فارن پالیسی در گزارشی با در نظر گرفتن این فرضیه که ایران و گروه 1+5(آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان)، در 24 نوامبر(3 آذر) به توافق هسته ای دست می یابند، تصویری از سال 2015 ارایه داده است. این نشریه تلاش کرده است حال و هوای جهان در ماه های پس از توافق هسته ای احتمالی را به تصویر بکشد.

به گزارش ایسکانیوز، فارن پالیسی در توصیف حال و هوای آن روزها نوشت:در حالی که چند ماه از دستیابی شش قدرت جهانی و ایران به یک توافق جامع اتمی می گذرد، مشکل خاصی در روند لغو تحریم ها و اجرای تعهدات ایران مشاهده نشده است.گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی بر این موضوع تاکید دارد که ایران به شفاف سازی  برنامه های هسته ای خود ادامه داده و همین متعهد ماندن تهران به وعده ای اش،زمینه را برای مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا بر سر دو نگرانی مشترک و عمده پدید آورده است:یکی نبرد علیه داعش در عراق و سوریه و دیگری حفظ ثبات و وحدت دولت و مردم افغانستان.

ایالات متحده و ایران بر سر مسئله عراق به توافق رسیده اند و با این که ایران هنوز هم تمایلی به پیوستن به ائتلاف علیه داعش به رهبری آمریکا ندارد، با این حال به طور جدی بر سر حفظ یکپارچگی عراق با واشنگتن همکاری می کند.مذاکرات دو جانبه که از ماه ژوئن 2014 و در حاشیه اجلاس 1+5 آغاز شد، اکنون فراتر از موضوعات هسته ای است .بسیاری عقیده دارند تهران و واشنگتن در زمینه مبارزه با داعش به همکاری های نظامی و اطلاعاتی روی آورده اند.

مقامات آمریکایی بار ها بر این مسئله تاکید کرده اند که نفوذ تهران در عراق موجب کناره گیری نوری المالکی شد و پس از انتخاب حیدرالعبادی، حکومت ایران دولت بغداد را راضی کرد تا قدرت را با اقلیت ها و سنی ها تقسیم کند.اوضاع سیاسی عراق بهبود یافته است.اما هنوز شکننده است.

فضای ایجاد شده پس از توافق اتمی ایران،باعث شده ایران نقش بسیار سازنده ای در حل سیاسی بحران سوریه ایفا کند.جامعه جهانی به این نتیجه رسیده است که کنفرانس ژنو بدون حضور ایران بی معنا خواهد بود.لذا در کنفرانس ژنو 3،در کنار آمریکا،روسیه،ترکیه و عربستان، ایران نیز حضوری فعال خواهد داشت و امید می رود با حضور ایران،مخالفان میانه رو و دولت اسد بتوانند به مذاکره با یکدیگر بپردازند.

طرف های ایرانی و آمریکایی بر سر افزایش کمک های انسان دوستانه به آوارگان سوری به توافق رسیده اند.با این حال با وجود این  که ایران قدرتی قابل توجه در کنفرانس به دست آورده،مشخص نیست چگونه از قدرت خود استفاده خواهد کرد.

روابط ایران و عربستان سعودی بهبود چشمگیری یافته است و این مسئله امید ها را برای اثر بخشی کنفرانس ژنو 3 دو چندان کرده است. پس از ملاقات وزیر امور خارجه ایران و همتای عربستانی اش در نیویورک-در سپتامبر 2014- نیز آقای ظریف به جده سفر کرد تا با ملک عبدالله دیدار کند و در خصوص منافع مشترک دو کشور در مبارزه با داعش در عراق و سوریه گفت و گو کند.

توافق اتمی و حضور بسیار کم نیروهای آمریکایی در افغانستان،موجب پاسخ مثبت ایران به همکاری های دو جانبه دو کشور در خصوص حفظ امنیت و ثبات افغانستان شده است.تا امروز دولت ایران و آمریکا به طور گسترده از دولت وحدت ملی افغانستان حمایت کرده اند و این همکاری های سازنده دو کشور به راستی یادآور روزهای نخستین سقوط طالبان در سال 2001  است .

با کاهش تحریم ها و انزوای اقتصادی و سیاسی ایران،تهران و واشنگتن می توانند در خصوص پیوستن ایران به پروژه "جاده ابریشم "مذاکره کنند.این پروژه یکی از کلیدی ترین برنامه های حمایتی از اقتصاد افغانستان است که می تواند مرکز و جنوب آسیا را به یکدیگر متصل کند.در مقابل ایران و هند نیز برنامه های تجاری مشترکی را امضا کرده اند.خط اول اتصال بندر چابهار است و می تواند به استقلال افغانستان از ترانزیت پاکستان کمک شایانی کند.

ایالات متحده فشار های خود بر پاکستان را کاهش داده است و در این فضای جدید ،انتقال گاز ایران به پاکستان را دیگر یک تهدید تلقی نمی کند،بلکه یک فرصت برای نجات پاکستان از بحران انرژی می بیند.

با این حال اختلاف جدی ایران و  آمریکا در افغانستان پابرجا است.دولت اشرف غنی به دنبال مذاکره با طالبان است و امید دارد بتواند با آن ها به یک صلح پایدار برسد.با این که آمریکا از این مذاکرات و روند صلح حمایت کرده است،اما ایران طالبان را هم رده ی داعش می بیند و در خصوص قدرت گرفتن دوباره طالبان-این دشمن دیرینه - قطر و عربستان را مقصر می بیند.

مذاکرات ایران و آمریکا تنها مختص به مسائل سیاسی نبوده است و دو کشور به دنبال پرواز مستقیم خطوط هوایی دو کشور بین شهر های آمریکا و ایران هستند.تحلیلگران امیدوار هستند آقای اوباما به زودی هیاتی دیپلماتیک را برای گفت و گو در زمینه های اقتصادی و سیاسی به تهران بفرستد .این اولین بار از انقلاب اسلامی ایران است که هیاتی سیاسی از طرف دولت آمریکا به تهران سفر می کنند.

یکی از مشکلات عمده دولت اوباما پس از سرگیری نسبی روابط با ایران،سنگ اندازی های رژیم اسراییل است.بسیاری از اعضای کنگره نیز هنوز به ایران و دولت این کشور اعتماد ندارند.نزدیکی دو کشور و دستیابی به توافق اتمی موجب ایجاد موجی از نگرانی ها در میان شیخ نشینان  حوزه خلیج فارس شده است.آن ها تصور می کنند ایران در حال حاضر می تواند بدون نگرانی از واکنش های امریکا فشار خود را بر این کشور ها افزایش دهد.

محافظه کاران در ایران نیز یک سال پس از دستیابی به توافق اتمی،همچنان به انتقاد از دولت روحانی ادامه می دهند. انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار شده و تعداد محافظه کاران در مجلس جدید در مقایسه با مجلس قبلی، کمتر است. بسیاری از کرسی های مجلس اکنون در اختیار نمایندگان میانه رو و حامی دولت است.

روابط تهران و واشنگتن، یک نزدیکی و همکاری حساب شده و در چارچوب مشخصی است .بعید به نظر می رسد شاهد تکرار داستانی شبیه" سفر نیکسون به چین" باشیم.دو کشور منافع زیادی در همکاری دو جانبه با یکدیگر دارند.اما ترجیح می دهند تا مدت های زیادی متحد یکدیگر نباشند.اگر امروز را با چند سال گذشته مقایسه کنیم که تهران و واشنگتن دشمن سرسخت یکدیگر بودند.به این نتیجه می رسیم که پیشرفت های زیادی حاصل شده است.

اکنون به حال بازگردیم :سناریوهایی که در بالا ذکر کردیم ، واقعی نیستند، اما در صورتی که قدرت های جهانی و ایران به یک توافق جامع اتمی برسند، می توانند به واقعیت تبدیل شوند.به نظر می رسد هدف دولت ایران و آمریکا بدون توجه به مشکل آفرینی های تندرو ها و رژیم اسراییل،دستیابی به یک توافق باشد تا زمینه ساز همکاری های سیاسی و اقتصادی آینده شود.
کد خبر: 127156

وب گردی

وب گردی