به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، امروز ۴ مرداد برابر با ۲۶ جولای تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید:

۳ مرداد در تاریخ چه گذشت؟

رویداد ها:

۱۹۹ - خزرها که به دست اشکانیان پراکنده اروپا شدند و بعدا ازمیان رفتند

جولای سال ۱۹۹ میلادی و طبق نوشته برخی از مورخان و برپایه تطبیق تقویمها؛ ۲۶ جولای، بلاش چهارم شاه اشکانی ایران اقوام مهاجر خزر را که ازشمال شرقی آسیای میانه به سوی غرب به حرکت در آمده و دسته ای از آنها وارد برخی از مناطق ساحلی دریای مازندران (درقفقاز) شده و درحال دست اندازی بیشتری بودند به آن سوی دربند (تلفظ روسی آن: دربنت) عقب راند. بلاش با این که در معرض حمله نیروهای «سه وروس» امپراتور روم بود که وارد ساحل شرقی مدیترانه شده و قلمرو ایران را تهدید می کردند، به بیرون راندن خزرها اولویت داده بود و با ارسال یک پیام صلحجویانه به «سه وروسSeverus»، ارتش ایران را مامور بیرون راندن خزرها کرده بود و موفق شد.

«خزر» در لغت به معنای «آواره و سرگردان» است. مهاجرت این قبایل ترکیک به سوی غرب، پیش از مهاجرت هونها، آوارها و بلغارها صورت گرفته بود. خزرها در قرون پنجم تا سوم پیش از میلاد در جنوب روسیه امروز از غرب کزّاّخستان کنونی تا دریای سیاه (غرب اوکراین فعلی) مستقر شده و اقوام ایرانی سیتی (سیتیا) و ساماتیان را که در این مناطق زندگی می کردند پراکنده و یا مقهور خود ساخته و در مناطق متصرفه «خان نشین» ایجاد کردند. شماری از سیتی ها و ساماتیان به آناتولیا و اروپا رفتند که در اروپا دسته ای از آنان «آلان» خوانده می شدند.

خزرها که قبلا اقوامی چادرنشین بودند و در جستجوی مرتع و سبزه زار دست به مهاجرت زده بودند در اواخر قرن سوم پیش از میلاد وارد قلمرو ایران در قفقاز شدند که دولت اشکانیان واکنش نشان داد، نخست آنان را به داغستان و چچن امروز و سپس به غرب اوکراین امروز عقب راند که در این منطقه قرنها بعد گرفتار و درگیر روس های کی یفان (Kievan Rus = Kievskaya Rus) شدند که قبلا این روسها خراج گذار خزرها بودند. کی یفان روس در منطقه وسیعی میان دریای سیاه، ولگا و لهستان زندگی می کردند که اینک سه کشور روسیه، اوکراین و بلاروس شده است.. اعراب مسلمان پس از تصرف ایران در صدد حمله به اروپا از طریق قفقاز بودند که همین خزرها مانع این کار شده بودند که بعدا مسلمانان عرب از طریق آفریقای شمال غربی (جبل طارق) قدم به آن قاره گذاشتند. روس های کی یفان بازهم از خزرها دست نکشیدند، خزرها شکست خوردند و در شمال اروپای شرقی و حاشیه اروپای مرکزی پراکنده و ذوب در ساکنان محلی شدند و اثری از ایشان باقی نمانده است.

خزرها پس از عقب رانده شدن از قفقاز توسط ارتش اشکانیان، به دین یهود گرویدند و گفته شده است که یهودیان «اشکنازی» که در اروپای شرقی و نقاط دیگر پراکنده اند همین خزرها هستند. بلغارها که از پامیر (رشته کوههای میان تاجیکستان و افغانستان) به حرکت درآمده و در اصل پارسی زبان بودند جای آنان را در منطقه ای از ولگا تا دریای سیاه گرفتند. بلغارهای ولگا هنوز واژه های پارسی قدیم را بکار می برند.

با این که خزرها دیگر وجود نداشتند، روسها پس از درپیش گرفتن سیاست جهانگیری و توسعه و برپایه منافع سیاسی خود دریای مازندران را «خزر» خوانده اند. یونانیان باستان، این دریا را به نام قوم ایرانی «کسپین ـ کاسپین» ساکن ساحل جنوب غربی آن که شهر قزوین به نام ایشان است دریای «کسپیان Caspian Sea» نامیده بودند که بین المللی شده است.

برغم از میان رفتن خزرها، معلوم نیست که چرا در ایران «کسپیان سی Caspian Sea (دریای قزوین)» را هنوز دریای خزر می خوانند و امروزه اصرار در بکار بردن این واژه دارند!. در قرن جاری هجری سه بار به روزنامه های ایران و مولفان کتب درسی و معلمان مدارس توصیه اکید شده بود که خزر را دریای مازندران بگویند و بنویسند، یکبار در ۱۳۰۷، بار دیگر پس از ملی شدن نفت و از سال ۱۳۳۰ و بار سوم از سال ۱۳۳۵ و تاسیس سازمان هواشناسی و انتشار اخبار پیش بینی وضع هوا در رسانه ها. در دهه های ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ (۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰) سازمان هواشناسی ایران به روزنامه هایی که دریای مازندران را دریای خزر می نوشتند گزارش وضعیت هوا نمی داد و این روزنامه ها باید این گزارش را از دست دوم (از خبرگزاری پارس) می گرفتند.

۲۹۷ - شکست سخت ارتش روم از ایران

۲۶ جولای سال ۲۹۷ میلادی ارتش ایران در نقطه ای نه چندان دور از رود فرات، میان حرّان Harran (جنوب غربی ترکیه) و الرقه Arragheh (شمال مرکزی سوریه و شرق حلب) ارتش روم به فرماندهی گالریوس Galerius داماد دیوکلتیانوس Diocletianus امپراتور روم را شکستی سخت داد.

گالریوس که پس از این شکست به آنتیوک عقب نشینی کرده بود مورد تحقیر شدید دیوکلتیانوس قرار گرفت. دیوکلتیانوس (دیوکلتیان) گالریوس را وادارکرد که پیاده و افتان و خیزان مسافتی طولانی را در پیشاپیش او و در مسیر حرکتش راه برود. با وجود این، دیوکلتیانوس وی را به این شرط که قول زدن شبیخون به قرارگاه نرسی (نرسه) شاه ساسانی ایران را بدهد خلع درجه و مقام نکرد. این سومین نبرد نیروهای ایران و روم در دوران سلطنت نرسی بود که ایران آن را آغاز کرده بود. نرسی در سال ۲۹۵ میلادی دولت روم را متهم به مداخله درامور ارمنستان کرد و به آن دولت اعلان جنگ داد. جنگ ایران و روم ـ دو ابر قدرت وقت در جهان ـ در دوران امپراتوری دیوکلتیانوس و نایب او «ماکسیمیان maximian = مکسیمین» هشت بار تجدید شد.

۱۸۹۸ - کشف عنصر پرقدرت رادیوم توسط "پیر و ماری کوری" دانشمندان لهستانی

ماری کوری فیزیک‏دان بزرگ لهستانی در ۲۶ ژوئیه سال ۱۸۹۸م، عنصر جدیدی کشف کرد و نام آن را به دلیل علاقه‏ای که به زادگاه خود واقع در پولَند لهستان داشت، پلونیوم گذارد. اما وی و همسرش پیِر کوری به این کشف قانع نشدند زیرا بقیه ماده‏ای که بعد از پلونیوم به دست آمد، به مراتب قوی‏تر و موثرتر از پلونیوم بود. آن‏ها دوباره به صاف کردن محلول پرداختند تا آنکه ماده جدیدی را کشف کردند و آن را رادیوم نامیدند. رادیوم عنصر عجیبی بود. قدرت رادیو اکتیویته آن میلیون‏ها بار بیش از اورانیوم بود و این همان چیزی بود که ماری کوری مدت‏ها درجستجویش بود. رادیوم به آسانی روی فیلم عکاسی اثر می‏گذارد و شدت این تاثیر حتی موقعی که فیلم در کاغذ ضد نور پیچیده شده باشد دیده می‏شود.

ماری کوری دریافت که رادیوم روی بافت بدن اثر می‏کند و آن را از بین می‏برد. بنابراین می‏توان از آن برای معالجه سرطان و سایر بیماری‏های پوستی استفاده کرد. گرمایی که از عنصر رادیوم به دست می‏آید به حدی است که می‏تواند در هر ساعت یک برابر و نیم وزن خود، یخ را آب کند. این انرژیِ حرارتی از خودِ رادیوم تولید می‏شود یعنی رادیوم به اتم‏های ساده‏تر تجزیه می‏شود و ایجاد گرما می‏کند. ماری کوری با این کشف دنیا را به تکان درآورد و به همراه همسرش، برنده جایزه نوبل فیزیک شد. رادیوم در شمار یکی از گرانبهاترین و کمیاب‏ترین فلزات جهان قرار دارد. هرچند کشف رادیوم و دیگر عناصر رادیواکتیویته افتخار فراوانی برای کوری به ارمغان آورد اما تماس دائم با این عناصر خطرناک باعث فرسایش سلول‏های بدن ماری کوری گردید و وی سرانجام در چهارم ژوئیه ۱۹۳۴م با تنی رنجور درگذشت.

۱۹۳۱ - اجباری شدن ثبت ازدواج و طلاق در ایران

لایحه اجباری شدن ثبت نکاح و طلاق سوم امرداد سال ۱۳۱۰ (۲۶ جولای ۱۹۳۱) به مجلس تسلیم و بحث درباره آن که با مخالفت هایی رو به رو شده بود از روز بعد (چهارم امرداد) آغاز گردیده بود. مخالفان و از جمله روحانیون می گفتند که امر ازدواج و طلاق به «لفظ» و حضور دو شاهد استوار می شود و ثبت آن اختیاری باید باشد، ولی «داور» وزیر دادگستری وقت پاسخ می داد که بسیار دیده شده که یک طرف ازدواج پس از فوت شهود دبه درآورده و حتی پس از تولد طفل، منکر ازدواج شده است. مخالفان لایحه، افزایش تشریفات نکاح را باعث فرار افراد مجرد از ازدواج و در نتیجه گسترش فساد و فحشاء اعلام می کردند. از آنجا که اصرار شاه وقت (رضاشاه پهلوی) پشت این لایحه بود بالاخره پس از جلسات متعدد بحث و کشمکش با اکثریت ضعیفی تصویب شد.

به موجب این قانون، هرگونه نکاح ــ دائم و یا منقطع ــ و نیز طلاق باید به ثبت می رسید و اگر ازدواج در جایی انجام می گرفت که امکان ثبت آن نبود، زوجین باید در اولین فرصت پس از دستیابی به دفاتر مربوط، آن را به ثبت می رساندند.

۱۹۴۱ - «رنه مارکس دُرموی Dormoy» سوسیالیست معروف فرانسوی در این روز در سال ۱۹۴۱ بر اثر انفجار یک بمب ساعتدار کشته شد. گفته شده است که راستگرایان گروه La Cagoule که دارای عقاید نازیسم بودند وی را کشتند زیراکه او در دوران عضویت درکابینه Leon Blum در سمت وزیر کشور فرانسه ۷۰ تن از آن راستگرایان را دستگیر کرده بود. دُرموی در سال ۱۹۴۰ و زمانی که نماینده پارلمان بود با دادن اختیارات فوق العاده به مارشال پتن و دولت ویشی که آماده سازش با هیتلر بود مخالفت کرده بود و به همین سبب چندین ماه در حصر خانگی قرار گرفته بود. دُرموی در نوامبر ۱۸۸۸ به دنیا آمده بود. در پاریس یک خیابان به نام اوست.

۱۹۴۷ - تاسیس سازمانهای امنیتی آمریکا ازجمله CIA

۲۶ جولای ۱۹۴۷ ترومن رئیس جمهوری وقت آمریکا با امضای مصوبه امنیت ملی، آن را به صورت قانون در آورد که برپایه آن «سیا C.I.A (سازمان اطلاعات خارجی آمریکا)»، شورای امنیت ملی (مستقر در کاخ سفید)، و دستگاههای اطلاعاتی دیگر آمریکا از جمله سازمان ضد جاسوسی نیروهای مسلح به وجود آمدند.

دولت آمریکا در ۲۶ جولای سال ۱۹۰۸ سازمانی را که بعدا اف.بی .آی F.B.I (پلیس امنیت داخلی) نام گرفت تاسیس کرده بود. تا سال ۲۰۰۴، در آمریکا ۱۴ سازمان اطلاعایی ـ امنیتی به صورت مستقل و یا در چاچوب شش وزارتخانه با بودجه ای جمعا حدود ۴۰ میلیارد دلار سرگرم کار بوده اند که در این سال پیشنهاد شد که این سازمانها به منظور بازدهی بهتر و جلوگیری از دوباره کاری زیر نظر یک مدیریت واحد قرار گیرند. ناموفق بودن این سازمانها در پیشگیری از رویداد ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ که در گزارش کمیسیون رسیدگی به این رویداد آمده است باعث شد که اندیشه تمرکز مدیریت اطلاعات بررسی شود. این کمیسیون از تمرکز سازمانهای اطلاعاتی آمریکا حمایت و آن را در گزارش خود توصیه کرده بود. این مدیریت واحد در نیمه اول سال ۲۰۰۵ به وجود آمده است.

۱۹۵۳ - روزی که انقلاب کوبا آغاز شد

۲۶ جولای سالگرد انقلاب کوبا است. در این روز در سال ۱۹۵۳ (۲۴ روز پیش از کودتای ۲۸ امُرداد سال ۱۳۳۲تهران)، فیدل کاسترو حقوقدان جوان و پسر یک مهاجر اسپانیانی با ۲۰۰ همفکر خود ـ همه تحصیلکرده و روشنفکر ـ مسلحانه به پادگان «مون کادا Moncada» در شهر سانتیاگوی کوبا حمله بُرد تا به قول خودش نه تنها جهانیان را متوجه جنبش خود و هدفهای آن کند، بلکه نور امیدی در دل کوباییان بتاباند. این حمله به دلیل کثرت افراد پادگان و تجهیزات برتر آنان، به همان گونه که کاسترو و پیش بینی کرده بود شکست خورد و ضمن آن زد و خورد، پنجاه تن از انقلابیون کشته شدند و فیدل کاسترو زخمی و دستگیر شد، اما با این عمل جنبش وارد دوران تازه حیات خود گردید که بالاخره شش سال بعد (یکم ژانویه ۱۹۵۹) به پیروزی انجامید.

روز ۲۶ جولای از سال ۱۹۶۰ روز ملی کوبا است و هر سال به این مناسبت مراسم متعدد برگزار می شود. فیدل کاسترو [که اینک دوران بازنشستگی اش را می گذراند] در سال ۱۹۹۸ در مراسم این روز ضمن نطقی گفت: «انقلاب کردن» حق مردمی است که تحت ستم داخلی و سلطه خارجی قرار دارند و انقلاب کوبا با وجود گذشت دو نسل به راه خود ادامه می دهد و تا روزی که در این راه گام بردارد و مشعل فروزان خود را بر زمین نگذارد، زنده و پیروز خواهد ماند. ما در ادامه راهمان از شکست تجربه دیگران (تاریخ) پند می گیریم. سوسیالیسم و هر ایدئولوژی دیگر (نظام ایدئولوژیک) اگر مدیریت خوب داشته باشد پس از عبور از پستی و بلندیهای بسیار، سرانجام پیروز خواهد شد. در مورد ایدئولوژی سوسیالیسم، اگر در یک جامعه پیاده و پیروز شود فراگیر و جهانی خواهد شد زیراکه پاسخگوی دشواریهای انسان امروز است که شاد نیست و از نابرابری ها ناله می کند.

کاسترو در سال ۱۹۵۳ موفق نشد ولی مقدمه پیروزی او در سالهای بعد بود. عکس ، وی را پس از پیروزی هنگام ورود به هاوانا در میان استقبال مردم نشان می دهد

۱۳۷۶ - افتتاح بزرگترین پالایشگاه نفت سنگین جهان در بندرعباس

در چهارم مرداد ماه ۱۳۷۶ بزرگ‏ترین پالایشگاه نفت سنگین جهان در بندرعباس که از مرحله طراحی تا ساخت و نصب تجهیزات آن، توسط متخصصان و کارشناسان داخلی صورت گرفته بود به بهره‏برداری رسید. این پالایشگاه از جمله طرح‏های مهم صنعت نفت کشور بوده و برای بالا بردن ظرفیت تولید فرآورده‏های نفتی در کشور و تامین مصارف داخلی و صدور بخشی از آن به خارج طرح ریزی شده است. ظرفیت این پالایشگاه با اشتغال زایی ۱۲۰۰ نفر، بیش از ۲۳۰ هزار بشکه در روز می‏باشد. اجرای عملیات طرح عظیم آب‏رسانی از دریا به پالایشگاه به طور جداگانه و همزمان با عملیات اجرایی پالایشگاه با استفاده از امکانات گسترده صنعت نفت از جمله ویژگی‏های احداث آن می‏باشد که برای اولین بار در نوع خود صورت گرفته است.

انتهای پیام/