به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، اما آیا واقعا آموزش در مدارس ما انقدر ناقص است که نیاز به یک کتاب کمک آموزشی داشته باشیم؟ آیا کتاب درسی هر آنچه لازم است به فرزند ما نمی‌آموزد که لازم باشد از کتاب‌های دیگر کمک بگیریم؟
بیشتر بخوانید
گردش مالی ۷۵ هزار میلیارد تومانی مافیای کنکور در کشور / اثرات مخرب سند ۲۰۳۰ در خیابان‌ها مشهود است
جذب معلمان باسابقه در موسسات آموزشی
وقتی سراغ معلم‌ها رفتم می‌گفتند که اکثریت این کتاب‌های کمک آموزشی توسط معلمان شاغل در آموزش و پرورش نوشته می‌شود و اصلا خود موسسات آموزشی و انتشاراتی‌ها با معلمان باسابقه تماس می‌گیرند و از آنها دعوت می‌کنند تا با آنها همکاری کنند. یکی از معلمان می‌گفت: «نمی‌دانم چطور شماره تلفن من را پیدا می‌کنند اما حتی بعد از بازنشستگی پیشنهادات بسیاری از سوی این موسسات برای کمک در نوشتن کتاب، مشاوره و یا حتی تهیه ویدیوهای آموزشی داشتم».
سوال اینجاست که اگر ما معلمانی داریم که علم و تجربه بالایی دارند چرا آموزش و پرورش پیش از آنکه جذب موسسات آموزشی شوند از توانایی آنها برای تهیه کتاب‌های درسی استفاده نمی‌کند؟
تبلیغات اغراق شده و ایجاد احساس نیاز در مخاطب
این موسسات با تبلیغات اغراق شده در مخاطب احساس نیاز ایجاد می‌کنند تا باور کند که پیشرفت تحصیلی بدون داشتن کتاب کمک آموزشی، شرکت در آزمون و همراهی مستمر یک پشتیبان امکان پذیر نخواهد بود. تبلیغاتی که نه فقط دانش‌آموزان و والدین بلکه معلمان را هم قانع می‌کند که وجود این کتاب‌ها الزامی است. البته شورای عالی آموزش و پرورش استفاده و فروش کتاب‌های کمک آموزشی در مدارس را ممنوع کرده اما این موضوع هم مانع افزایش تولید این کتاب‌ها نشده است.
جمعیت بالای دانش‌آموزان و سود بی‌شمار فروش کتاب‌های کمک آموزشی و برگزاری کلاس و آزمون هم باعث شده تا عده بسیاری پا به این عرصه بگذارند و هر روز شاهد ظهور موسسه‌ای جدید باشیم.
نواقص سیستم آموزشی
ریشه این مشکل را باید در سیستم آموزشی و کیفیت کتاب‌های درسی جست‌وجو کرد چراکه افزایش روزشمار موسسات آموزشی در پی وجود خلاهای بسیار در سیستم آموزشی ایجاد می‌شود. به دنبال ریشه‌یابی نواقض سیستم آموزشی سراغ کارشناسان رفتیم. اسفندیار نظری مدرس دانشگاه و کارشناس آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایسکانیوز در این باره گفت: ما همیشه دچار افراط و تفریط هستیم؛ بررسی‌ها باید علمی باشیم. ایران از کشورهایی است که هم حجم کتاب درسی در آن متناسب‌سازی نشده و هم تعداد تعطیلات رسمی بسیار کمتر از دیگر کشورها است. در کشور ما بچه‌ها حجم بالایی از کتاب‌ها را هر روز با خود به مدرسه می‌آورند.
حجم بالای کتاب‌های درسی
وی ادامه داد: در این شرایط مافیای کنکور و موسسات آموزشی هم از فرصت استفاده کرده و پشت پرده با مدارس قرارداد می‌بندند و مدیر مدرسه به اولیا توصیه می‌کند که برای هر کتاب یک کتاب کار هم تهیه کنند. این حجم از تمرینات انگیزه را از دانش‌آموزان گرفته و آنها را خسته می‌کند. اگر این کارها خروجی خوبی داشت، در حوزه ابتدایی با مشکل خواندن و نوشتن مواجه نبودیم.
نباید همه عمر دانش‌آموز را فدای کنکور کنیم
تاکید بی‌رویه بر کنکور و والدینی که تنها عبور از سد کنکور را راه موفقیت فرزندانشان می‌بینند هم باعث شده تا موسسات وارد عمل شوند و کتاب و آزمون‌های متعدد برای قبولی در کنکور تهیه کرده و خانواده‌ها را تشویق به خرید کنند. نظری معتقد است که بازنگری در کتب آموزشی هم دست موسسات آموزشی را کوتاه کرده و هم اقتصاد آموزش و پرورش را بهبود می‌بخشد. وی در این باره گفت: قرار نیست ما همه عمر دانش‌آموزان را فدای کنکور کنیم بلکه دانش‌آموزان نیازمند آموختن مهارت‌های زندگی هستند. امروز کودک را نباید فدای آینده نامعلوم کنییم و دانش‌آموزان باید نشاط لازم را در مدرسه تجربه کنند.
ترمیم معدل منبع تغذیه جدید موسسات آموزشی
مسئولان برای حل این مشکل موضوع افزایش سهم سوابق تحصیلی در کنور را مطرح کردند اما این کار هم دست موسسات آموزشی از آموزش و پرورش را کوتاه نکرد و حالا موسسات منبع تغذیه جدیدی هم پیدا کرده‌اند و تبلیغاتشان روی تقویت معدل تمرکز کرده‌اند.
نظری با اشاره به این موضوع عنوان کرد: تقلب‌هایی که در آزمون‌های نهایی مدارس رخ داد، نشان می‌دهد که هنوز زیرساخت‌ها آماده نیستند. تا زمانی که زیرساخت‌ها فراهم نشوند، بهانه‌ای برای ورود موسسات آموزشی خواهد بود. البته مقصر ورود موسسات آموزشی به فضای مدرسه هم خود آموزش و پرورش است. سوال اصلی اینجاست که آیا آموزش و پرورش می‌تواند بعد از افزایش سهم سوابق تحصیلی از ورود غول‌های موسسات به آموزش و پرورش جلوگیری کند؟ این سازمان باید به نحو احسن مدارس را تقویت کند و این کار در مورد مدارس دولتی ویژه‌تر انجام شود.
دانش‌آموز باید همه چیز را در همان مدرسه بیاموزد
استاد دانشگاه با بیان اینکه دانش‌آموز باید همه چیز را در همان مدرسه بیاموزد، افزود: در پایه دوازدهم دانش‌آموزان در برخی مدارس نهایت تا آبان به مدرسه می‌آیند و بعد از آن وارد موسسات آموزشی می‌شوند. در مدارس خاص هم مدیر مدرسه با موسسات آموزشی قرار داد بسته و دانش‌آموز را از مدرسه به موسسات منتقل می‌کند.
تولید محتوا باید برعهده معلم باشد
برخی کارشناسان معتقدند که حجم کتب درسی باید کاهش پیدا کرده و به سمت پژوهش محور شدن حرکت کنیم تا این خلا آموزشی در همان مدرسه پر شود و نیاز به کمک خارج از مدرسه نباشد. سحر بیات کارشناس تعلیم و تربین در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز در این باره گفت: در کشورهای پیشرو غالبا کتب درسی متمرکز نیستند و آموزش براساس برنامه درسی است که برای هر درس و متناسب با سن دانش‌آموزان نوشته می‌شود. در واقع سرفصل‌ها مشخص می‌شوند و تولید و انتخاب محتوا برعهده معلم است. معلم سر کلاس درس تلاش می‌کند که بهترین محتوا را برای دانش‌آموزان انتخاب یا تولید کند.
وی افزود: محتوای انتخابی معلم هم باید از سند بالادستی که برنامه درسی است بر اساس رشد تفکر و سن کودک پیروی کند. متخصصان باید نظر بدهند که چقدر کتب درسی ما متناسب با سن دانش‌آموز و در راستای رشد مهارت تفکر در او طراحی شده‌اند؟
دانش‌آموزان باید در فرآیند آموزش دخیل باشند
بیات عنوان کرد: شاخص دیگری که باید در تدوین کتب درسی در نظر بگیریم این است که این برنامه درسی تا چه حد دانش‌آموز محور است. یعنی کتب درسی باید طوری باشد که دانش‌آموز خود در آموزش دخیل باشد. در طی این سال‌ها تغییرات خوبی در حوزه کتب علوم و ریاضی انجام شده اما هنوز تا رسیدن به نقطه‌ای که دانش‌آموز در طی فرآیند اکتشاف به یادگیری برسد، فاصله داریم.
پیچیدن نسخه یکسان برای همه و نادیده گرفتن تفاوت‌های فردی
نادیده گرفتن استعداد دانش‌آموزان و بی‌توجهی به ویژگی‌های ذاتی افراد هم باعث شده تا آموزش‌ها منجر به پرورش استعداد دانش‌آموزان نشود. حسین صادقی کارشناس آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز درخصوص چالش‌های آموزش براساس ویژگی‌های ذاتی هر فرد گفت: در ساختار همه جوامع انسانی، وجود «تفاوت‌های فردی» امری کاملاً مشهود است و این موضوع در حوزه تعلیم و تربیت و حائز اهمیت ویژه‌ای است؛ موضوعی که در نظام آموزشی کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است، به طوری که حتی محتوای آموزشی کتاب‌های درسی، جز در حوزه آموزش دانش آموزان با نیازهای ویژه، فارغ از توجه به ویژگی‌های ذاتی، استعداد و توانایی دانش آموزان، برای اقصی نقاط کشور یکسان تدون و ارائه شده است.
وی افزود: این مسأله شاید در بادی امر، به نوعی موضوع «عدالت آموزشی» را به ذهن متبادر کند ولی با اندک تعمق در آن پی خواهیم برد که پیچیدن نسخه یکسان واحد برای همه سلایق و استعدادها، جفا در حق دانش آموزان بوده و نتیجه ای جز اتلاف منابع و ظلم به نظام تعلیم و تربیت و هدر دادن استعدادها، نخواهد داشت.
صادقی با بیان اینکه معلمان باید نسبت به موضوع تفاوت‌های فردی دانش آموزان، حساس بوده و در آموزش مطالب درسی، هیچ گاه دانش آموزان را به رقابت با هم وادار نکرده و از یکسان بار آوردن آنها بپرهیزند، عنوان کرد: چرا که ویژگی‌های ذاتی افراد و سبک‌های یادگیری، متغیرهایی هستند که بدون اعتنا به آنها نمی‌توان عملکرد تحصیلی دانش آموزان را به درستی بررسی و متناسب با استعداد و ویژگی‌های ذاتی آنان، فرآیند آموزش را تا حصول نتایج مورد انتظار، استمرار بخشید.
همان‌طور که صادقی به آن اشاره کرد، ایجاد فضای رقابتی در مدارس هم می‌تواند زمینه را برای ورود هرچه بیشتر موسسات آموزشی فراهم کند و والدین برای اینکه فرزندشان از غافله عقب نماند و در میان دیگران سرآمد باشد، سراغ کتاب‌ها و آزمون‌های متعدد می‌روند.
به گزارش ایسکانیوز، آموزشی که کارآمد و موثر باشد، نیازی به کمک گرفتن نخواهد داشت. البته می‌توان ارزش افزوده‌ای به آموزش‌ها با تولید فیلم، انیمیشن، وسایل بازی آموزشی اضافه کرد اما طبیعتا وجود کتاب‌های کار و تمرین متعدد، برگزاری آزمون و کلاس خارج از فضای مدرسه نه تنها در پرورش استعداد دانش‌آموزان موثر نیست بلکه با افزودن بر حجم مطالب و ساعت‌های آموزش باعث خستگی و دلزدگی آنها هم خواهد شد. با تقویت سیستم آموزشی دست مافیای موسسات آموزشی کوتاه خواهد شد.
انتهای پیام /
نظر شما