به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، وزیر نیرو در توضیح برنامههای مدیریت مصرف برق اظهار کرده است:«تلاش ما این است که خاموشیها در شب اعمال نشود و الگوی خاموشیها نیز بر اساس برنامهریزی، حداکثر دو ساعت در روز است. در صورت بروز خاموشیهای طولانیتر، مردم میتوانند موضوع را به ما اطلاع دهند. البته در برخی موارد خاص و به دلیل بروز حادثه، ممکن است خاموشیها بیش از دو ساعت نیز به طول انجامد.»
بیشتر بخوانید؛
اظهارات وزیر نیرو درباره ناترازی انرژی متناقض است/ کارخانهای که برق ندارد چگونه فعالیت کند؟
با این حال، گزارشهای مردمی حاکی از آن است که در برخی مناطق کشور، قطعی برق بیش از دو ساعت در روز ادامه داشته؛ موضوعی که با اظهارات رسمی وزیر نیرو در تناقض است و نگرانیهایی را در خصوص میزان هماهنگی میان وعدههای مسئولان و واقعیتهای میدانی ایجاد کرده است.
سایه بیبرنامگی بر مدیریت خاموشیها
برنامه «برق من» همچنان بهصورت روزانه جدول قطعی برق در شهرهای مختلف کشور را منتشر میکند، در حالی که دولت چهاردهم بهجز خاموشی و تعطیلی، راهکار مشخصی برای حل بحران ناترازی انرژی ارائه نداده است.
وزیر نیرو اخیراً از مردم خواسته است تا موارد قطعی بیش از دو ساعت را گزارش دهند. این درخواست در حالی مطرح میشود که در برخی شهرها از جمله کرج، برق در دو نوبت روزانه قطع میشود و عملاً با الگوی اعلامشده همخوانی ندارد.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور، نیز هفته گذشته با اشاره به وضعیت برق کشور اظهار کرد: «در تابستان امسال با کمبود برق مواجهایم و ناچار به اعمال خاموشی هستیم. امروز بیش از ۲۰ هزار مگاوات کسری برق داریم که رفع آن کار سادهای نیست.»
دولت چهاردهم از ابتدای افزایش ناترازی انرژی، طرح توسعه نیروگاههای خورشیدی را مطرح کرد، اما این طرح تاکنون پیشرفت محسوسی نداشته و اثر ملموسی در بهبود وضعیت قطعیها مشاهده نمیشود. حتی در بسیاری از ساختمانهای دولتی نیز هنوز این پنلها بهطور کامل نصب نشدهاند.
پزشکیان در اینباره گفته است: «تأمین منابع برای تولید حدود ۷ هزار مگاوات برق خورشیدی بر عهده دولت بوده که پنلهای آن در حال نصب و آماده بهرهبرداری است. همچنین ۲۵ هزار مگاوات دیگر نیز توسط بخش خصوصی تأمین خواهد شد. در تهران و استانها، نصب پنلها در ساختمانهای اداری آغاز شده است.»
وزیر نیرو نیز وعده داده که اجرای طرحهای خورشیدی با سرعت بیشتری دنبال خواهد شد، اما وعدهها تاکنون نتوانستهاند از شدت بحران بکاهند. نه تنها قطعیها کاهش نیافته، بلکه شرایط نسبت به ابتدای تابستان وخیمتر شده است.
عملکرد ضعیف و بیبرنامه وزیر نیرو موجب نارضایتی نمایندگان مجلس شده و طرح استیضاح مجدد وی در دستور کار قرار گرفته و بر این اساس رمضان رحیمی، نماینده فلاورجان، از جمعآوری ۱۰۰ امضا برای استیضاح علیآبادی خبر داده است.
در ادامه گفتگو ایسکانیوز با مصطفی پوردهقان نماینده یزد و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس و سید هاشم اورعی کارشناس حوزه برق و رئیس اتحادیه انجمن های انرژی ایران را میخوانید:
شرایط مدیریت برق در کشور بهشدت بحرانی است
پوردهقان در پاسخ به پرسشی درباره علت وخامت وضعیت ناترازی انرژی علیرغم وعدههای مکرر دولت، اظهار داشت: شرایط مدیریت برق در کشور بهشدت بحرانی است. ما با چالشهایی در بخش تولید و مصرف مواجه هستیم، اما آنچه ناترازی را به وضعیت فعلی رسانده، سوءمدیریت و فقدان برنامهریزی منسجم بوده است.
وی با اشاره به گزارشهای سال گذشته وزارت نیرو افزود: سال گذشته با انتشار گزارشهایی فاقد پشتوانه علمی و منطقی، این تصور در افکار عمومی ایجاد شد که دولت برای تابستان پیشِرو برنامهای مدون دارد. اما عملاً این گزارشها سرابی بیش نبودند و نتیجهاش، بیبرنامگی مطلقی بود که امروز مردم تاوانش را میدهند.
این نماینده مجلس تأکید کرد: دولت میبایست از طریق برنامهریزی علمی، اصلاح الگوی مصرف و بهرهگیری از روشهای نوین مدیریت انرژی، در کوتاهمدت مصرف را مهار کرده و در بلندمدت زیرساختهای تولید را تقویت میکرد؛ در این صورت میتوانستیم تابستان امسال را بدون خاموشیهای گسترده پشتسر بگذاریم.
وی با انتقاد از عملکرد دولت در مدیریت برق صنایع نیز گفت: بر اساس گزارشهای میدانی، قطعیهای گسترده و طولانی نهتنها در بخش خانگی، بلکه در صنایع نیز ادامه دارد؛ حتی برخی از صنایع که برق سبز خریداری کرده بودند نیز از این قطعیها مصون نماندهاند. این اقدام دولت عملاً بیسابقه و غیرقابل توجیه است.
پوردهقان از طرح استیضاح وزیرنیرو خبر داد و گفت: پس از جلسات مکرر مجلس با مسئولان وزارت نیرو و عدم دریافت پاسخهای قانعکننده، نهایتاً ۱۰۰ نماینده طرح استیضاح وزیر نیرو را امضا کردهاند. مجلس اجازه نخواهد داد که سوءمدیریت و بیتدبیری بیش از این بر زندگی مردم و اقتصاد کشور سایه بیندازد.
دولت تلاش میکند تقصیرها را متوجه مردم یا بخش کشاورزی کند
نماینده یزد درباره این که چرا با وعدههای مکرر خاموشی ها طولانیتر یا ۲ نوبت شده گفت: این نشان میدهد دولت نه در حوزه تولید برق موفق بوده و نه در زمینه مدیریت مصرف اقدام مؤثری انجام داده است. اکنون پرسشی جدی هم در میان مردم مطرح است و هم ما از دولت میپرسیم چه اتفاقی افتاده که وضعیت نسبت به سالهای گذشته اینقدر وخیمتر شده؟ در حالی که هیچ رخداد خاص یا غیرمنتظرهای در بخش انرژی روی نداده است.
نماینده یزد با انتقاد از رویکرد دولت در برخورد با این بحران گفت: دولت بهجای پاسخگویی، تلاش دارد با فرافکنی، تقصیرها را متوجه مردم یا بخش کشاورزی کند. گویی تصور میکند میتوان با این روش بیتدبیریها را پنهان کرد، در حالی که واقعیت کاملاً روشن است. بررسیهای مرکز پژوهشهای مجلس بهروشنی نشان میدهد که دولت در انجام وظایف قانونی خود در حوزه انرژی کوتاهی کرده و تنها برنامهای که مطرح میکند، توسعه نیروگاههای خورشیدی است؛ آنهم در شرایطی که بسیاری از کارشناسان معتقدند این طرح با وضعیت فعلی نمیتواند اثرگذاری جدی در کوتاهمدت داشته باشد.
دولت توان و انگیزه اجرای برق خورشیدی را ندارد
عضو کمیسون صنایع و معادن مجلس در واکنش به این سوال که با وجود اعلام رسمی دولت مبنی بر اجرای ۷ هزار مگاباتی برق خورشیدی، چرا در عمل تغییری در وضعیت خاموشیها دیده نمیشود گفت: درعمل دولت تقریباً هیچ کاری در این حوزه انجام نداده است. نه ساختار فعلی دولت توان اجرای چنین پروژههایی را دارد و نه ارادهای جدی برای تحقق آن دیده میشود.
وی با اشاره به ابعاد بحران فعلی در صنعت برق کشور تصریح کرد: ما با ناترازی ۲۰ هزار مگاواتی مواجه هستیم. حتی اگر این طرح خورشیدی بهطور کامل هم اجرا میشد، نهایتاً میتوانست ۵ هزار مگاوات به شبکه برق اضافه کند که آنهم هنوز محقق نشده است.
این عضو کمیسیون صنایع با انتقاد از نگاه یکجانبه دولت به موضوع تولید برق افزود: دولت عملاً موضوع کاهش مصرف را کنار گذاشته و تمام تمرکزش را بر توسعه نیروگاههای خورشیدی قرار داده است؛ آنهم در حالیکه این طرح حتی در صورت موفقیت کامل، نهایتاً حدود ۱۰۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید اضافه میکند. این رویکرد نمیتواند پاسخگوی نیازهای کشور باشد و شکست آن از پیش مشخص است.
وی با کنایه به عملکرد دولت در مدیریت بحران برق گفت: تنها بخشی که دولت در آن عملکرد دقیق و برنامهریزیشدهای داشته، اجرای خاموشیهاست. خاموشیها بهدرستی زمانبندی شدهاند و نتیجه آن، افزایش نارضایتی شدید در میان مردم و بخش صنعت بوده است. دولت باید پاسخ دهد که چرا از سایر حوزهها غفلت کرده و بار این ناکارآمدی را بر دوش مردم انداخته است.
راهکار اصلی کاهش مصرف، افزایش قیمت برق نیست
پوردهقان در پاسخ به این پرسش که آیا قیمت پایین برق یکی از عوامل ناترازی انرژی در کشور است، تصریح کرد: راهکار اصلی کاهش مصرف، افزایش قیمت برق نیست. دولت باید بهجای فشار بر مردم، به سراغ برنامههای نوین و علمی برای مدیریت مصرف برود.
وی با انتقاد از نبود سیاستگذاری هوشمندانه در حوزه لوازم پرمصرف افزود: برای مثال، یکی از معضلات جدی در تابستان، وسایل سرمایشی است که بهطور همزمان برق و آب زیادی مصرف میکنند. متأسفانه دولت نه تنها در این زمینه برنامه مشخصی ندارد، بلکه حتی از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان و طرحهای پیشنهادی آنان نیز بهره نمیگیرد.
نماینده یزد تأکید کرد: مسیر درست، استفاده از فناوریهای نو، اصلاح الگوی مصرف و ایجاد مشوقهای هوشمندانه برای خانوارها و صنایع است؛ نه گران کردن برق و افزایش فشار بر مردم. در حالی که بسیاری از کشورها با ابزارهای نوآورانه مصرف را مدیریت میکنند، ما هنوز درگیر رویکردهای قدیمی و بیاثر هستیم.
در داخل کشور به تجهیزات تولید برق دسترسی داریم
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در پاسخ به پرسشی درباره نقش تحریمهای بینالمللی در ایجاد ناترازی انرژی کشور اظهار داشت: نمیتوان همه مشکلات را به تحریمها نسبت داد. اگرچه برخی محدودیتها ممکن است ناشی از تحریم باشد، اما واقعیت این است که تأثیر آنها در این حوزه تعیینکننده نیست.
وی با تأکید بر ظرفیتهای داخلی کشور افزود: ما در داخل کشور به اغلب تجهیزات و فناوریهای موردنیاز برای تولید برق دسترسی داریم. بنابراین نباید تحریم را بهانهای برای ناکارآمدی و کمکاری در این حوزه قرار داد. آنچه امروز بیش از تحریمها به صنعت برق آسیب زده، نبود مدیریت مؤثر و استفاده نکردن از ظرفیتهای موجود در داخل کشور است. تمرکز دولت باید بر رفع موانع داخلی و بهرهگیری از توان بومی باشد.
مسئله اصلی نوع تفکر حاکم بر وزارت نیرو است
نماینده یزد در پاسخ به این پرسش که آیا صرفاً استیضاح وزیر نیرو میتواند راهحلی برای بحران ناترازی انرژی باشد، اظهار داشت: مسئله اصلی ما صرفاً افراد نیستند، بلکه نوع تفکر و رویکردی است که در مدیریت وزارت نیرو حاکم است. ما با جریانی مواجهیم که نه ارادهای برای اصلاح دارد و نه اقدام موثری انجام میدهد.
وی با انتقاد از ارائه گزارشهای غیرواقعی از سوی بدنه مدیریتی وزارت نیرو افزود: این تفکر، گزارشهای نادرست به مجلس و دولت ارائه میکند و باعث تصمیمگیریهای اشتباه شده است. ما نمیتوانیم کشور را معطل چنین رویکردی نگه داریم.
نماینده یزد تأکید کرد: حتی اگر فرد جدیدی بهعنوان وزیر نیرو منصوب شود، اما همچنان به همان تفکر ناکارآمد پایبند باشد و به اصلاحات اعتقادی نداشته باشد، در زمستان آینده نیز با همان مشکلات ناترازی و بحران انرژی مواجه خواهیم بود.
وعدههای دولت برای رفع ناترازی برق فاقد پشتوانه بود
سید هاشم اورعی در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود وعدههای مکرر دولت برای رفع یا کاهش ناترازی انرژی در تابستان، وضعیت نهتنها بهبود نیافته بلکه وخیمتر شده است، اظهار داشت: وعدههایی که دولت و وزارت نیرو مطرح کردند از ابتدا فاقد هرگونه پشتوانه علمی، منطقی و اجرایی بود. نه تنها سال گذشته، بلکه اکنون نیز بسیاری از ادعاها که در رسانهها مطرح میشود با واقعیتها همخوانی ندارد.
وی با اشاره به برخی از این وعدهها افزود: زمانی که مدیریت ساتبا اعلام میکرد قرار است ۳ هزار مگاوات به ظرفیت برق کشور اضافه شود یا وزیر نیرو وعده میداد ناترازی انرژی برطرف خواهد شد، مشخص بود که این وعدهها توخالی هستند و نه بر اساس محاسبه، نه بر مبنای واقعیتهای زیرساختی کشور مطرح شدهاند.
اورعی ادامه داد: برخی اوقات ممکن است برنامهریزیها به هدف نرسد؛ اما اینجا مسئله این نیست. مشکل از آنجاست که وعدهها اساساً بر پایهای نادرست داده شدهاند. سال گذشته با کسری ۱۷ هزار مگاوات مواجه بودیم و امسال این عدد به ۲۴ هزار مگاوات رسیده است. در چنین شرایطی وزارت نیرو از برنامه افزایش ظرفیت ۲۰ هزار مگاواتی صحبت میکند، در حالی که برای این هدف نیاز به سرمایهگذاری عظیم، زیرساختهای فنی و مدیریت حرفهای داریم، که هیچکدام در وزارت نیرو دیده نمیشود.
این استاد دانشگاه با انتقاد از رویکرد وزارت نیرو نسبت به بخش خصوصی نیز گفت: وزارت نیرو با سیاستها و عملکرد فعلیاش نهتنها نتوانسته زمینه مشارکت بخش خصوصی را فراهم کند، بلکه باعث شده این بخش از حوزه برق فراری شود. براساس گزارشی که کمیسیون انرژی به هیئترئیسه مجلس ارائه کرده، وزارت نیرو برخلاف منطق رقابتپذیری، خود را رقیب بخش خصوصی میداند و بهجای حمایت، در پی حذف آن است.
اورعی هشدار داد: در صورت تداوم این رویکرد و عدم اصلاح ساختاری در وزارت نیرو، سال آینده وضعیت ناترازی انرژی در کشور حتی بدتر از امسال خواهد بود. مسئله ما فقط کمبود منابع نیست؛ مشکل اصلی، نهاد متولیای است که حاضر نیست خود را اصلاح کند.
وعدههای دولت درباره انرژی خورشیدی پوچ هستند
این کارشناس حوزه برق درباره نیروگاه های خورشیدی که دولت بسیار اصرار بر آن دارد گفت: آقای علیآبادی از اضافه شدن ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت تجدیدپذیر سخن میگوید یا وعده میدهند که تا پایان سال ۳۰ هزار مگاوات به ظرفیت برق کشور افزوده میشود. اینها وعدههایی بیپشتوانه و در واقع پوچ هستند؛ چرا که زیرساخت لازم برای تحقق آنها فراهم نشده است.
وی با اشاره به یکی از مصوبات دولت پیش از شروع پیک مصرف برق در سال جاری ادامه داد: دولت اعلام کرده بود که ادارات دولتی باید ۲۰ درصد از برق موردنیاز خود را از طریق پنلهای خورشیدی تأمین کنند. این در حالی است که بسیاری از همین ادارات هنوز در انجام وظایف روزمره و عادی خود نیز با مشکل مواجهاند؛ چگونه میتوان از آنها انتظار داشت که وارد حوزهای تخصصی، فناورانه و پرهزینه مانند انرژی خورشیدی شوند؟
اورعی در ادامه تاکید کرد: توسعه انرژی خورشیدی نیازمند سه عنصر کلیدی است: سرمایهگذاری، مدیریت کارآمد و تجهیزات مناسب. متأسفانه دولت در هیچیک از این موارد اقدام مؤثری انجام نداده است. در چنین شرایطی، صرف تکرار اعداد بزرگ و وعدههای پر زرقوبرق نمیتواند جای خالی اقدامات واقعی را پر کند.
تحریمها عامل اصلی ناترازی در صنعت برق نیست
این استاد دانشگاه شریف در پاسخ به این سوال که تحریم های بین المللی چقدر برروی ناترازی انرژی تاثیر داشته است گفت: هیچکس نمیتواند منکر تأثیر تحریمها شود، اما اینکه بگوییم تحریمها عامل اصلی ناترازی در صنعت برق کشور بودهاند، ادعایی نادرست و دور از واقعیت است.
وی با اشاره به توان داخلی در حوزه تولید برق افزود: صنعت برق ما از ظرفیتهای فنی و نیروی انسانی متخصص برخوردار است و در این حوزه زیرساختها بهنسبت قوی هستند. مشکل اصلی در حوزه گاز است که ضعفهای بیشتری دارد. بنابراین نباید کمکاری در حوزه برق را به تحریمها نسبت داد.
این استاد دانشگاه با انتقاد از اظهارات برخی مقامات دولتی ادامه داد: اگر دولت میگوید بهدلیل تحریمها نتوانسته ظرفیت تولید برق را افزایش دهد و به همین دلیل دچار ناترازی شدهایم، این حرف چیزی جز یک بهانه برای پنهانکردن ضعف مدیریت و عملکرد ضعیف وزارت نیرو نیست.
وی در ادامه افزود: پنهانشدن پشت واژه تحریم، راه فراری برای پاسخ ندادن به افکار عمومی است. در حالی که در بسیاری از حوزهها، تحریمها با برنامهریزی درست قابل مدیریت هستند، دولت در حوزه برق نتوانسته از ظرفیتهای داخلی بهدرستی استفاده کند.
وقتی علیآبادی مسئولیت وزارت نیرو را پذیرفت، از شرایط آگاه بود
رئیس اتحادیه انجمنهای انرژی ایران در پاسخ به این پرسش که آیا استیضاح وزیر نیرو میتواند مشکلات صنعت برق کشور را حل کند یا خیر، اظهار داشت: آقای علیآبادی بهلحاظ علمی، با حوزه آب و برق کشور آشناست و دانش این کار را دارد، اما واقعیت آن است که ایشان یک وزیر رانتی است؛ و این مسئله، مانعی جدی برای اصلاح ساختاری در وزارت نیرو بهشمار میرود.
وی در ادامه افزود: نمیتوان گفت مشکلات فقط به گذشته مربوط است و مسئولیت از دوش وزیر فعلی برداشته شود. وقتی آقای علیآبادی مسئولیت وزارت نیرو را پذیرفت، طبیعتاً از شرایط آگاه بود. او با علم به وضعیت موجود کار خود را آغاز کرد اما نهتنها بهبودی ایجاد نکرد، بلکه اوضاع را بدتر هم کرده است.
این فعال حوزه انرژی با انتقاد از ساختار مدیریتی حاکم بر وزارت نیرو گفت: تا زمانی که افرادی مانند آقای علیآبادی در رأس وزارت نیرو قرار داشته باشند، مشکلات آب و برق کشور حل نخواهد شد. اینها مدیرانی هستند که متعلق به گذشتهاند؛ در وزارت نیرو کوچکترین نشانی از صداقت، شفافیت و خلاقیت دیده نمیشود.
وی در پایان تأکید کرد: مدیران فعلی نهتنها برای حل مسائل، برنامهای ندارند بلکه صرفاً تلاش میکنند با گزارشهای سطحی و پنهانسازی، مشکلات را زیر فرش بکشند. اگر قرار است روزی به بهبود وضعیت آب و برق کشور امید داشته باشیم، گام نخست باید کنار رفتن آقای علیآبادی از وزارت نیرو باشد.
انتهایپیام/
خبرنگار: علیرضا همتی بهار
نظر شما