گروه فرهنگی ایسکانیوز- برای این که بخواهیم در مورد استقبال مردم از تاریخ و تمایل به خواندن آثار تاریخی حرف بزنیم، لازم است که در ابتدا در مورد ضرورت و اهمیت آن بگوییم.

آیا لازم است که تاریخ بخوانیم؟ یا این که چرا لازم است که تاریخ بخوانیم؟ پاسخ به این سوال شاید بتواند موضوع یک مقاله پژوهش باشد اما من می‌خواهم به دو مورد کوتاه اشاره کنم.

اول: مطالعه تاریخ به ما کمک می‌کند تا تأثیر عوامل مختلف در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را بر جامعه درک کنیم. قطعا خواندن روایت‌هایی از گذشته و تغییر احوالات جامعه در مسیر آینده موثر است.

دوم: کسب تجربه و یادگیری از تجربه‌هایت گذشتگان است. مطالعه تاریخ به ما امکان می‌دهد تا از تجربیات گذشتگان یاد بگیریم، ما می‌توانیم روی نقاط ضعف و قوت گذشتگان کار کنیم و برای ادامه مسیر زندگی و جامعه موثر باشیم. البته این مورد نیاز به باور خودمان هم هست. باید باور داشته باشیم که می‌توانیم موثر باشیم.

اما در این بین چه چیزهایی باعث می‌شود که مردم و مخاطبان سراغ کتاب‌های تاریخی نروند و مطالعه تاریخ را دوست نداشته باشند.

به نظر نگارنده یکی از اصولی که می‌تواند در مورد هر محتوایی عامل جذب یا رد آن شود جذابیت است. این امر در مورد تاریخ هم صادق است. وقتی در ارائه تاریخ عامل جذابیت لحاظ نشود، برخی افراد ممکن است تصور کنند که چون روایت‌ها و موضوعات تاریخی در برهه‌ای از زمان لحاظ شده و از آن گذشته دیگر ارزش خواندن ندارد یا این که با زندگی در عصر حاضر بی‌ارتباط است و حتی تأثیری بر زندگی روزمره‌شان ندارد. در نتیجه، تمایل برای مطالعه تاریخ در آن‌ها وجود ندارد.

پیچیدگی در ارائه محتوای تاریخی و روایت‌ها یکی دیگر از گزینه‌هاست، ارائه نادرست می‌تواند برای مخاطب حس پیچیدگی تاریخ را پیش بیاورد. به همین دلیل خواندن تاریخ برای برخی دشوار به نظر می‌رسد و همین عامل مخاطب را از خواندن باز می‌دارد.

پیشینی ذهنی یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند تا اندازه زیادی مخاطب را نسبت به خواندن یا نخواندن یک موضوع راهبری کند. در مورد تاریخ به علت پیشینی ذهنی و پیش زمینه به خصوص در ایام تحصیل در مدرسه وجود دارد، مخاطبان تا اندازه زیادی از خواندن آثار تاریخی دوری می‌کنند. کاربردی بودن، یکی دیگر از مواردی است که ممکنه مخاطبان سراغ کتابهای تاریخی نروند. برخی از افراد ممکن است فکر کنند که تاریخ، روایت اتفاق‌هایی است که در گذشته رخ داده و کاربردی برای زندگی روزمره‌شان ندارد. این حس بی‌ارتباطی با تاریخ و روایت‌های آن می‌تواند باعث کاهش علاقه‌مندی به مطالعه تاریخ شود.

اما تا این‌جای کار در مورد این که چه عواملی باعث دوری مخاطب از محتوای تاریحی می‌شود حرف زدیم و نگفتیم که چه باید کرد؟

چه باید کرد که مخاطب نسبت به محتوای تاریخی حس خوبی پیدا کند و به آن مشتاق شود به عبارت دیگر برای تشویق مخاطب به مطالعه کتاب‌های تاریخ چه باید کرد؟ یکی از این موارد دسترسی به منابع جذاب است. ارائه کتب و منابعی که به‌طور جذاب نوشته شده و نویسنده از رویکردهای خلاقانه استفاده کرده باشد. این امر تا اندازه زیادی می‌تواند به جذب مخاطب کمک کند.

یکی دیگر از گزینه‌های جذاب برای مخاطب استفاده از تصویر، نقاشی یا عکس در کنار متن است. این عوامل تا اندازه زیلذی می‌تواند مخاطب را پای کار نگه دارد. تطبیق موضوعات تاریخی با تمرکز بر جنبه‌های کاربردی موضوع و نشان دادن ارتباط میان تاریخ و زندگی روزمره تا اندازه زیادی می‌تواند علاقه مخاطب به مطالعه تاریخ را بالا ببرد.

تعدد محتوای تاریخی در رسانه‌ها یکی دیگر از این گزینه‌هاست. بهره‌برداری از قالب‌های مختلف رسانه‌ای مختلف مانند فیلم، مستند، پادکست و... بهره برد. این گزینه‌ها می‌تواند تجربه تاریخی را برای مردم به طور واقعی‌تر نمایش دهند و آنها را به دنیای تاریخی علاقه‌مند کند.

به‌طور کلی؛ به نظر نگارنده، خلاقیت در روش‌های تولید محتوای تاریخی برای کتاب و از طرف دیگر بهره‌برداری از قالب‌های متنوع رسانه‌ای و برنامه‌ریزی فعالانه برای ‌آن‌ها می‌تواند به شکل‌گیری علاقه و علاقه‌مندی به مطالعه تاریخ کمک کند.