عباسعلی امیری کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری ایسکانیوز در خصوص اینکه نقد به مراجع چگونه باید باشد تا خدشه‌ای به جایگاه مرجعیت وارد نشود، اظهار کرد: اسلام به نوعی در آموزه‌های خود بر آزاد اندیشی تاکید می‌کند آزاد اندیشی که مبتنی بر عقلانیت است و آن را به رسمیت می‌شناسد و در سایه همین آزاد اندیشی است که رشد اتفاق می‌افتد و افکاری که مقابل همدیگر هستند عیار خودشان را نشان داده و حقایق برملا می‌شود.
بیشتر بخوانید:
مراجع انتقاد سازنده همراه با راهکار ارائه دهند / نقد باید واقع‌بینانه باشد
امیری افزود: جامعه ما از یک آزاد اندیشی نسبی برخوردار است و اگر به اظهارات افراد جامعه که در ساحت‌های مختلف تخصصی خودشان صحبت می‌کنند توجه کنیم درمی‌یابیم که چه موضوعات چالش‌برانگیزی را از فروپاشی جامعه تا نقد سیاست‌های دولت یا حتی موضوعاتی که در عرصه اجتماع حساسیت برانگیز است را به عرصه اندیشه می‌آورند و راجع به آن نظر کارشناسی می‌دهند و این طور به نظر می‌رسد که در جامعه ما هیچ موضوع ممنوعی برای صحبت کردن و تعامل اندیشه وجود ندارد و این نشان‌دهنده این است که ما دارای یک جامعه باز هستیم و هم حاکمیت و هم نهادهای غیر حاکمیتی مانند حوزه و دانشگاه در برابر این انتقادات تحمل خوبی پیدا کرده‌اند.
وی ادامه داد: حتی رهبری به عنوان مرجع و حاکم اسلامی بارها این نکته را تذکر داده‌اند که بحث کارشناسی حتی اگر مخالف نظر بنده هم باشد هیچ ایرادی ندارد و کارشناسان می‌توانند به راحتی نظر خود را بیان کرده تا این فضا به وجود بیاید که عیار آن بحث و موضوع مشخص شود.
اصرار بر راه‌اندازی کرسی‌های آزاد اندیشی در مجامع فکری
کارشناس مسائل سیاسی در ادامه عنوان کرد: چیزی که در این بین واقعا جای تامل دارد و یک نگاه مترقی را نشان می‌دهد بحث راه‌اندازی کرسی‌های آزاد اندیشی است و با اینکه قاعدتا چالش یکی از لازمه‌های این کرسی‌ها خواهد بود اما به هر حال می‌بینیم که اصرار بر راه‌اندازی این کرسی‌ها در مجامع فکری یکی از خواسته‌های رهبری است که متاسفانه با کج‌سلیقگی‌ها و کج‌اندیشی‌ها محقق نشده است.
امیری گفت: کارکرد این کرسی‌ها به نوعی تعامل اندیشه و محک خوردن اندیشه‌هاست اما نکته مهمی که در این بین وجود دارد این است که اگر بخواهیم بین نقد سازنده و غیر سازنده تفکیک کنیم باید بین آنها تمایز قائل شویم و برای آنها فاصله‌گذاری تعیین کنیم و همین مسئله باعث می‌شود که بین نقد اصلاح‌گر و اثربخش و در طرف دیگر گفت‌وگو که به اثربخشی منجر نمی‌شود تمییز قائل شویم.
وی افزود: فاصله‌گذاری در جامعه ما به قدری پیچیده است و به جهت روشن نبودن این امر و عدم تعیین حدود و مرزهاست که گاهی اوقات با پدیده‌ای روبرو می‌شویم که باور دارد حق نقد و انتقاد کردن برای عموم افراد و اندیشمندان وجود ندارد و صرفا باید به سمت جامعه تک‌صدایی حرکت کنیم بدون اینکه ملاحظات زیست دیگران را هم در نظر بگیریم.
امیری در مورد اینکه آیا می‌توان راجع به همه موضوعات سخن گفت، اظهار کرد: بله این امر امکان‌پذیر است اما به شرطی که فرد به اندازه کافی از موضوع اطلاع داشته باشد بنابر این اگر با هدف کشف موانع و اصلاح‌گری بتواند حرفش را آزادانه بگوید به تصمیم‌گیری‌ها کمک خواهد کرد و در عین حال بر شفافیت مسئله نیز می‌افزاید.
وی ادامه داد: کسی انتظار ندارد فردی که دانشی در یک حوزه تخصصی ندارد در آن انتقاد کرده و بقیه سکوت کنند و طبیعی است که این مسئله موجب اعتراضات اهل فن را فراهم می‌کند.
نقد و انتقاد حد و مرز نمی شناسد
کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه نقد و انتقاد حد و مرز نمی‌شناسد، گفت: نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که مفاهیمی که حدود آنها مشخص نشده و به فاصله‌گذاری‌ها از نظر عینی توجه نداشته است گاهی اوقات تبدیل به اعتراض، هوچی‌گری بیان‌های عوامانه می‌شود که به نوعی روش‌های زردی برای تخریب است چرا که بر اصلی‌ترین خطی که به نقد و انتقاد که توجه به حوزه دانشی و تخصصی بودن است، توجهی نشده و به عنوان یک فرهنگ جا نیفتاده ایت.
وی افزود: مشکل اصلی این است که نوعی ادبیات ژورنالیستی بر این فضا حاکم می‌شود و نقد و انتقاد به سمتی می‌روند که مفاهیم دیگری پیدا می‌کنند.
امیری به چگونگی نقد به مراجع اشاره کرد و گفت: هنگام نقد به مراجع باید مراقب بود که جایگاهشان نباید خدشه‌دار شود چرا که آنها رهبران دینی جامعه هستند. مردم در دینداری آنها به آنها مراجعه می‌کنند و در این زمینه نیز نظر کارشناسی دارند اما آنها نیز می‌توانند در حوزه‌های مختلف نظر کارشناسی داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه مراجع می‌توانند در موضوعات گوناگون نظر کارشناسی ارائه دهند، گفت: اینکه بگوییم مراجع نمی‌توانند در اظهار نظر در مورد موضوعات مختلف دارای محدودیت هستند، از نوعی تمامیت‌خواهی سرچشمه می‌گیرد و به عبارتی آن اصل اساسی که در اسلام وجود دارد و می‌تواند آزاد اندیشی عقلانیت را به‌عنوان یک تابلو مدنظر قرار داد و بقیه کارها را از روی آن انجام داد به نوعی چراغ راهنمای ما باشد کنار گذاشته شده است.
کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه مرجعیت گروهی هستند که اظهاراتشان در جامعه تاثیر گذار است و می‌توانند به عنوان کارشناس نظرات خود را داشته باشند، گفت: نکته اصلی که باعث ایجاد جنجال شده است این است که عده‌ای با حاکم کردن ادبیات ژورنالیستی و فضای زرد می‌خواهند این پیام را مخابره کنند که شما حق حرف زدن ندارید و آنچه که ما می‌فهمیم درست است و در واقع این امر حق ورود به برخی حوزه‌ها را از مراجع یا سایر اشخاص سلب می‌کند که در نتیجه منجر به رشد و بالندگی جامعه نیز نمی‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما