صمد شورچه استاد حقوق دانشگاه آزاد اسلامی همدان در گفت‌وگو با خبرنگار استانی ایسکانیوز، اظهار کرد: در گذشته ادبیاتی بر جامعه از طریق فیلم و سریالها حاکم شده بود مبنی بر اینکه فرد می‌تواند میراث خوارانش را از ارث محروم کند که این مطلب به نادرستی در حال انتشار می‌باشد و پدر یا مادری نمی‌تواند فرزندان خود را به سبب "اهل" نبودن یا موارد این چنینی از ارث محروم کند.

استاد دانشگاه تاکید کرد: ارث قوائد امری دارد؛ گرچه میتوان بر خلاف آن توافق کرد اما ضمانت اجرا ندارد، در نتیجه نمی‌توانیم وراثی اضافه  یا کم کنیم و در سهم وراث دخل و تصرف کنیم مثلاً پدر نمی تواند پسر را مجبور کند که به اندازه  سهم خودش به دختر بدهد یا برعکس.

صمد شورچه با تاکید بر تکمیلی بودن این قواعد عنوان کرد: قاعده امری در مقابل قاعده تکمیلی است، قاعده تکمیلی قاعده‌ای است که میتوان بر خلافش توافق کرد و این توافق دارای ضمانت اجرا است برای نمونه حق مسکن با مرد است اما در زمان عقد نکاح می توان بر خلافش توافق کرد و دارای ضمانت اجرای حقوقی است.

شورچه با اشاره به اخذ مالیات بر ارث توسط دولت افزود: عقود در یک تقسیم بندی به چهار قسم تقسیم می شوند و عبارتند از عقود معوض ، عقود غیر معوض، عقود غیر معوض با شرط عوض و عقود اقتضائی. عقود معوض عقودی هستند که یک طرف به طرف مقابل عوض میدهد ، طرف مقابل هم یک عوض می‌دهد مانند عقد بیع اما در عقود غیر معوض که به عقود بلاعوض رایگان ، مجانی و تبرعی هم می‌گویند فقط یک طرف به طرف مقابل عوض می دهد و طرف مقابل دیگر عوض نمیدهد مثل عقد هبه. حال قانونگذاربیان داشته مالیات در عقود معوض بسیار پایین است چون در مقابل عوض‌ای که فرد می‌گیرد، عوض دیگری هم می‌دهد.

وی تصریح کرد: در عقود غیرمعوض چون شما عوض‌ای می‌گیرید و هیچ چیزی نمی دهید مالیات اش بیشتر است چون ارث بلاعوض است و همچنین در برخی موارد که صلح بلاعوض است، در این موارد مالیات بیشتری نسبت به عقود معوض گرفته می‌شود.

مدرس گروه حقوق با تاکید بر طبقه بندی وراث در پرداخت مالیات بر ارث تشریح کرد: بستگی دارد ارثی که به وراث می‌رسد از کدام طبقه باشند، طبقه اول به‌دلیل نسبت فامیلی نزدیک تر با میت درصد کمتری مالیات می‌پردازند و همینطور طبقه دوم بیشتر از طبقه اول و کمتر از طبقه سوم مالیات بر ارث را پرداخت می‌کنند.

استاد دانشگاه در ادامه افزود: در مثالی عینی تر و ملموس تر، به هر اندازه نزدیکی ارث‌بر با میت نزدیکتر باشد درصد مالیات کمتر است و این نسبت هر چقدر دورتر باشد درصد مالیات برای آن بیشتر است.

شورچه در پاسخ به پرسش "انتقال بدهی های متوفا" اذعان داشت: کلیه دیون متوفی که مؤجل است با فوت او حال میشود (حال به معنای نقد شدن و مؤجل به معنی مدت دار است) یعنی دارنده طلب می تواند با این که موعد موصل طلبش نرسیده، به وراث مراجعه درخواست طلب را به بازماندگان ارائه دهد.

پژوهشگر حقوقی افزود: ورثه نسبت به قبول ترکه(ارث و میراث بازمانده از متوفی قبل از تسویه بدهی) سه حالت می‌توانند داشته باشند:

♦ در حالت اول گاهی اوقات قبول مطلق می کنند یعنی می گویند ترکه را قبول می‌کنیم و دیون را هم می دهیم.

♦ در حالت دوم ورثه قبول مشروط می کنند یعنی می گویند ما قبول می‌کنیم به شرط اینکه دیون متوفا بیشتر نباشد.

♦ حالت سوم اینکه ترکه را رد می‌کنند یعنی نه ترکه می‌خواهند نه دیون را می‌پردازند.

به طور خلاصه اینگونه می‌توان استنباط کرد که ورثه میت هم از اموال سهم می‌برند هم باید دیون را پرداخت کنند ، حال ورثه می‌تواند مطلق قبول کند یا می تواند به صورت مشروط قبول نماید.

صمد شورچه مدرس علم حقوق دانشگاه آزاد اسلامی همدان در پایان یادآور شد که حقوق معنوی افراد مانند حق اختراع، حق تألیف و حق استفاده از آثار ثبت شده به ماترک و وراث انتقال داده می‌شود و آن‌ها هم جزئی از ارث محسوب می‌شوند.

خبرنگار: محمدحسین میرزائی

پایان/