به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری ایسکانیوز؛ یکی از وظایف مهم اقتصادی دولت‌ها، توزیع درآمد در جامعه است و یارانه ابزاری است که می‌تواند دولت را در توزیع درآمد و برابری آن بین گروه‌های پایین و بالای درآمد یاری کند.

در شرایطی که به گزارش مرکز آمار نرخ تورم نقطه‌ای در تیر ماه سال‌ جاری ۴۳.۶ درصد بوده است، یک خانوار ایرانی برای خرید خدمات و کالاهای مورد نیاز خود، در تیرماه سال ۱۴۰۰ حدود ۴۳.۶ درصد بیشتر از تیر سال ۱۳۹۹ هزینه کرده است. در تمامی این سال‌ها، حتی در سال ۹۸ که نرخ تورم به‌گفته بانک مرکزی به ۴۱.۲ درصد رسیده بود، مبلغ یارانه نقدی پرداخت‌شده به خانوارها ثابت باقی ماند و اگرچه سال به سال افزایش پایه حقوق رخ می‌داد اما سرعت بالای افزایش قیمت کالاها و سقوط ارزش پول ملی، خدمات و مسکن جبران مافات می‌کرد تا دخل و خرج طبقه متوسط و فقیر در جامعه هرگز با هم جور نباشد. ارزش مبلغ ثابت یارانه‌ها هم در این میان هرسال ناچیزتر از سال پیش شد.

در حالی که رئیس سازمان برنامه و بودجه اذعان دارد یارانه نقدی تاثیری در بهبود معیشت مردم نداشته اما آخرین اخبار حاکی از افزایش این مبلغ احتمالا تا پایان فصل پاییز است.

اگرچه عده‌ای معتقدند ترکیب دولت رئیسی در کنار وعده‌های انتخاباتی او احتمال محقق‌شدن تغییرات در نظام پرداخت یارانه را جدی‌تر می‌کند اما کسری بودجه و منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این طرح‌ها همچنان محل سؤال هستند، علاوه بر اینکه براساس اظهارات پیش از انتخابات رئیسی، احتمالا باید تا پایان فصل پاییز در انتظار وقوع تحولات یارانه‌ای بمانیم.

بر اساس این گزارش؛ رییس جمهور در برنامه‌های انتخاباتی خود بارها به ناکافی‌ بودن مبلغ یارانه نقدی اشاره کرده بود و اکنون گفته می‌شود افزایش مبلغ یارانه یکی از برنامه‌های دولت سیزدهم است و تمامی اعضای دولت برسر اجرای آن اتفاق نظر دارند. با این‌همه پرداخت مبالغ مشابه یارانه در مرداد ماه ۱۴۰۰ نشان داد برنامه افزایش یارانه درصورتی که قرار بر اجرای آن باشد و به سبک معمول وعده‌های انتخاباتی به فراموشی سپرده نشود، ظاهرا به زمان بیشتری نیاز دارد.

دولت سیزدهم در آذرماه سال جاری قصد دارد طی یک برنامه کارشناسی و زمان‌بندی شده، مجموع مبلغ یارانه نقدی و معیشتی پرداختی به حساب هر شخص را به دو برابر افزایش دهد. به‌عبارت‌دیگر، تا به امروز هر شخص یارانه بگیر نقدی و معیشتی، در مجموع بیش از ۱۰۰ هزار تومان طی دو مرحله از این محل دریافتی داشت، حال با تغییر سازوکار پرداختی از سوی دولت، قرار است از آذرماه امسال (حدود یک ماه دیگر) این رقم به بیش از ۲۰۰ هزار تومان افزایش یابد.

اقدام دولت رئیسی در جهت افزایش مبلغ یارانه آن‌هم یازده سال پس از شروع پرداخت یارانه‌های نقدی به مردم و عدم تغییر مبلغ آن در این سال ها، سیاست حمایتی قابل قبولی در جهت تقویت قدرت خرید بسیاری از قشرهای ضعیف جامعه است؛ هرچند انتظار می‌رود در هفته‌های آتی، منابع مالی این افزایش دو برابری یارانه‌ها از سوی مسئولان مرتبط در تیم اقتصادی دولت سیزدهم به اطلاع عموم مردم برسد تا شفاف سازی صورت بگیرد.

چنانچه قرار بر تغییر مبالغ یارانه از آذر ماه امسال باشد، ممکن است مبلغ یارانه چقدر شود؟

تاکنون سه سناریو رقم دار منتشر شده است.

اولین آن مربوط به اظهارات رییس جمهور است که برای کاهش هزینه خانواده‌ها وعده داده که کارت اعتباری معیشت صادر می‌شود. بر این اساس به ازای هر یک از اعضای خانوار در سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و دو دهک بعدی ۱۵۰ هزار تومان اعتبار ماهانه قرض‌الحسنه با کارمزد دو درصد تخصیص یابد.

این یارانه برای خانواده پنج نفره سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهارم و پنجم ۱۵۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر است. آنطور که رئیسی گفته این کمک‌های معیشتی قرار است به دولت برگردد اما او گفته به خانواری که در پرداخت اقساط مشکل داشته باشد یارانه بازپرداخت تعلق می‌گیرد.

دومین اظهار نظر مربوط به محسن رضایی است. وی وقتی کاندیدای ریاست جمهوری بود گفت که یارانه‌ها را ۱۰ برابر می‌کند و ۶۰ میلیون نفر یارانه ۴۵۰ هزار تومانی می‌گیرند. بنابراین دومین سناریو در دولت به اظهارات معاون اقتصادی برمی‌گردد که به احتمال زیاد پیشنهاد افزایش ۱۰ برابری را در دولت مطرح می‌کند.

سومین سناریو مربوط به حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی و احتمال اختصاص اعتبار آن برای پرداخت مستقیم به مردم باشد.

رئیس جمهور اخیرا درباره حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی گفته است: این کار ضرورت دارد اما با غافلگیری انجام نخواهیم داد و مردم را نسبت به آن بی‌اطلاع نخواهیم گذاشت و شوک به بازار ایجاد نخواهیم کرد. همه جوانب سنجیده می‌شود به طوریکه بازار و مردم در جریان این تصمیم قرار می‌گیرد.

به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ فارغ از چگونگی اجرای حذف ارز ۴۲۰۰، این سوال به ذهن می رسد که میزان منابعی که آزاد شده و در اختیار مردم قرار خواهد گرفت چقدر خواهد بود؟ پاسخ به این سوال تا حد زیادی بستگی به منابع اجرای این طرح دارد اما اگر به عنوان مثال در نظر بگیریم که مانند نیمه نخست امسال، یارانه ارز هشت میلیارد دلار برای این کار و در طی یک سال در نظر گرفته شود، می‌توان گفت منابع اجرای حذف ارز ۴۲۰۰، بیش از ۱۸۲ هزار میلیارد تومان خواهد شد.

با فرض تخصیص این رقم بین مشمولان یارانه معیشتی به تعداد ۶۰ میلیون نفر، به هر نفر در طی سال بیش از سه میلیون تومان (در هر ماه بیش از ۲۵۳ هزار تومان) تعلق خواهد گرفت.

پایان پیام/