع، موفق به گردآوری ده هزار نظامی شده بودند و در انتظار نیروی اعزامی اسپارت بسر می بردند که میلتیادس Miltiades فرمانده دفاع از آتن شنید که فرمانده نیروهای دریا برد ایران بیش از نیمی از سربازان خود و عمدتا سواره نظام را به کشتی ها بازگردانده و قصد حمله مستقیم به شهر آتن را دارد و واحدهایی که در شرق اتیکا باقی مانده اند در حال برپا کردن اردوگاه هستند، ولی زمینی که در آنجا پیاده شده اند گود و نیمه باتلاق و سست است.

وی پس از مشورت با هشت ژنرال دیگر تصمیم گرفت پیش از آن که نیروی باقیمانده ایران در شرق اتیکا بتواند زمین بهتری بیابد و از اردو زدن فارغ شود به آن شبیخون زند. سربازان آتنی که در زمین های با ارتفاع بیشتر و خشک موضع گرفته بودند با سرعت به سوی نیروی ایران به حرکت درآمدند. واحدهای ایرانی که در مرکز صحنه بودند حمله آتنی ها را دفع کردند، ولی دو جناح راست و چپ تاب مقاومت نیاوردند و کل نیرو به محاصره درآمد. همزمان، کشتی های آتنی به کشتی های حامل تدارکات نیروهای ایرانی که بدون دفاع مانده بودند حمله بردند و نیز آنها را از دسترس نیروهای در حال جنگ دور ساختند. در این عملیات، به نوشته مورخان یونانی نیروی دریابرد ایران با تحمل شش هزار و چهارصد تن تلفات دست به عقب نشینی زد و آتنی ها به پاس نجات شهرشان در دلفی Delphi خزانه ای ساختند و به آپولو Apollo خدای خود هدیه کردند. سپس میلتیادس که پیش بینی کرده بود ایران درصدد گرفتن انتقام برخواهد آمد دستور ساختن 200 کشتی جنگی را داد که این بار ایران از راه خشکی به یونان حمله برد. منابع ایران تنها از پیروزمند نبودن این لشکرکشی و خشم داریوش بزرگ از این پیش آمد و سوگند او که از آتنی ها انتقام خواهد گرفت یاد کرده اند. داریوش گفته بودکه پسر پدرش نخواهد بود اگر انتقام نگیرد و تا هفت پشت نام پدر و نیاکانش را ذکر کرده بود که اصطلاح هفت پشت از همان زمان باقی مانده است و ایرانیان می کوشیدند که نام پدر، پدربزرگ و ... خود را تا هفت پشت به یاد داشته باشند و تاریخ کارهای خوب و بد آنان را به خاطر بسپارند.

درپاره ای از تاریخها به ویژه کتابهای مورخان امریکایی روز 12 سپتامبر سالروز جنگ ماراتن ذکر شده است که احتمالا به دلیل 6 تا 9 ساعت عقب تر بودن زمان در امریکا از آتن باشد.

مورخان متفق القول نوشته اند که از آغاز تاریخ بشر تا به امروز ، جهان امپراتوری با عظمتی چون امپراتوری پارسها در دوران هخامنشیان را به خود ندیده است که بر پایه نظم اداری ، قانون ، توجه خاص به ارتباطات ( راهها ، بنادر، پستخانه و... ) و تحمل ادیان و عقاید به وجود آمده بود.

122 - ساخت دیوار «هادریانوس» در بریتانیا

سیزدهم سپتامبر سال 122 میلادی به تصمیم «هادریانوس» امپراتور وقت روم، کار ساختن یک دیوار سراسری عرضی سنگچین در بریتانیا آغاز شد که طوایف ساکن شمال بریتانیا (اسکاتلند) را از تعرض به منطقه جنوبی بریتانیا (اینگلند) بازدارد و جنوبی هارا از یک ترس و بیم و کابوس دائمی ناشی از آن رهاسازد. بقایای این دیوار باقی مانده است. رومی ها کل این سرزمین را بریتانیا می خواندند و این نام را از سفرنامه «پیتیاس» سیّاح و جغرافیدان قرن چهارم پیش از میلاد یونان آموخته بودند. بریتانیا از سال 43 میلادی بمانند سایر نقاط اروپا، جزیی از قلمرو رومیان شد.

تعرض رومیان به آن جزایر غرب اروپا از سال 55 پیش از میلاد آغاز شده بود ولی استقرار آنان تا سال 43 میلادی قطعی نشده بود. «اینگلند» که از نام آلمانی های مهاجر به جنوب بریتانیا گرفته شده از قرن پنجم میلادی متداول شده است که در آغاز کار «اینگا لاند» بود و از نام اِنگلِس های آلمانی گرفته شده بود. ساکسون ها نیز از آلمان به جنوب بریتانیا مهاجرت کرده اند و به همین مناسبت بریتانیایی ها را «انگلوساکسون» می نامند که آلمانی تبارند و زبان انگلیسی از خانواده زبان آلمانی است که پارسی نیز از همین خانواده است. لندن در منطقه اینگلند واقع شده است. مناطق بریتانیا در سال 927 متحد و چند قرن بعد «یونایتدکینگدوم» نامیده شدند.

1250 - وقوع نبرد "منصوره" در جریان جنگ های صلیبی بین فرانسه و مصر

هفتمین مرحله از جنگ‏های صلیبی در اوت سال 1248م آغاز گردید و در جریان آن، پادشاه فرانسه که سه سال در پی تدارک این جنگ بود به سوی قبرس به حرکت درآمد و پس از توقفی چند ماهه، به سوی مصر حرکت کرد. پادشاه فرانسه بر این باور بود که مصرْ کلیدِ بیت‏المقدس می‏باشد. بنابراین با نیرویی که نزدیک به یک‏صد و بیست کشتی بزرگ آن‏ها را منتقل می‏ساخت، در ژوئن 1249م به منطقه دمیاط واقع در شمال مصر رسید و آن جا را تصرف نمود. در این زمانْ نیروهای صلیبی با پنجاه هزار سرباز قصد تسلط بر قاهره را داشتند اما سپاهیان مصر در شهر منصوره که به شهر دمیاط نزدیک بود اردو زدند و با تاخت و تاز و حملات پراکنده خود، امنیت و آسایش اردوگاه صلیبی را بر هم زدند.

 چندی بعد از این نبرد که در 13 سپتامبر 1250م به وقوع پیوست، لشگر مصر موفق شد راه تدارکاتی صلیبی‏ها از طریق دریا را قطع نموده و آن‏ها را در محاصره قرار دهد. این وضعیت موجب گردید تا سپاهیان صلیبی در قحطی شدید و انواع بیماری‏های واگیردار گرفتار آیند. در نتیجه، فرماندهی صلیبی مجبور به تسلیم شده و سلاح‏های خود راتحویل دهند. پادشاه فرانسه که بیمار و اسیر بود، در صلح نامه‏ای که با مصری‏ها امضاء نمود، پذیرفت تا با پرداخت غرامت، خود و سربازانش را آزاد نماید. به این ترتیب مرحله هفتم جنگ‏های صلیبی با پیروزی مسلمانان خاتمه یافت.

1899 - نخستین تصادف اتومبیل منجر به مرگ

سیزدهم سپتامبر سال1899 «هنری هیل بلیس» به عنوان نخستین قربانی تصادف اتومبیل در آمریکا و دومین آن در جهان جان خود را از دست داد. وی در خیابان 74 غربی شهر نیویورک با تاکسی شماره 43 تصادف کرده بود. نخستین انسانی که قربانی تصادف اتومبیل شده بود زنی به نام «بریجت دریسکول» بود. وی در 17 آگوست 1896 در لندن با اتومبیل تصادف کرده بود. بریجت از عرض خیابان می گذشت که اتومبیلی که تنها هفت کیلومتر در ساعت سرعت داشت وی را به گوشه ای پرتاب کرد. این اتومبیل به نوبت کسانی را که مشتاق تجربه سوار شدن در درشکه بدون اسب بودند در خیابانی سنگفرش به طول دو کیلو متر سواری می داد.

1780 - اختراع آسانسور در امریکا

"آسانسور" اختراع شد و مبتکر اولین دستگاه بالارونده ،یک آمریکایی به نام" جان بیکبارت "بود .اولین آزمایش آسانسور در این روز در شهر شیکاگو در آمریکا انجام گرفت و عبارت از جعبهای چوبی در ارتفاع صد فوتی بود که زن و مرد در آن مینشستند و پایین و بالا میرفتند .اولین آسانسور برقی در سال 1889 میلادی و اولین آسانسور اتوماتیک در سال 1915 میلادی ساخته شد.

1911 - ترور نخست وزیر روسیه در برابر چشم تزار

13 سپتامبر سال 1911 پیوتر آرکادویچ ستولیپین Pyotr Arkadyevich Stolypin نخست وزیر روسیه ظاهرا به اشاره تزار نیکلای دوم در اپرای «کی اف» در حضور پادشاه روسیه هدف دو گلوله قرار گرفت و پنج روز بعد در بیمارستان درگذشت. قبلا هم در خانه او بمب کار گذارده بودند که ضمن این انفجار، Stolypin پسر و دختر و 21 تن از همکاران و بستگانش را از دست داده بود. تقریبا همه برجستگان روسیه با ستولیپین که 5 سال نخست وزیر روسیه بود و انقلاب بلشویکی شش سال بعد (1917) را پیش بینی کرده بود و می خواست با رفتن از یک راه میانه و ناسیونالیستی از آن پیشگیری کند مخالفت می کردند. به دلیل اصلاحات ارضی و دادن آزادیهای مطبوعاتی و موافقت با تاسیس اتحادیه و سندیکا، تزار و سرمایه داران با او مخالف بودند و سوسیالیستها هم به این سبب که راههای ستولیپین، انقلاب اساسی را به تعویق می انداخت با او دشمنی داشتند و تعطیل کردن مراکز فرهنگی سایر ملیتهای امپراتوری روسیه هم مزید بر علت شده بود و غیر روسها او را ناسیونالیست افراطی و دشمن خود تلقی می کردند. پس از انقلاب اکتبر 1917 معلوم شد که قاتل وی از عوامل پلیس تزار بود. «تاریخ» این ترور را یک اشتباه تزار می داند که با از دست دادن این دریچه اطمینان باعث انهدام خود و روی کارآمدن بلشویکها شد.

قاتل ستولیپین «مردخا بوگروف Mordkha Bogrov »وکیل دعاوی و یک یهودی بود. او در عین حال برای پلیس مخفی تزار خبرچینی می کرد.

ستولی پین هنگام مرگ 49 ساله بود. دو دختر از فرزندان تزار هنگام تیراندازی در کنار پدر و شاهد ترور بودند. مردخا دو گلوله به سوی نخست وزیر شلیک کرد. وی بدون برخورد با مانعی وارد جایگاه ویژه تزار در تالار اپرا شده بود. در زمان نخست وزیری ستولیپین بود که قرارداد تقسیم ایران میان روسیه و انگلستان امضاء شده بود.

1940 - حمله ارتش ایتالیا به کشور لیبی

بنیتو موسولینی (در ایتالیایی: Benito Amilcare Andrea Mussolini) رهبر ایتالیای فاشیست طی دوران جنگ جهانی دوم بود. وی در جریان جنگ به کشور لیبی حمله کرد. موسولینی در پایان جنگ جهانی دوم در حالی که به اتفاق همسرش در حال فرار از نیرو های متفقین بودند در مزرعه ای توسط پارتیزان های ایتالیایی دستگیر شده و در همان جا پس از محاکمه صحرایی به اعدام محکوم شدند و در حالی که او و همسرش بصورت وارونه به سیم خاردار بسته شده تیرباران شدند

1942 - آغاز حمله آلمانی ها به استالینگراد

حمله نیروهای نظامی آلمان به شهر استالینگراد (ولگوگراد امروز) از 13 سپتامبر سال 1942 آغاز شد که دفاع از آن به صورت یک حماسه درآمد. استالینگراد آخرین حد پیشروی نیروهای آلمانی در خاک شوروی بود.

1971 - شورش زندان «اتیکا» در نیویورک به دست گارد ملی این ایالت سرکوب شد. در جریان زد و خورد دو طرف، 42 زندانی جان خودرا از دست دادند.

انتهای پیام/