به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، مرتضی آقاتهرانی، نماینده مردم تهران و عضو جبهه پایداری، طی روزهای اخیر بار دیگر نسبت به عدم اجرای قانون «حجاب و عفاف» واکنش نشان داد.
وی نه تنها از رئیسجمهور به دلیل عدم ابلاغ این قانون انتقاد کرد، بلکه از کسانی که در انتخابات به مسعود پزشکیان رأی داده بودند نیز گلایه نمود، گلایهای که از دید بسیاری از حامیان رئیسجمهور حمل بر توهین شده است.
بیشتر بخوانید؛
نمایندگان تندرو قطعا در مجلس آینده جایی ندارند/ اوج کجفهمی با اتهام جاسوسی زدن به رئیسجمهور
آقاتهرانی با بیان اینکه «قانونی که هماکنون با تصویب مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای نگهبان رسمیت یافته، همچنان به دستگاههای اجرایی کشور ابلاغ نشده است»، اظهار کرد: «قانونی که با وجود تصویب در مجلس و تأیید شورای نگهبان هنوز برای اجرا به دستگاههای اجرایی ابلاغ نشده است. بزرگترین ضربهها را از خودمان خوردهایم؛ زمانی که مردم بدون دقت، افرادی را برای مجلس، ریاستجمهوری یا شوراها انتخاب میکنند که به اجرای قانون خدا پایبند نیستند، همین میشود.»
این قانون در دولت سیزدهم تدوین شد و در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۴۰۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. با این حال در دولت چهاردهم، فرآیند ابلاغ این قانون متوقف شد و نه رئیسجمهور و نه رئیس مجلس نسبت به ابلاغ رسمی آن اقدامی نکردند. نهایتاً، موضوع به شورای عالی امنیت ملی واگذار شد و تصمیمگیری درباره ابلاغ و اجرای قانون تا اطلاع ثانوی تعلیق شد.
تأخیر در ابلاغ این قانون، اکنون به یکی از محورهای اصلی نقد دولت از سوی بخشی از نمایندگان مجلس تبدیل شده است. حامیان اجرای قانون «حجاب و عفاف» معتقدند که تعلل دولت در این زمینه نه تنها پیامدهای فرهنگی و اجتماعی به همراه خواهد داشت، بلکه میتواند موجب تضعیف جایگاه مجلس در فرآیند قانونگذاری و ایجاد بدبینی در افکار عمومی نسبت به کارآمدی ساختار حقوقی کشور شود.
با وجود این انتقادات، همچنان اطلاعات دقیقی درباره وضعیت اجرایی قانون «عفاف و حجاب» در دسترس نیست. فاطمه مهاجرانی در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۴۰۴ اعلام کرد:«در جمعبندی جلسات مختلف این نتیجه حاصل شد که قانون عفاف و حجاب اجرا نشود.»
همچنین محسن حاجیمیرزایی رئیس دفتر رئیسجمهور درباره آخرین وضعیت این قانون و نظر مسعود پزشکیان در این باره گفته است:«آقای پزشکیان معتقد است که نمیتوان چیزی را با الزام و اجبار ایجاد کرد. ما بسیاری از مسائل را طی ۴۰ سال گذشته با خود حمل کردهایم و هنوز حل نشده است، چرا که پیرامون آن اجماع نسبی وجود نداشته. کل خانواده ایشان چادری هستند، اما او باور دارد با قوانین فعلی نمیتوان حجاب را عملیاتی کرد. رئیسجمهور نمیخواهد مسائل با دعوا حل شود.»
مسعود پزشکیان نیز در آخرین گفتوگوی تلویزیونی خود با سه فعال سیاسی تأکید کرد:«با اجرای قانون حجاب در کشور ممکن بود جنگی آغاز شود که من قادر به جمع کردن آن نباشم.»
طیفهای سیاسی کشور درباره عدم ابلاغ قانون عفاف و حجاب چه میگویند؟
عدم ابلاغ این قانون صرفا مورد اتفاق حامیان دولت نیست بلکه برخی فعالان رسانهای در سایر طیفها نیز در شرایط کنونی با آن هم نظر هستند. عبدالله گنجی، فعال سیاسی اصولگرا، در این باره گفته است:«جنگ ۱۲ روزه نشان داد عدم ابلاغ قانون حجاب تدبیر درستی بود.»
از سوی دیگر سکینه سادات پاد، دستیار آزادیهای اجتماعی شهید رئیسی نیز اعلام کرده است: «در رابطه با قانون عفاف و حجاب، متخصصان گروههای مختلف اعم از جامعهشناس، حقوقدان، روانشناس و حتی برخی علما و فقیهان مخالفتهایی داشتهاند.»
حتی سید محمود نبویان، از اعضای ارشد جبهه پایداری و یکی از طراحان اصلی قانون حجاب و عفاف اواخر سال ۱۴۰۳ در اظهاراتی متفاوت درباره مخاطرات اجرای این قانون گفت: «زمانی که ما لایحه حجاب را تصویب کردیم، پیش از سقوط سوریه و شهادت سید حسن بود. اما بر اساس این نگرانی که مبادا دشمن بخواهد در ایران «سوریهسازی» کند، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی جلوی هر اقدامی که ممکن بود باعث دو قطبیسازی شود را گرفت. آن چند ده نفری که حرف رهبری را حجت نمیدانند و میگویند نظام دیگر قابل اعتماد نیست، تجمعات مقابل مجلس را ساماندهی میکنند.»
بنابراین مجموعه اظهارات نشان میدهد که دستکم در شرایط کنونی، دولت و مجلس شرایط لازم برای ابلاغ و اجرای قانون «عفاف و حجاب» ندارند و به همین دلیل به حالت تعلیق درآمده استو.
در ادامه گفتگوی ایسکانیوز با مرتضی محمودی عضو کمیسیون شوراها، محمد سراج عضو کمیسیون اجتماعی و علی آذری سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی را در این زمینه میخوانید:

برخی با مسئله حجاب اولویتهای اصلی کشور را به حاشیه میبرند
محمودی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا برخی نمایندگان در ماههای اخیر بهطور مکرر بر ضرورت اجرای قانون عفاف و حجاب تأکید دارند درحالی که این قانون از شورای عالی امنیت ملی کشور، تعلیق شده است، اظهار کرد: اصلِ لزوم حفظ حجاب در جامعه امری مورد پذیرش همه است و کسی منکر آن نیست، اما باید توجه داشت که این قانون در حال حاضر از سوی شورای عالی امنیت ملی به حالت تعلیق درآمده است. با این حال، عدهای از فضای نابسامان فرهنگی کشور بهرهبرداری میکنند و آن را به ابزاری برای فشار سیاسی تبدیل کردهاند. بهگونهای که هرگاه نقدی—در راستای اصلاح همان قانون موجود—مطرح شود، بلافاصله با برچسب «ایجاد شکاف و برهم زدن انسجام» مواجه میگردد.
وی با بیان اینکه مادامی که فرهنگ و ضوابط اجتماعی سامان نیابد، زمینه سوءاستفاده وجود خواهد داشت، تصریح کرد: در شرایطی که دلار به مرز ۱۰۰ هزار تومان رسیده، سکه به ۸۵ میلیون تومان افزایش یافته، مرغ و دیگر اقلام اساسی گران شده و سفره مردم روزبهروز کوچکتر میشود، یا شاهد تعطیلی کارخانهها و بیکاری کارگران هستیم، آیا اینها نباید اولویت اصلی باشند؟
نماینده تهران با اشاره به برخی انتقادات غیرمنطقی از سران قوا درباره عدم ابلاغ قانون عفاف و حجاب گفت: وقتی دولت با انتقادات غیرمنطقی در این زمینه مواجه می شود، به جای پاسخگویی درباره مشکلات اساسی، ترجیح میدهد با طرح برخی موضوعات فرعی افکار عمومی را منحرف کند. اگر این ابزارها از دست دولت گرفته شود، دیگر بهانهای باقی نمیماند و ناچار خواهد بود در قبال مسائل اصلی به مردم پاسخ دهد.
وی در ادامه تأکید کرد: موضوع عفاف و حجاب در اصل، مسئلهای است که عموم مردم با آن همراه هستند؛ هیچ فردی راضی نیست حرمت خانواده و ناموسش مخدوش شود. اما گروه اندکی که خواستار ولنگاری فرهنگی هستند، اغلب هدایتشده عمل میکنند تا کشور را به مسیر انحراف بکشانند.
نباید طرح مسئله حجاب و عفاف عامل غفلت از اولویتهای اصلی کشور شود
محمودی با اشاره به نقش سران سه قوه در حل مسئله حجاب و عفاف گفت: نباید اجازه داد که طرح مسئله حجاب و عفاف موجب غفلت از اولویتهای اصلی کشور شود. نخبگان، بزرگان و بهویژه سران سه قوه باید در کنار چهرههای سیاسی و دینی برای رفع ناهنجاریهای فرهنگی چارهاندیشی کنند.
وی با اشاره به ضرورت قانون گفت: اگر قانون نیازمند اصلاح است باید این اصلاح صورت گیرد، اما تداوم وضعیت فعلی به سود هیچکس نخواهد بود؛ جز دشمنانی که سالها برای چنین روزهایی برنامهریزی کردهاند.
قانون عفاف و حجاب ایراداتی دارد و باید اصلاح شود
نماینده تهران در بیان ضرورت اصلاح قانون عفاف و حجاب گفت: ما نیز معتقدیم که این قانون دارای اشکالاتی است و باید اصلاح شود؛ اصلاحی که هم به سود مردم و هم در راستای حفظ حیا و شأن جامعه خواهد بود. نمایندگان بارها اعلام کردهاند که برای اصلاح قانون آمادگی دارند، اما اصراری بر ادامه این روند به هر قیمت وجود ندارد.
وی در ادامه افزود: نگرانی اصلی ما امروز، وضعیت نابسامان فرهنگی و ولنگاری موجود در کشور است. در عین حال، باید توجه داشت که کشور با اولویتهای اساسیتری نیز روبهرو است؛ اولویتهایی که باید همزمان با ساماندهی موضوع عفاف و حجاب مورد رسیدگی قرار گیرند.

دولت اعلام کرده شرایط اجرای قانون عفاف و حجاب فراهم نیست
محمد سراج نیز در واکنش به اصرار برخی نمایندگان بر ابلاغ و اجرای قانون عفاف و حجاب با وجود تعلیق آن از سوی شعام اظهار کرد: نخست باید توجه داشت که قانون، مبنای حلوفصل همه مسائل کشور است و باید اجرا شود. دولت اعلام کرده که در حال حاضر شرایط اجرای قانون عفاف و حجاب فراهم نیست و از مجلس فرصت خواسته است. مجلس نیز این نظر را پذیرفته، اما این بدان معنا نیست که قانون از اعتبار ساقط شده باشد؛ ما همچنان تلاش میکنیم که آقای پزشکیان اجرای این قانون را بپذیرد.
وی با اشاره به ضرورت قانونمند بودن پوشش در کشور تصریح کرد: در هیچ کشوری پوشش در همه موقعیتها یکسان نیست؛ خانه، محیط کار و اجتماع هر کدام قواعد خاص خود را دارد. همه ملتها ضوابطی برای پوشش دارند و این امر منحصر به ایران نیست. اگر برخی در سطح جهانی کوشیدهاند حجاب را سیاسی کنند، دلیل نمیشود ما نیز در داخل کشور با همان نگاه سیاسی به آن بپردازیم. دولت نیز نباید مساله حجاب را سیاسی کند اما اگر شرایط برای پذیرش این قانون وجود ندارد، فعلا آن را اجرا نکند.
سراج ادامه داد: نکته دوم این است که هرچند قانون فعلی عفاف و حجاب به این مرحله رسیده، اما ما در کشور قوانین دیگری داریم چرا آنها اجرا نمیشوند؟ از دوستانمان در کمیسیون فرهنگی خواهش میکنم فرض کنند که ما این قانون را نداشتیم اما سوال این است که چرا سایر قوانین که ابلاغ شده، اجرا نمیشوند؟ آموزش و پرورش، دانشگاهها، ادارات، صدا و سیما و ... چرا به وظیفه خود عمل نمیکنند؟ اگر دولت قصد ندارد این قانون مشخص را اجرا کند، دستکم باید دیگر قوانین مرتبط با عفاف و حجاب را اجرایی کند.
حمله به آرای پزشکیان به بهانه قانون حجاب حاشیهسازی است
نماینده تهران در واکنش به اظهارات برخی نمایندگان که به بهانه موضوع حجاب و عفاف، آرای مردم به رئیسجمهور را زیر سوال برده و آن را ناشی از بیدقتی دانستهاند، گفت: این نوع اظهارات کاملاً نامناسب است و با شأن ملت ایران همخوانی ندارد و صرفا حاشیهسازی است. ملت ایران یکصدا و یکپارچه است و همین که به پای صندوق رأی آمدند، نشاندهنده احترام به اراده خود است و به هر کسی بر اساس سلیقه خود رای داده اند، کار درستی کردهاند و باید از آنها تشکر کرد.
وی درباره ضرورت پاسداشت آرای بدنه اجتماعی رئیسجمهور گفت: امروز آقای پزشکیان رأی مردم را دارد و باید از ایشان حمایت شود. ممکن است رئیسجمهور شرایط اجرای قانون را فعلاً فراهم نبیند که این مسئله مشکلی ندارد. البته باید بگویم هر دو طرف، هم کسانی که میگویند قانون عفاف و حجاب را قبول نداریم و هم کسانی که رای مردم را ندیده میگیرند، اشتباه میکنند.

پشت ترک فعل در حوزه فرهنگ کمکاری سازمانهای فرهنگی نهفته است
علی آذری در توضیح چرایی اصرار برخی نمایندگان بر ابلاغ قانون حجاب با وجود تعلیق آن توسط شورای عالی امنیت ملی، اظهار کرد: قوانینی که در حوزه فرهنگ قرار دارند، از حساسیت ویژهای برخوردارند. بر اساس تجربیات قضایی و برخورد با مسائل فرهنگی، موضوعاتی مانند حجاب جزو مواردی است که باید با رویکرد فرهنگی و نه صرفاً با مجازات یا تنبیه پیگیری شود.
وی با اشاره به ترک فعل برخی از نهادهای فرهنگی افزود: پشت ترک فعل در حوزه فرهنگ معمولاً کمکاری مدیریتها و سازمانهای مرتبط نهفته است. تجربه نشان داده که برخورد سلبی و تنبیهی تأثیر پایدار ندارد، چرا که مسائل فرهنگی در ذهن افراد شکل گرفته و ریشه دارد. در همین راستا، ورود شورای عالی امنیت ملی به این موضوع نیز نشان میدهد که دولت باید با رویکرد فرهنگی و برنامهریزی دقیق وارد این مسائل شود و صرفاً به اقدامات قضایی یا تنبیهی بسنده نکند.
قانون عفاف و حجاب نیازمند بررسی در صحن علنی مجلس است
نماینده خراسان رضوی در توضیح چرایی موضعگیری متفاوت اعضای جبهه پایداری مانند نبویان که این قانون را مقدمه سوریه سازی کشور میداند و اظهارات اخیر آقاتهرانی که واکنش برانگیز شده است، گفت: همین که پیرامون این قانون اینهمه مناقشه به وجود آمده، نشاندهنده وجود اشکالاتی در آن است. این قانون نیازمند بحث و بررسی در صحن علنی مجلس است تا پیشنهادات مختلف درباره آن ارائه شود. وظیفه دولت بود که این قانون را در قالب لایحهای جامع به مجلس ارائه دهد، اما چنین اقدامی صورت نگرفته است.
وی در ادامه افزود: این مناقشات اصلاً مناسب نیست و مجلس باید قوانینی تصویب کند که چتر حمایتی و قابل اجرا باشند. به عنوان مثال، قانون جمعآوری ماهوارهها به دلیل بزرگی تهران به خوبی قابل اجرا نبود، در حالی که در شهرستانهای کوچک مانند کلات قابل اجرا بود. این نمونه، نقصی برای قانون محسوب میشود؛ قوانین باید برای همه یکسان اجرا شوند.
نماینده خراسان رضوی تصریح کرد: دلیل این مشکلات در بحث حجاب و عفاف عمدتاً کمکاری در حوزه فرهنگ است. متأسفانه گاهی تلاش میکنیم با مجازات و تنبیه، این کاستیها را جبران کنیم، در حالی که این روش ممکن است در برخی جرایم مانند ضرب و شتم مؤثر باشد، اما در مسائل فرهنگی نتیجهبخش نیست.
مجلس باید ساختار احزاب را سامان دهد
این عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در واکنش به اظهارات برخی نمایندگان که به بهانه موضوع حجاب و عفاف، آرای مردم به رئیسجمهور را زیر سؤال بردهاند، اظهار کرد: مشکلاتی که در انتخابات ریاستجمهوری و مجلس مشاهده میکنیم، ریشه در نبود احزاب سیاسی منسجم و پاسخگو دارد. اگر در کشور احزاب واقعی با مرامنامه، اساسنامه و مسئولیتپذیری در سطح ملی و بینالمللی وجود داشتند، نمایندگان و رئیسجمهور دقیقاً میدانستند چه اقداماتی باید انجام دهند.
وی با انتقاد از ستادهای انتخاباتی در کشور افزود: چندین بار تأکید کردهام که ستادهای انتخاباتی که برای ریاستجمهوری و مجلس ایجاد میشوند، خودشان مشکل اساسی در جامعه ایجاد میکنند؛ موضوعی که پیش از فضای مجازی شاید قابل مدیریت بود، اما امروز نیازمند اصلاح ساختار است و مجلس باید این ساختارها را سامان دهد. بسیاری از احزابی که به عنوان احزاب بزرگ کشور شناخته میشوند، اساسنامه و مرامنامه مشخصی ندارند و همین کمبودها زمینهساز مشکلات موجود است.
انتهای پیام/
خبرنگار: علیرضا همتی بهار
نظر شما