به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، ابراهیم نخعی، نایب‌رئیس کمیسیون عمران مجلس، از تقدیم طرح استیضاح وزیر نیرو با ۲۱ امضا به هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی خبر داده است.
بیشتر بخوانید؛
وعده‌های رفع ناترازی برق توخالی و بی‌اساس بودند/ گزارش‌های غیرواقعی به پزشکیان و عارف داده می‌شود
نخعی در توضیح دلیل درخواست استیضاح علی‌آبادی با انتقاد از قطعی‌های مکرر برق گفته است: «به‌دلیل نبود برنامه‌ای مدون و بی‌توجهی به اجرای قوانین مصوب، نمایندگان مجلس ناچار شدند طرح استیضاح وزیر نیرو را تدوین و به هیئت‌رئیسه ارسال کنند. متأسفانه خاموشی‌های گسترده، مشکلات متعددی را در حوزه‌هایی چون صنعت، آموزش، کشاورزی و سایر بخش‌های حیاتی کشور به‌وجود آورده است. این بحران البته صرفاً محصول عملکرد وزیر فعلی نیست، بلکه ریشه در سیاست‌گذاری‌های نادرست و بی‌توجهی‌های گذشته دارد.»
در همین راستا جبار کوچکی‌نژاد نماینده رشت در مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرده است:« این استیضاح به امضای حداقل ۳۰ نماینده مجلس رسیده است. احتمالا استیضاح در روزهای آینده در مجلس پیگیری خواهد شد.»
در حال حاضر، ناترازی انرژی به یکی از چالش‌های اساسی کشور بدل شده است. چالشی که ابعاد آن نه‌تنها صنعت، بلکه آموزش، اجتماع، سیاست و معیشت مردم را نیز تحت تأثیر قرار داده است. مجلس شورای اسلامی بر این باور است که ادامه این روند، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به ساختارهای کشور وارد خواهد کرد، مگر آنکه وزارت نیرو در اسرع وقت، راهبردی روشن و عملیاتی برای عبور از این بحران ارائه دهد.
ناترازی انرژی کار دست وزیر نیرو می‌دهد؟
در سال‌های گذشته، ناترازی انرژی و بخصوص قطعی برق، چه در بخش خانگی و چه در حوزه صنعت، عمدتاً از اوایل یا اواسط تابستان آغاز می‌شد. اما امسال، در نخستین سال دولت چهاردهم، کشور از همان روزهای ابتدایی بهار با بحران ناترازی انرژی مواجه شده و شرکت‌های توزیع نیروی برق به‌صورت روزانه جداول خاموشی را برای شهروندان در نقاط مختلف کشور منتشر می‌کنند. این در حالی است که زمستان گذشته نیز شاهد قطعی برق بودیم که پدیده‌ای کم‌سابقه و حتی تاریخی بود.
با این حال وزارت نیرو و در رأس آن وزیر نیرو، به‌جای ارائه راهکاری مؤثر برای مهار این بحران، صرفا بر قطع برق منازل و واحدهای صنعتی متمرکز شده‌اند. البته دولت‌های پیشین همواره کوشیده‌اند خاموشی‌ها را به یکی از این دو حوزه محدود کنند، اکنون با نبود برنامه‌ریزی مشخص، خاموشی‌ها همزمان خانه‌ها و کارخانه‌ها را تحت تأثیر قرار داده و عملاً تمامی جنبه‌های زندگی مردم را مختل کرده‌اند.
با وجود تداوم این مشکلات، وزیر نیرو نه‌تنها راه‌حلی عملی ارائه نداده، بلکه برخی از اظهارات وی موجی از انتقاد در جامعه برانگیخته است. به‌عنوان نمونه، وی در اردیبهشت‌ماه طی یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفت: «نیمه پر لیوان را ببینیم، وضعیت برق ما در مقایسه با بسیاری از کشورها نسبتا خوب است.»
همچنین علی‌آبادی در سخنرانی دیگری اظهار کرد:« کسی فکر می‌کند چرا باران نمی‌آید؛ سد لتیان و سد کرج را ببینید؛ سدها خالی‌ست؛ چرا علما برای این فکری نمی‌کنند؟»
با افزایش فشار افکار عمومی و نمایندگان، اکنون استیضاح وزیر نیرو در دستورکار مجلس قرار گرفته است. نکته قابل توجه آن است که برخلاف استیضاح وزیر اقتصاد، این‌بار موضوع رنگ‌وبوی سیاسی ندارد و مورد اجماع طیف‌های مختلف سیاسی قرار گرفته است.
احمد بیگدلی، نماینده خدابنده، با تأکید بر این نکته در گفت‌وگویی عنوان کرد:«استیضاح آخرین راه‌حل است و باید در بدترین شرایط به سمت استیضاح برویم. آقای وزیر اقتصاد استیضاح شد؛ چه اتفاقی افتاد؟ سه ماه هست وزیر اقتصاد نداریم. آیا شرایط اقتصادی کشور درست شد؟ خیر. بنابراین نباید احساسی، سریع و سیاسی به موضوع نگاه کنیم. البته نگاه به استیضاح وزیر نیرو خیلی سیاسی نیست بلکه نگرانی‌ها برای مسائل کشور است.»
ناترازی انرژی و قطعی‌های مکرر برق تأثیر مستقیمی بر معیشت مردم گذاشته است. در هفته گذشته، قیمت سیمان به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافت و به حدود ۴۰۰ هزار تومان رسید. بسیاری از کارشناسان علت این جهش قیمتی را توقف فعالیت منظم کارخانه‌ها به‌دلیل خاموشی‌های پی‌درپی می‌دانند. به گفته آنان، کارخانه‌های سیمان در بهترین حالت روزانه تنها ۲ تا ۳ ساعت فعالیت دارند.
از سوی دیگر، فعالان صنعت ساخت‌وساز هشدار داده‌اند که افزایش قیمت سیمان تنها آغاز ماجراست و احتمال جهش قیمت سایر مصالح ساختمانی و در نهایت افزایش بهای تمام‌شده ساختمان وجود دارد.
در ادامه گفتگو ایسکانیوز با سیدهاشم اورعی کارشناس انرژی و رئیس انجمن اتحادیه‌های انرژی ایران و حمیدرضا گودرزی عضو کمیسیون عمران و از امضاکنندگان نامه استیضاح وزیر نیرو را می‌خوانید:
هیچ کارخانه‌ای با ۱۰ درصد ظرفیت برق نمی‌تواند فعالیت کند
سیدهاشم اورعی درباره تأثیر قطعی برق بر افزایش قیمت سیمان و بحران در سایر صنایع گفت: در حال حاضر دولت برق صنایع را هفته‌ای دو روز قطع می‌کند و این مسئله تأثیر مستقیمی بر رشد اقتصادی و اشتغال دارد. در ۲۴ اردیبهشت‌ماه اعلام شد که برق کارخانه‌های سیمان و فولاد به مدت ۱۵ روز تا سقف ۹۰ درصد قطع خواهد شد. وقتی ۹۰ درصد برق یک کارخانه قطع می‌شود، در واقع آن واحد صنعتی به تعطیلی کشیده شده است. چراکه هیچ کارخانه‌ای با ۱۰ درصد ظرفیت برق نمی‌تواند فعالیت مؤثری داشته باشد.
وی ادامه داد: پس از اعلام این خبر، وزیر صمت به این تصمیم اعتراض کرد و هشدار داد که چنین اقدامی می‌تواند موجب بحران در تولید سیمان و فولاد شود. با این حال، وزیر نیرو در واکنش به وی، این تصمیم را تکذیب کرد. اما در ادامه، پنج نهاد مرتبط با صنایع فولاد و سیمان طی نامه‌ای رسمی به وزیر نیرو اعلام کردند که عملاً کارخانه‌ها تعطیل شده‌اند. این موضوع به‌روشنی نشان می‌دهد که در وزارت نیرو هیچ برنامه‌ریزی مدونی وجود ندارد.
اورعی با اشاره به تأثیر بحران انرژی بر سایر حوزه‌های تولید افزود: وقتی وارد بخش صنعت می‌شویم، می‌بینیم هر حوزه‌ای با مشکلات خاص خود دست‌وپنجه نرم می‌کند. امروز صبح یک مرغدار با من تماس گرفت و گفت در نبود برق، سیستم‌های خنک‌کننده از کار می‌افتند و گرمای هوا باعث تلفات شدید مرغ‌ها شده است. این اتفاق در گاوداری‌ها نیز در حال وقوع است. در بخش کشاورزی، وضعیت به‌مراتب وخیم‌تر است و روزانه حدود ۶ ساعت قطعی برق گزارش می‌شود.
وی هشدار داد: ناترازی انرژی، بخش مولد اقتصاد کشور را به‌شدت با چالش مواجه کرده است. آنچه امروز در صنعت سیمان می‌بینیم، به‌زودی به سایر صنایع نیز سرایت خواهد کرد.
وزیر نیرو برنامه روشن برای حل بحران انرژی ندارد
رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران در پاسخ به این پرسش که آیا ناترازی انرژی صرفاً به عملکرد وزیر فعلی نیرو بازمی‌گردد یا ریشه در گذشته دارد، گفت: قطعاً نمی‌توان تمام مسئولیت‌ها را متوجه وزیر فعلی دانست زیرا ریشه‌های این ناترازی به دهه هفتاد بازمی‌گردد. در مجلس هفتم، مصوبه‌ای به تصویب رسید که قیمت حامل‌های انرژی را تثبیت کرد و مانع از آن شد که این قیمت‌ها متناسب با تورم افزایش یابند. این سیاست اشتباه، زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات امروز شد.
وی در ادامه افزود: با این حال، آنچه به وزیر فعلی، آقای علی‌آبادی، مربوط می‌شود، نبود برنامه‌ای روشن برای عبور از این بحران است. هرچند ناترازی انرژی شاید امسال یا حتی سال آینده نیز به‌طور کامل رفع نشود، اما از یک وزیر انتظار می‌رود با درک شرایط حساس کشور، از ظرفیت نخبگان استفاده کند و یک برنامه مدون و چندساله تدوین نماید.
رئیس اتحادیه انرژی ایران با بیان این که متأسفانه اظهارات وزیر نیرو متناقض است، گفت: آقای علی‌آبادی نگاه سیاسی دارد و در بیان واقعیات صداقت کافی را ندارد. در حالی که کشور با خطر جدی خاموشی سراسری روبه‌رو است—یعنی احتمال قطعی ۲۴ ساعته برق—اما به نظر می‌رسد ایشان این هشدارها را جدی نمی‌گیرد. درست است که همه تقصیرها متوجه وزیر فعلی نیست، اما مسئولیت مدیریت بحران فعلی به‌طور کامل بر دوش اوست و نیازمند اقدام فوری و برنامه‌ریزی اصولی است.
برنامه‌ریزی و ارائه راهکار، مسئولیت وزارتخانه است
این استاد دانشگاه صنعتی شریف در پاسخ به این پرسش که آیا بهتر نبود مجلس ابتدا فرصتی سه‌ماهه به وزیر نیرو می‌داد و سپس در صورت عدم موفقیت، به سراغ استیضاح می‌رفت، گفت: این رویکرد اساساً وظیفه نمایندگان نیست. برنامه‌ریزی و ارائه راهکار، مسئولیت وزارتخانه است. نمایندگان مجلس قرار نیست راه‌حل فنی ارائه دهند؛ وظیفه آن‌ها نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی است.
وی افزود: وزیر نیرو باید با درک شرایط، برنامه‌ای واقع‌بینانه و اجرایی به مجلس ارائه دهد؛ نه اینکه صرفاً شعارهایی بدهد که از ابتدا می‌دانیم قابلیت تحقق ندارند. مثلاً گفته شد قرار است ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی ایجاد شود، در حالی‌که طبق آمار رسمی خود وزارت نیرو، در هفت‌ماهه نخست دولت فعلی، تنها ۵۷ مگاوات نیروگاه خورشیدی وارد مدار شده است بلکه این‌ها برنامه نیستند، بیشتر شبیه انشا هستند.
وزیر باید از متخصصان و کارشناسان خبره کمک بگیرد
اورعی در پاسخ به این پرسش که در صورت استیضاح وزیر نیرو، آیا فرد جایگزین قادر خواهد بود با همین زیرساخت‌ها وزارتخانه را مدیریت کند، گفت: نمی‌توان گفت هیچ مشکلی راه‌حل ندارد. مسئله این است که وزیر باید آینده‌نگر باشد و تمرکزش را بر راه‌حل‌های پایدار بگذارد. مهم‌تر از همه باید از متخصصان و کارشناسان خبره کمک بگیرد.
وی ادامه داد: اگر وزیر نیرو از من بپرسد که باید چه‌کار کند، پاسخ من این است: باید دو مسیر را به‌صورت موازی طی کند. یکی ادامه اقداماتی که در حال حاضر انجام می‌شود، هرچند موقتی و مسکن‌گونه هستند. اما همزمان باید چند کارشناس خبره را مأمور تدوین یک برنامه دقیق، مدون و بلندمدت کند تا کشور از این بحران ساختاری عبور کند.
اورعی با انتقاد از نبود برنامه‌ریزی راهبردی در وزارت نیرو افزود: در حال حاضر وضعیت وزارت نیرو شبیه راننده‌ای است که بدون نقشه در جاده حرکت می‌کند؛ اگر هم به مقصد برسد، کاملاً اتفاقی خواهد بود. این شیوه اداره یک وزارتخانه تخصصی در شرایط بحرانی نیست.
ابزارهای نظارتی حق مسلم نمایندگان است
گودرزی در پاسخ به این پرسشی درباره دلایل استضاح وزیر نیرو گفت: استفاده از ابزارهای نظارتی، حق مسلم نمایندگان است و بنده هم از امضاکنندگان طرح استیضاح بودم. با این حال، امضای خود را نگه داشتم، چرا که همچنان امیدوارم اصلاحاتی در عملکرد وزارت نیرو صورت گیرد. به نظر من در شرایط کنونی نمایندگان باید با ملاحظه و درایت بیشتری نسبت به استیضاح تصمیم‌گیری کنند.
وی افزود: گلایه اصلی ما از وزیر نیرو این است که چرا اکنون، در اوج نیاز کشور، نیروگاه‌ها در حال تعمیر هستند و چرا توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی تازه به صورت جدی مطرح شده است. شرایط کشور متأسفانه رو به وخامت گذاشته است و امیدواریم وزارت نیرو با اتخاذ تدابیر مؤثر و عملیاتی، کشور را از مسیر بحرانی فعلی خارج کند تا نیازی به استیضاح نباشد.
هرچه به فصل تابستان نزدیک‌تر شویم، شرایط بحرانی‌ترخواهد شد
گودرزی در واکنش به این مسئله که در صورت استیضاح وزیر نیرو، وزیر بعدی چگونه می‌تواند با همین زیرساخت‌ها بحران ناترازی انرژی را مدیریت کند، گفت : واقعیت این است که اگر وزیر جدیدی هم منصوب شود، با این زیرساخت‌ها نمی‌تواند کار خاصی انجام دهد. نیروگاه‌ها باید در فصل زمستان اورهال می‌شدند، اما این اقدام به‌موقع صورت نگرفت و هرچه به فصل تابستان نزدیک‌تر شویم، شرایط سخت‌تر و بحرانی‌ترخواهد شد.
وی افزود: اگر لازم است، مجلس باید ورود جدی‌تری داشته باشد. باید مسیر ورود تجهیزات مورد نیاز تسهیل شود، همان‌طور که در دوران کرونا اجازه ورود فوری اقلام حیاتی مانند ماسک، الکل و تجهیزات پزشکی داده شد و شورای عالی امنیت ملی مجوزهای لازم را صادر کرد. همین تصمیمات باعث شد بحران کرونا تا حدی کنترل شود. اکنون به‌جای پرداختن به موضوعاتی همچون استرداد مجرمین، باید در مجلس درباره بحران انرژی گفت‌وگو کنیم.
عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان این که طبق آخرین آمار، با کسری حدود ۱۵ هزار مگاوات برق مواجه هستیم، تصریح کرد: که اگر اقدامی صورت نگیرد، این عدد در تابستان به ۳۰ هزار مگاوات خواهد رسید. وزیر نیرو باید بداند که تقریباً همه ارکان دچار مشکل هستند. اگر نیاز به مصوبه دو فوریتی دارد، مجلس همکاری خواهد کرد. اگر نیاز به واردات نیروگاه یا تجهیزات است، این اقدام باید فوری انجام شود. حتی در پروژه‌های نیروگاه‌های خورشیدی که در حال اجرا هستند، در آینده به مشکل خواهند خورد.
کارخانه‌ای که برق ندارد چگونه فعالیت کند؟
گودرزی درباره تأثیر قطعی برق بر افزایش قیمت سیمان و خسارات ناترازی انرژی بر صنایع مختلف گفت: این مشکلات مستقیماً به بحران برق بازمی‌گردد. اجازه دهید با یک مثال توضیح دهم؛ در منطقه ما برخی از فعالان اقتصادی به پرورش ماهی روی آورده‌اند. زمانی که برق قطع می‌شود و دستگاه‌های هوادهی از کار می‌افتند، ماهی‌ها ظرف سه روز تلف می‌شوند. حال این مسئله را به سایر صنایع تعمیم دهید؛ وقتی کارخانه برق ندارد، چطور می‌تواند فعالیت کند؟
وی افزود: ناچار است به‌جای سه شیفت، تنها با دو شیفت کار کند. در نتیجه، بخشی از نیروی کار تعدیل می‌شود، افراد بیکار می‌شوند و بیمه نیز باید هزینه بیمه بیکاری پرداخت کند. این زنجیره‌ای است که مانند دومینو، یک بحران را به بحران‌های بعدی گره می‌زند. اگر وزیر نیرو نتواند شرایط را کنترل کند، کشور در تابستان با بحرانی بسیار جدی و گسترده روبه‌رو خواهد شد.
انتهای پیام/
خبرنگار: علیرضا همتی بهار
نظر شما