به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از خراسان شمالی، رضا لنگری، مدرس، نویسنده و کارگردان تئاتر و سینما، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسکانیوز با مرور سابقه کاری خود، به اهمیت مخاطب‌شناسی و کمبود متون فاخر و دغدغه‌مند در عرصه هنرهای نمایشی و تصویری پرداخت.
رضا لنگری با اشاره به حدود ۴۰ سال حضور مستمر در عرصه هنرهای نمایشی و تصویری گفت: «در این مدت، تجربیات متنوعی در حوزه بازیگری، نویسندگی، کارگردانی و تدریس اندوخته‌ام و سهم قابل‌توجهی در توسعه تئاتر، سینما و تربیت هنرجویان داشته‌ام.»
وی افزود: «فعالیت بازیگری را از سال ۱۳۵۹ آغاز کردم و در سال ۱۳۶۲ با عضویت در انجمن نمایش کشور، به‌صورت رسمی وارد فضای حرفه‌ای هنر شدم. از سال ۱۳۶۵ نیز نویسندگی و کارگردانی را آغاز کردم. نخستین موفقیت‌ام در سال ۱۳۶۸ رقم خورد؛ زمانی که با نمایش «تولدی دیگر» توانستم در جشنواره استانی تئاتر دانش‌آموزی مشهد، جوایز نخست نویسندگی و بازیگری و رتبه دوم کارگردانی را کسب کنم.»
این مدرس تئاتر ادامه داد: «در همان سال، گروه تخصصی «تئاتر تربیت» را با محور تولید آثار نمایشی ویژه کودکان و نوجوانان پایه‌گذاری کردم. این گروه سال‌ها در جشنواره‌های متعدد موفق به کسب عناوین مختلف در زمینه بازیگری، نویسندگی و دیگر شاخه‌ها شد و در اجراهای عمومی نیز با استقبال چشمگیر مخاطبان روبه‌رو بود. در کنار آن، بازیگری را نیز به‌صورت حرفه‌ای ادامه دادم و در جشنواره‌هایی همچون فجر، آیینی و سنتی، منطقه‌ای، بسیج، دانشجویی، ایثار و دیگر محافل هنری کشور حضوری فعال داشتم.»
لنگری خاطرنشان کرد: «تا کنون بیش از ۷۰ اثر نمایشی و تلویزیونی را نوشته و کارگردانی کرده‌ام. در سال ۱۳۸۶ نیز به‌عنوان نویسنده برگزیده کشوری انتخاب شدم.»
وی با اشاره به سال‌ها حضور در جایگاه داور، مدرس و دبیر تخصصی جشنواره‌های مختلف تئاتر و فیلم، گفت: «در دو دهه اخیر به‌صورت جدی وارد عرصه سینما و تلویزیون شده‌ام و تولید سریال، فیلم‌های تلویزیونی، آثار کوتاه و مستند را در کارنامه دارم. از جمله آثار مهمم می‌توان به فیلم تلویزیونی «امانت‌دار» اشاره کرد که در سال ۱۳۹۴ به تهیه‌کنندگی زنده‌یاد فرج‌الله سلحشور در مشهد ساخته شد و تاکنون چندین‌بار از شبکه‌های مختلف تلویزیونی پخش شده است. همچنین در پروژه‌های سینمایی، به‌عنوان مشاور، مسئول انتخاب بازیگر و بازیگردان با کارگردانان و تهیه‌کنندگان متعددی همکاری داشته‌ام.»
کمبود متون فاخر؛ دغدغه‌ای جدی در هنرهای نمایشی
لنگری با تأکید بر بحران کمبود متون فاخر در تولیدات نمایشی، گفت: «امروزه چه در حوزه فیلمنامه و چه نمایشنامه، چه در تولیدات تئاتری و چه در سریال‌ها، با فقر جدی محتوای اصیل و تأثیرگذار روبه‌رو هستیم. بارها هنگام تماشای یک اثر، با خود اندیشیده‌ام که چرا با وجود این همه ظرفیت غنی فرهنگی، تولیدات ما بازتابی از آن ندارند؟»
او با اشاره به ظرفیت‌های فرهنگی ایران، افزود: «ما از نظر فرهنگی کشوری بی‌نظیر هستیم؛ هم در بُعد ملی و هم مذهبی. از ایران باستان، ادبیات کهن، فرهنگ شیعه، تا تنوع کم‌نظیر قومی در استان‌هایی چون خراسان شمالی که اقوامی چون کرمانج، ترک، ترکمن، بلوچ، تات و دیگران را در دل خود جای داده است؛ همه این‌ها گنجینه‌هایی ارزشمند برای خلق آثار فاخر هستند.»
وی به میراث ادبیات شفاهی نیز اشاره کرد و گفت: «ما قصه‌ها و روایت‌هایی داریم که نسل‌به‌نسل سینه‌به‌سینه نقل شده‌اند؛ قصه‌هایی پرمحتوا و بکر که نسل‌های جدید به‌ویژه دهه‌های ۷۰، ۸۰ و ۹۰ کمتر با آن‌ها آشنا هستند. ادبیات فارسی نیز گنجینه‌ای الهام‌بخش است؛ از شاهنامه فردوسی و کلیله و دمنه گرفته تا گلستان و بوستان، آثار عبید زاکانی و نوشته‌های استاد مطهری و دیگر بزرگان. این منابع می‌توانند بنیان متونی نمایشی و سینمایی قدرتمند باشند.»
این هنرمند خراسانی همچنین با اشاره به ظرفیت‌های لوکیشنی در استان گفت: «مناطق بکر فراوانی در خراسان شمالی داریم که خود به‌تنهایی روایت‌گر داستان‌های ناگفته‌اند. در جلسات و کارگاه‌ها به دانشجویان می‌گویم حتی یک درخت در منطقه بش‌قارداش، اگر زبان داشت، می‌توانست روایت‌هایی از فتوت و حماسه را برایمان بازگو کند. مردم ایران با روحیه‌ای شیعی، فداکار و دلاور، زمینه‌ساز تولید آثاری ماندگار هستند.»
بدون شناخت مخاطب، هیچ نمایشی زنده نمی‌ماند
لنگری بر ضرورت شناخت دقیق مخاطب پیش از هر اقدام هنری تأکید کرد و گفت: «بدون درک درست از نیازها و سلیقه‌های مخاطب، هیچ اثری نمی‌تواند ماندگار باشد. ممکن است ساعت‌ها روی متن کار کنیم، اما ابتدا باید این پرسش را مطرح کرد که: مخاطب من کیست و چه می‌خواهد؟»
وی توضیح داد: «نویسنده باید بداند که برای چه گروه سنی و چه مخاطبی می‌نویسد: کودک، نوجوان، جوان یا خانواده. لحن، زبان و ساختار اثر باید متناسب با این شناخت تنظیم شود. اگر بخواهیم نمایشی برای کودکان دهه نودی خلق کنیم، نباید خاطرات کودکی دهه پنجاهی خود را مبنا قرار دهیم. دسترسی‌ها، دغدغه‌ها، رنگ، ریتم و حتی شوخی‌های کودکان امروز کاملاً متفاوت است.»
وی با اشاره به تجربه داوری در جشنواره‌ها گفت: «بارها شاهد بوده‌ام که گروه‌های جوان آثاری ارائه می‌دهند که شاید برای خودشان جذاب باشد، اما مخاطب ارتباطی با آن برقرار نمی‌کند.»
لنگری تأکید کرد: «یک نویسنده و کارگردان باید مانند یک جامعه‌شناس و روانشناس عمل کند؛ پژوهش‌محور باشد، با ادبیات کهن و معاصر آشنا باشد، به رفتارشناسی تسلط داشته باشد و دغدغه‌های نسل‌های مختلف را بشناسد. البته این مباحث بسیار گسترده‌اند و مجال گفت‌وگوی مفصل‌تری را می‌طلبند.»
وی در پایان خاطرنشان کرد: «تا زمانی که نتوانیم خود را جای مخاطب بگذاریم و دنیای درونی او را بفهمیم، نمی‌توانیم اثری خلق کنیم که با او همراه شود.»
خبرنگار: زینب نوروزی
انتهای پیام/
نظر شما